تأثیر مدت انبارکردن بر برخی معیار‏های جوانه‏زنی و بنیه بذر سه رقم گندم انبار شده در شرایط آب و هوایی شمال استان خوزستان

محورهای موضوعی : پژوهش های به زراعی

مهری خشت زر ¹ (کارشناس ( کارشناس ارشد زراعت ))
جعفر قاسمی رنجبر ² (کارشناس ارشد زراعت)
آیدین حمیدی ³ (دانشیار پژوه)

تاریخ دریافت : 1400/07/24 تاریخ پذیرش : 1400/11/14 تاریخ انتشار : 1400/12/11

کلید واژه: بنیه بذر, گندم, سرعت جوانه‏زنی, انبارکردن, درصد گیاهچه عادی,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی اثر مدت انبارکردن در شرایط آب و هوایی شمال خوزستان بر درصد جوانه زنی و بنیه بذر سه رقم گندم، آزمایشی در سال 1400 در آزمایشگاه ثبت و گواهی بذر و نهال واحد خوزستان واقع در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی صفی آباد- دزفول به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار انجام گردید. فاکتورهای آزمایش شامل: چهار مدت انبارکردن 30 روز، 60 روز، 90 و 120 روز و بذر سه رقم گندم چمران2، مهرگان و شبرنگ بودند. صفات مورد بررسی شامل: وزن هزار بذر، سرعت جوانه زنی، متوسط زمان جوانه زنی، انرژی جوانه زنی، درصد گیاهچه عادی، ضریب آلومتریک بذرها و شاخص بنیه بذر بودند. نتایج نشان داد اثر متقابل رقم و مدت انبارکردن بر تمام صفات مورد ارزیابی معنی دار بود. بذرهای رقم شبرنگ نگهداری شده در انبار به مدت 30 روز دارای بیشترین وزن هزار بذر و بذرهای همین رقم نگهداری شده به مدت 120 روز، دارای کم ترین درصد گیاهچه عادی بودند. بذرهای رقم مهرگان نگهداری شده در انبار به مدت 30 روز از بیشترین سرعت، انرژی جوانه زنی، درصد گیاهچه عادی، ضریب آلومتریک و شاخص بنیه بذر و کم ترین متوسط زمان جوانه زنی برخوردار بودند. براساس نتایج ارزیابی معیار های جوانه زنی و بنیه بذر مورد بررسی در این تحقیق، بذرهای گندم ارقام مورد مطالعه، انبارمانی متفاوتی داشته و بذرهای رقم مهرگان در مدت انبارکردن در شرایط آب و هوایی شمال خوزستان از رفتار انبارمانی بهتری نسبت به سایر ارقام مورد مطالعه برخوردار بودند. نکته قابل مشاهده در این آزمون، این است که گندم رقم شبرنگ با وجود اینکه هم اکنون در استان خوزستان سطح نسبتاً زیادی را تشکیل می دهد، از نظر پایداری نسبی در جوانه زنی تحت شرایط انبارکردن طولانی مدت، از دیگر ارقام ضعیف تر بود.

چکیده انگلیسی:

In order to study of the effect of storage duration on some germination and vigor indicators of three wheat cultivars seed in the north of Khuzestan province weather conditions an experiment was conducted at Agriculture and Natural Resources Research and Education center of Safiabad - Dezful in 2021. Experiment was conducted as factorial based on completely randomized design by four replications. Experiment factors include: four storage durations, 30, 60, 90 and 120 days and three wheat cultivars, Chamran2, Mehregan and Shabrang. Studied traits include: 1000 seed weight, seed germination rete, mean time and energy, normal seedling percent, seed allometric coefficient and vigor index. Results showed cultivar and storage duration interaction affected all studied traits. Shabrang cultivar seeds stored during 30 days had the most 1000 seed weight and the same cultivars seed stored during 120 days had the lowest normal seedling percent. Mehregan cultivars seed stored during 30 days had the most seed germination rete and energy, normal seedling percent, seed allometric coefficient and vigor index and the lowest mean germination time. Based on seed germination and vigor indicators evaluated by this research, studied wheat cultivars seeds were different for storability and in comparison of other studiec cultivars, Mehregan cultivar seeds had better storability behavior at North of Khuzestan province weather conditions.