بررسی تاثیر سطوح مختلف کمپوست شهری بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم نان رقم چمران تحت تنش شوری

محورهای موضوعی : پژوهش نامه کشاورزی

مجید رخشنده رو ¹ , وحید محمدخانی ² , نسرین شعبان ³ , زینب سرافراز ⁴

1 - محقق بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی مرکز تحقیقات آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس
2 - کارشناس ارشد اصلاح نباتات
3 - کارشناس ارشد آبیاری و زهکشی
4 - کارشناس ارشد زراعت

تاریخ دریافت : 1397/02/01 تاریخ پذیرش : 1397/06/07 تاریخ انتشار : 1397/09/01

کلید واژه: تغذیه, محیط زیست, گندم, تنش, تعادل عناصر غذایی,

چکیده مقاله :

تنش‌های غیرزیستی مانند خشکی، شوری، درجه حرارت بالا، سمیت مواد شیمیایی و تنش های اکسیداتیو تهدیدی جدی برای کشاورزی و محیط زیست می باشد. این بررسی در سال 1397 در گلخانه تحقیقاتی واقع در شهرستان خرم آباد، استان لرستان به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش در این بررسی عبارت از سه سطح شوری شامل شاهد (صفر دسی زیمنس بر متر)، نش ملایم (4 دسی زیمنس بر متر) و تنش شدید (8 دسی زیمنس بر متر)؛ و پنج سطح کود زیستی کمپوست شامل عدم مصرف کمپوست به عنوان شاهد، مصرف دو، چهار، شش و هشت تن در هکتار کمپوست شهری بودند. نتایج نشان داد تنش شوری به صورت معنی داری باعث کاهش تعداد دانه در سنبله گیاه گندم گردید و کمترین تعداد دانه در سنبله گیاه در تیمارهای تنش شدید شوری به ثبت رسید. همچنین، تنش شوری شدید به صورت معنی داری شاخص برداشت دانه را نسبت به شرایط عدم وجود تنش کاهش داد و مقدار شاخص برداشت را از 52 درصد در شرایط عدم تنش به 29 درصد در شرایط تنش شدید رساند. کمترین عملکرد دانه گیاه در تیمارهای تنش شوری و عدم مصرف کمپوست به میزان 6/2 تن در هکتار به ثبت رسید. با توجه به نقش مهم کودهای زیستی در بهبود خصوصیات فیزیکی، شیمیایی، زیستی و حاصلخیزی خاک تأمین سطوح مناسب این مواد در خاک به‌منظور کاهش مصرف نهاده‌های شیمیایی در راستای تحقق اهداف کشاورزی پایدار به‌منظور دستیابی به یک عملکرد پایدار ضروری می‌باشد.

چکیده انگلیسی:

Abiotic stresses such as drought, salinity, high temperatures, toxicity of chemicals and oxidative stress are serious threats to agriculture and the environment. This research was carried out in a greenhouse in Khorramabad, Lorestan province, in 2018 in a randomized complete block design with four replications. The test factors in this study consisted of three levels of salinity including control (0 ds/m), mild stress (4 dS/m) and severe stress (8 ds/m), and five levels of biological fertilizers including no compost application as control, and two, four, six and eight tons per hectare of municipal compost application. The results showed that salinity stress significantly reduced the number of seeds per spike of wheat plant and the lowest number of seeds per spike was recorded in severe salt stress treatments. Also, intense salinity stress significantly reduced the grain harvest index compared to non-stress conditions and increased the harvest index from 52% under unstable conditions to 29% in severe stress conditions. According to the results, salinity stress significantly reduced wheat grain yield and the lowest grain yield was recorded in salt stress and non-consumption of compost at a rate of 2.6 tons per hectare. Considering the important role of biofertilizers in improving physical, chemical, biological and soil fertility, providing appropriate levels of these materials in the soil in order to reduce the use of chemical inputs in pursuit of sustainable agricultural objectives in order to achieve a sustainable yield is essential.