تاثیرنوشابه‌های انرژی‌زا هایپ بر ادراک از فشار و خلق و خو در بسکتبالیست‌های رده سنی 16 تا 18 سال

پژمان احمدی ¹ (استادیار گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی،دانشکده علوم انسانی، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
وحید فرهانی ² (گروه روان‌شناسی ورزش، دانشکده تربیت بدنی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران)
بیتا دیوسارناز ³ (دانشکده تربیت بدنی، واحدکرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.)

تاریخ ارسال : 1398/02/18 تاریخ تایید : 1399/06/04

کلید واژه: کافئین, خلق وخو, درک از فشار, نوشابه‌ انرژی‌زا, هایپ,

چکیده مقاله :

در سال‌های اخیر مصرف نوشیدنی‌های انرژی‌زا بخصوص در ورزشکاران رشد چشم‌گیری داشته است. ورزشکاران بر این باورند که مصرف نوشابه‌های انرژی‌زا به‌علت داشتن ترکیبات ارگوژنیکی مانند قندها، کافئین و تائورین عملکرد آنها را افزایش می‌دهند.لذا هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر نوشابه هایپ بر ادراک از فشار و خلق و خو در بسکتبالیست‌های رده سنی 16 تا 18 سال بود. جامعه آماری پژوهش 60 نفراز دانش آموزان پسر مقطع متوسطه سال سوم هنرستان رشته تربیت‌بدنی شهرستان ملارد بودند که از این تعداد 24 داوطلب دانش‌آموز با وزن تقریبا یکسان (بین 68 تا 72کیلوگرم) انتخاب شدند. شرکت‌کنندگان به‌شکل تصادفی در سه موقعیت؛ مصرف نوشابه هایپ 250 میلی‌لیتری با کافئین (32 میلی‌گرم در هر 100 میلی‌لیتر)، شرایط دارونما و پایه قرار گرفتند. مداخلات به‌مدت‌ 3هفته اعمال گردید. در تحقبق حاضر از آزمون وال‌سیت برای ایجاد خستگی استفاده شد. سپس میزان درک از فشار از طریق شاخص بورگ و وضعیت خلق و خو به‌وسیله پرسش‌نامه برومز در دو مرحله پیش‌آزمون و پس‎آزمون بررسی شد. نتایج آزمون فریدمن و تحلیل واریانس مکرر نشان داد مصرف نوشابه هایپ منجر به کاهش معنادار درک از فشار و خلق و خو در بسکتبالیست‌های نوجوان شده است. در نتیجه نوشابه انرژی‌زا هایپ می‌تواند در کاهش ادراک از فشار و بهبود خلق و خو در بسکتبالیست‌های نوجوانان موثر باشد. هم‌چنین پژوهش حاضر نشان داد، تصور دریافت نیروزا (اثر دارونما)می‌تواند در کاهش درک از فشار و خلق و خو نیز موثر باشد.