نقش آفرینی فراحقوقی احزاب در نظام سیاسی ایران با مطالعه تطبیقی

محورهای موضوعی : ایران

احمد ساجدی ¹ (دانشجوی دکتری حقوق عمومی، گروه حقوق عمومی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران)
روح اله رحیمی ² (استادیار و عضو هیات علمی، گروه حقوق عمومی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران (نویسنده مسئول))
حسین علائی ³ (استادیار و عضو هیات علمی گروه حقوق عمومی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران.)
خدیجه کریمی اصفهانی ⁴ (استادیار و عضو هیات علمی، گروه حقوق عمومی، واحد داریون، دانشگاه آزاد اسلامی، داریون، ایران.)

تاریخ دریافت : 1399/12/25 تاریخ پذیرش : 1400/06/30 تاریخ انتشار : 1400/03/01

کلید واژه: دموکراسی, نظام سیاسی, احزاب, نهادهای مدنی, سازمان های شبه حزبی,

چکیده مقاله :

انسان براساس گرایش طبیعی خود موجودی اجتماعی است و همین ضرورت باعث شکل‌گیری روابط اجتماعی و تشکیل جوامع می‌شود. جامعه‌سیاسی با در دست داشتن قدرت سیاسی به اداره‌ی امور می‌پردازد. یکی از مسایل مهم در نظام‌های سیاسی، وجود احزاب است. احزاب و گروه‌های سیاسی از طریق کوشش برای افزایش سطح مشارکت مردمی می‌توانند امنیت جامعه را حفظ نمایند. امروزه همه‌ی نظام‌های سیاسی، نیازمند احزاب هستند به دلیل این‌که احزاب به ثبات سیاسی کمک می‌کنند. لذا در این تحقیق به بررسی نقش فراحقوقی احزاب در نظام سیاسی ایران می پردازیم. در ایران احزاب در اصل 26 قانون اساسی مورد شناسایی قرار گرفته‌اند اما به دلایل مختلف جامعه‌شناسی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی از گسترش کیفی و عملکردی مناسبی برخوردار نبوده‌اند. در جریان توسعه سیاسی یکی از وظایف مهم نظام سیاسی، چگونگی به کارگیری توانایی‌ها و بهره-گیری صحیح از قابلیت‌های نظام است. از آنجا که احزاب از عمده الگوهای مشارکت توزیع قدرت سیاسی و به طور کلی از عمده معیارهای توسعه سیاسی به شمار می‌آیند، لذا بالا بودن توانایی سازوکارهای نظام سیاسی جهت توسعه احزاب سیاسی را باید از عوامل مهم پایداری احزاب بر شمرد. نظر می‌رسد از مهم‌ترین عوامل در نقش فراحقوقی موثر بر کارامدی احزاب در نظام سیاسی ایران، علاوه بر ثبات سیاسی و همسان سازی فرهنگ عمومی در کنار تعدیل کنترل دولت، قدرت سیاسی احزاب و نهادینه سازی مشارکت نهادهای مدنی در تصمیم گیری های غیر سیاسی است.

چکیده انگلیسی:

Man is a social being according to his natural tendency, and this necessity causes the formation of social relations and the formation of societies. Political society governs affairs with political power. One of the important issues in political systems is the existence of parties. Political parties and groups can maintain the security of society through efforts to increase the level of po. In Iran, parties have been recognized in Article 26 of the Constitution, but for various sociological, political, economic, cultural and social reasons, they have not had a proper qualitative and functional development. During political development, one of the important tasks of the political system is how to use its capabilities and make proper use of the system's capabilities. Since parties are one of the main models of participation in the distribution of political power and in general one of the main criteria of political development, so the high ability of the mechanisms of the political system to develop political parties should be considered as important factors of party stability. It seems to be one of the most important factors in the extra-legal role affecting the efficiency of parties in the Iranian political system, in addition to political stability and assimilation of public culture along with moderating government control, political power of parties and institutionalizing the participation of civil society in non-decision making.