بررسی تغییر جایگاه و نقش زنان سینماگر در فیلم‌های پرفروش قبل و بعد از انقلاب اسلامی

محورهای موضوعی : مطالعات میان فرهنگی

امیر عظیمی دولت‌آبادی ¹ (استادیار گروه جامعه شناسی، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی)
فریده کریمی ارقینی ² (دانش آموخته کارشناسی ارشد جامعه شناسی انقلاب، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی)
سعیده داوری مقدم ³ (دانش آموخته کارشناسی ارشد جامعه شناسی انقلاب، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی)

تاریخ دریافت : 1401/11/27 تاریخ پذیرش : 1402/02/31 تاریخ انتشار : 1402/12/20

کلید واژه: سینما, زنان, انقلاب, فیلم‌های پرفروش,

چکیده مقاله :

حضور و مشارکت زنان در عرصه های مختلف اجتماعی همواره با تغییراتی همراه بوده است. به ویژه انقلاب‌ها تغییرات مهمی را در کم و کیف حضور، جایگاه و نقش آنان پدید آورده‌اند. در واقع، انقلاب ها علاوه بر تجدید ساختار جوامع، تجدید ساختار روابط جنسیتی را نیز در پی داشته‌اند. سینما به عنوان یکی از عرصه های مهم اجتماعی، می تواند شواهدی را برای این تغییرات و این فراز و فرودها در طول زمان فراهم کند. این تحقیق بدنبال بررسی وضعیت حضور زنان در ایران در دوره قبل و بعد از انقلاب اسلامی در سینما بوده و تلاش کرده است تا تغییرات مربوط به حضور زنان را با بررسی چگونگی حضور زنان سینماگر در فیلمای پرفروش سالهای مابین 1347 تا 1392 کشف و توصیف نماید. یافته های این پژوهش با بهره‌گیری از رویکرد فمینیستی و روش اسنادی نشان می‌دهد که حضور زنان در عرصه های مختلف سینما در فیلم های پر فروش به استثنای نقش خوانندگی و تا حدودی بازیگری در تمام حوزه ها به غیر از مقطع خاص دفاع مقدس، در دوره بعد از انقلاب نسبت به قبل از آن افزایش داشته است و این افزایش در مقاطع مختلف بعد از انقلاب نیز تا حدودی تداوم خود را حفظ نموده است.

منابع و مأخذ:

-¬ استریناتی، دومینیک (1388). مقدمه‌ای بر نظریه‌های فرهنگ‌عامه، ترجمه ثریا پاک‌نظر، تهران: گام نو.
- آسابرگر، آرتور (1379). روش‌های تحلیل رسانه‌ها، پرویز اجلالی، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.
-¬ بازن، آندره (1382). سینما چیست؟ محمد شهبا، تهران: هرمس.
- بلیکی، نورمن (1384). طراحی پژوهش‌های اجتماعی، ترجمه حسن چاوشیان، تهران: نی.
- جینکز، ویلیام (1381). ادبیات فیلم، جایگاه سینما در علوم انسانی، ترجمه محمدتقی احمدیان و شهلا حکیمیان، تهران: سروش.
- راودراد، اعظم (1391). جامعه‌شناسی سینما و سینمای ایران، تهران: موسسه انتشارات دانشگاه تهران.
- گیدنز، آنتونی (1388). مبانی جامعه‌شناسی، ترجمه حسن چاوشیان، ویراست چهارم، تهران: نی.
- ون زونن، لیزبت (1383). رویکردهای فمنیستی به رسانه‌ها، ترجمه محمد رضا حسن‌زاده و حسن رئیس زاده، رسانه، شماره 57.
- مقدم، والنتین (1387). جنسیت و انقلاب‌ها: مطالعاتی نظری، تطبیقی و تاریخی در باب انقلاب‌ها، تهران: کویر.
- Van zoonen, L. (1991). Feminist perspectives on the Media. In Curran J. edition.mass media and society,new york.