طراحی الگوی توسعه روابط بین فرهنگی در عصر جهانی شدن

محورهای موضوعی : مطالعات میان فرهنگی

اسماعیل کاوسی ¹ , داود ستوده یگانه ²

1 - دانشیار مدیریت و برنامه‌ریزی امور فرهنگی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال
2 - دکترای مدیریت و برنامه‌ریزی فرهنگی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات اصفهان

تاریخ دریافت : 1394/02/18 تاریخ پذیرش : 1394/04/21 تاریخ انتشار : 1394/06/01

کلید واژه: توسعه, الگوی توسعه, روابط بین فرهنگی و جهانی شدن,

چکیده مقاله :

هدف اصلی در این مقاله شناسایی و ارایه الگوی توسعه روابط بین فرهنگی درعصر جهانی شدن در کشور می‌باشد.روش این تحقیق از نوع توصیفی – پیمایشی و ابزار گرد آوری داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته می‌باشد. جامعه آماری این تحقیق شامل دست‌اندرکار امور فرهنگی و روابط بین‌الملل در سازمان‌های مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، وزارت امور خارجه، سازمان صدا و سیما، شورای عالی انقلاب فرهنگی و مرکز ملّی مطالعات جهانی شدن می‌باشند. به منظور بررسی نظرات جامعۀ آماری محدود و با هدف افزایش دقت نتایج از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شده است و تعداد نمونه برآورد شدۀ 120 نفر بود. یافته‌های تحقیق در بعد نظری فرهنگ را به عنوان مقوله‌ای هم وزن با سایر مؤلفه‌های قدرت هم چون سیاسی، اقتصادی، نظامی دانسته و حتی در برخی از تئوری‌ها آن را مهمترین عامل و مبنای همگرایی یا واگرایی ملت‌ها پنداشته است. نتایج بدست آمده از آزمون فریدمن نیز نشان داد که فرهنگ در مقایسه با 3 مؤلفه قدرت سیاسی، اقتصادی، نظامی در رتبه سوم اولویت قرار دارد. اما در بخش میدانی، اعضای جامعه آماری به رغم مهم انگاشتن نقش فرهنگ در سیاست خارجی، تأثیر فرهنگ را در این زمینه کمتر از قدرت سیاسی و اقتصادی دانسته‌اند. در نهایت با جمع بندی و تجزیه و تحلیل نتایج آماری بر آمده از تحقیق میدانی یک الگوی عملیاتی بومی بر مبنای عامل فرهنگ که حاوی راهکارهایی در سه سطح داخلی، منطقه‌ای و بین‌الملل برای توسعه روابط بین فرهنگی می‌باشد، ارائه شده است.

چکیده انگلیسی:

In this article, a model for the development of intercultural relations in the era of globalization was presented. The method in this study was a descriptive - survey and data collection tool was a researcher –made questionnaire with 52 questions. The research population consisted of experts involved in cultural affairs and international relations in the organizations of Strategic Research Center of the Expediency Council, the Ministry of Foreign Affairs, IRIB, the SCCR and the National Center for Globalization Studies. In order to study the opinions of the limited statistical community and aiming to increase the accuracy of the results of sampling, census method was used, and the sample size was estimate 120 people. The results of the research in terms of theoretical dimension, has considered culture as the issue as important as other factors such as the strength of political, economic, military and even in some theories, as the most important factor and the basis of convergence or divergence of nations. Results from the Friedman test showed that, compared with the 3 components of political, economic and military; culture was ranked as the third priority. But in the field section, members of the population, despite considering significance of the role of culture in foreign policy, have known the impact of culture less important than political and economic power in this field. Finally, by ending up and analyzing of the survey results, practical model based on the factor of cultures containing solutions has been developed at three levels of domestic, regional and international for the development of inter-cultural relations.

منابع و مأخذ:

 

اخوان زنجانی، داریوش (1381). جهانی شدن وسیاست خارجی، تهران: دفترمطالعات سیاسی و بین المللی، چاپ اول.

بیات، فرهاد (1389). مناسبات واسناد فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، جلد اول: نهادها و مراکز فرهنگی، مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی، تهران.

پورحسن، ناصر (1379). فناوری ارتباطی، حاکمیت دولت‌ها و تبادل فرهنگ‌ها. فصلنامه مطالعات ملی، شماره 6، زمستان.

جهانبگلو، رامین (1384). ایران درجستجوی مدرنیته، تهران: نشرمرکز، چاپ اول.

رابرتسون،رونالد (1992). جهانی شدن تئوری‌های اجتماعی و فرهنگ، ترجمه کمال پولادی،تهران: نشرثالث، چاپ اول،1380

شولت، پیتر (1382). اقتصادسیاسی ارتباطات جهانی وامنیت انسانی، ترجمه مرتضی بحرانی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی، چاپ دوم.

شولت، آرت یان (1369). نگاهی موشکافانه بر پدیده جهانی شدن، ترجمه مسعود کرباسیان، تهران: انشارات یونسکو،چاپ اول.

شیرودی، مرتضی (1386). جهانی شدن و چهره زیبای زائوس، سایت آینده نگری ایران.

عیوضی، محمدرحیم (1379). تبادل فرهنگی؛ پیش‌نیازها و کارکرد‌ها. فصلنامه مطالعات ملی، شماره 6، زمستان.

فاضلی، نعمت الله، فاضلی، محمد (۱۳۷۶). فرهنگ و توسعه: رهیافت مردم شناختی به توسعه، یونسکو، تهران: مرکز پژوهش‌های بنیادی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

کچوئیان، حسین (1386). نظریه‌های جهانی شدن پیامدهای چالش‌های فرهنگ ودین، تهران: نشرنی، چاپ اول.

کیلی، ری، مارفیلیت، فیل (1380). جهانی شدن وجهان سوم، ترجمه حسن نورانی بیدختی، مجیدعلی شیخ علیان، تهران: انتشارات وزارت امورخارجه، چاپ دوم.

گیدنز،آنتونی(1379). جهان رهاشده، ترجمه اصغرسعیدی ویوسف حاجی عبدالوهاب، تهران: علم وادب، چاپ اول.

گیدنز،آنتونی (1382). جامعه شناسی، ترجمه منوچهرصبوری، تهران: تولیددانش، چاپ سیزدهم.

Brown A. (2012). Cross-Cultural Interaction Theories in Classical Archaeology. Suffolk County Council Archaeological Service, Bury St. Edmunds, Suffolk, UK.

Chiper S. (2013). Teaching intercultural communication: ICT resources and best Practices, Procedia - Social and Behavioral Sciences 93 ( 2013 ) 1641 – 1645.

Debry, D. P. (2002). Analysis of emerging practices in globalizing instructional materials. Educational Technology Research and Development, 50(4), 73–82.

Gudykunst, W. B. (2002). Intercultural communication. In W. B. Gudykunst, & B. Mody (Eds.), Handbook of international and intercultural communication (pp. 179–182). Thousand Oaks, CA: Sage.

Kaygusuz C. (2012). Psychological counselling within the context of globalization and multiculturalism. Procedia - Social and Behavioral Sciences 47 ( 2012 ) 895 – 902.

Petrovski V. (2011). Multiculturalism, globalization and the implications on education. Procedia Social and Behavioral Sciences 15 (2011) 1366–1371.

Robertson,R. (1992)."Globalization", Sage Publisher,London.

Rozkwitalska, M., (2010). Bariery w zarządzaniu międzykulturowym. Perspektywa filii zagranicznych korporacji transnarodowych (publikacja przyjęta do druku). Warszawa: Oficyna (Wolters Kluwer Business).

Russell L. R., Kinuthia W. L., Lokey-Vega A., Tsang-Kosma W. and Madathany R. (2013). Identifying complex cultural interactions in the instructional design process: a case study of a cross-border, cross-sector training for innovation program. Education Tech Research Dev (2013) 61:707–732.

Tartaron T. F. (2012). Cross-Cultural Interaction in the Greek World: Culture Contact Issues and Theories. Department of Classical Studies, University of Pennsylvania, Philadelphia, PA, USA.