بررسی قابلیت ترکیب پذیری خصوصیات مورفو- فیزیولوژیکی آفتابگردان تحت شرایط آبیاری مطلوب و محدود

محورهای موضوعی : زراعت و اصلاح نباتات

مهدی زهدی اقدم ¹ (دانشجو/دانشگاه آزاد اسلامی)
فرخ درویش کجوری ² (استاد/دانشگاه آزاد اسلامی)
مهدی غفاری ³ (هیات علمی/مرکز تحقیقات کشاورزی)
آسا ابراهیمی ⁴ (استاد/دانشگاه آزاد اسلامی)

تاریخ دریافت : 1396/09/01 تاریخ پذیرش : 1396/11/18 تاریخ انتشار : 1396/12/01

کلید واژه: وراثت پذیری, ترکیب پذیری خصوصی, ترکیب پذیری عمومی, واریانس افزایشی, واریانس غالیبت,

چکیده مقاله :

بررسی ترکیب پذیری عمومی و خصوصی لاین ها تحت شرایط آبیاری مطلوب و محدود به منظور استفاده والدین در ایجاد واریته های هیبرید جدید ضروری است. افزون بر این، نوع وراثت صفات می تواند در تصمیم گیری برای تعیین روش های اصلاحی مناسب و پیش بینی میزان پیشبرد ژنتیکی ناشی از گزینش کمک کند. در این پژوهش،که در دو سال زراعی 1393 و 1394 انجام گردید به منظور بررسی ترکیب پذیری عمومی و خصوصی در آفتابگردان، پنج لاین نر عقیم و چهارتستر بازگردانندة باروری به صورت لاین در تستر در سال 1392تلاقی داده شدند. هیبریدهای حاصل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار برای آبیاری نرمال وسه تکرار برای تنش بررسی شدند. براساس نتایج میانگین مربعات تجزیه مرکب صفات زراعی و فیزیولوژیک تحت شرایط آبیاری محدود، در صفات مختلف معنی دار گردید. از نظر عملکرد دانه لاین AGK30 بالاترین GCA مثبت و معنی دار و AGK2 بیشترین GCA منفی و معنی دار با صفت مذکور داشت. در بررسی تسترها، تستر(RGHK50) بالاترین میزان GCA مثبت و معنی دار و تستر(RGHK56) بیشترین GCA منفی و معنی داری را با عملکرد داشت در بررسی قابلیت ترکیب پذیری خصوصی هیبرید (RGHK56×AGK44) بیشترین SCA مثبت و معنی دار و همچنین هیبرید(RGHK25× AGK110) بالاترین میزان SCA منفی و معنی دار را به خود اختصاص داد.

چکیده انگلیسی:

Five CMS lines and four restorer lines (tester) were crossed in a line × tester designe in order to analyze general and specific combining abilities and gene effects in sunflower for some agronomic traits. Hybrids were evaluated in a randomized complete block design, with three replications under optimum and limited water conditions in the Agriculture Research Station, Khoy, during 2014 and 2015 growing seasons. Plant height, head diameter, seeds per head, days to beginning of flowering, days to maturity, proline percent, protein percent, and Chlorophyll b were found to be controlled mainly by dominance effects. CMS lines AGK30 and testers RGHK25 and RGHK50 turned out to be the best general combiners for seed and oil yield. The highest positive and significant GCA for plant height, head diameter, and the number of seeds per head were achieved for RGHK25. The hybrid combination of AGK44 × RGHK56 showed high specific combining ability for seed and oil yield. At grain yield AGK30 line had the highest positive and significant GCA and AGK2 had the highest negative and significant GCA it trait. At evaluation of tester, RGHK50 tester had the highest positive and significant GCA and RGHK56 had the highest negative and significant GCA it trait. At evaluation of specific combining ability RGHK56×AGK44 hybrid had the highest positive and significant SCA and RGHK25× AGK110 hybrid had the highest negative and significant GCA it trait.