ارزیابی روش‌های تولید هاپلویید در گندم از طریق تلاقی با ذرت

محورهای موضوعی : زراعت و اصلاح نباتات

رضا بزرگی پور ¹

1 - دانشیار پژوهش بخش غلات موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر

تاریخ دریافت : 1396/12/10 تاریخ پذیرش : 1397/07/14 تاریخ انتشار : 1397/06/01

کلید واژه: ذرت, گندم, هاپلویید, حذف کروموزومی,

چکیده مقاله :

این تحقیق به‌منظور مقایسه روش‌های تولید هاپلویید در ارقام گندم هگزاپلویید از طریق حذف کروموزومی (تلاقی گندم و ذرت) جهت استفاده در برنامه‌های به‌نژادی گندم صورت گرفت. در این تحقیق سه روش کلاسیک (A)، ساقه بریده (B) و بینابینی (C) مورد مقایسه قرار گرفتند. مواد گیاهی مورد استفاده شامل 11 ژنوتیپ گندم F1 به‌عنوان والد مادری و ژنوتیپ ذرت BC572 به‌عنوان والد گرده دهنده (پدری) بود. صفات مورد مطالعه در این تحقیق عبارت بودند از درصد تولید بذر از گلچه‌های تلقیح شده، درصد تشکیل جنین از بذور تولید شده و درصد تولید گیاهچه‌های هاپلویید از جنین‌های بدست آمده. مقایسات انجام شده نشان داد که در بین روش‌های مختلف نگهداری سنبله، روش بینابینی (C) از نظر درصد تشکیل بذر، جنین و گیاهچه هاپلویید، بطور معنی‌دار برتر از روش‌های دیگر بوده است. در این روش درصد تشکیل بذر 98/84 %، تشکیل جنین 73/21 % و تولید گیاهچه 52/49 % و در کل درصد تولید گیاهچه هاپلویید به نسبت گلچه‌های گرده افشانی شده 80/13 % نشان داد.بطور معنی‌دار برتر از روش‌های دیگر بوده است. در این روش درصد تشکیل بذر 98/84 %، تشکیل جنین 73/21 % و تولید گیاهچه 52/49 % و در کل درصد تولید گیاهچه هاپلویید به نسبت گلچه‌های گرده افشانی شده 80/13 % نشان داد.

چکیده انگلیسی:

In this research was conducted to compare three methods of haploid production in hexaploid wheat through chromosome elimination (wheat ×maize cross) for use in the breeding programs. The three methods were A) classical B) detached and C) intermediate or sime-detached. Parental materials were 11 wheat F1 genotypes as female parents and BS572 hybrid as male parent. The traits studied were percentage of seed set, percentage embryo formation and percentage of haploid plantlet production. Among all the three methods, the intermediate C) method was significantly superior to others in which the seed set, embryo formation and haploid plant production were 84.98%, 21.73% and 49.52% respectively. Overall, haploid production from the initial number of pollinated florets was 13.80% in this method Among all the three methods, the intermediate C) method was significantly superior to others in which the seed set, embryo formation and haploid plant production were 84.98%, 21.73% and 49.52% respectively. Overall, haploid production from the initial number of pollinated florets was 13.80% in this method..