تعیین بهترین رقم و تاریخ کشت مناسب گندم (Triticum aestivum L.) با استفاده از روشBiplot GGE در منطقه گنبدکاووس
محورهای موضوعی : زراعت و اصلاح نباتاتزینب تقی زاده 1 , حسین صبوری 2 , حسین علی فلاحی 3 , احمد رضا دادرس 4 , عبدالرحیم تقی زاده 5
1 - دانش‌آموخته کارشناسی ارشد رشته بیوتکنولوژی کشاورزی دانشگاه گنبدکاووس
2 - مدیر پژوهشی دانشگاه گنبد کاووس
3 - استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران
4 - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی
5 - دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته ژنتیک و اصلاح نژاد دام، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
کلید واژه: گندم, تاریخ کاشت, پایداری عملکرد, جزای عملکرد, رقم ایده‌آل,
چکیده مقاله :
این پژوهش به‌منظور تعیین بهترین تاریخ کاشت و رقم مناسب گندم با استفاده از تکنیک گرافیکی GGE بای پلات در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبدکاووس در سال 1393 انجام شد. آزمایش به‌صورت کرت‌های خرد شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. چهار تاریخ کاشت 1، 15، 29 دی و 11 بهمن به‌عنوان عامل اصلی و هشت رقم اکبری، ارگ، سیستان، سوپرهد، بم، گنبد، مروارید و N-87-20 به‌عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. صفات مورد بررسی شامل: تعداد کل سنبله، طول سنبله، تعداد دانه یک سنبله، وزن دانه در سنبله، تعداد سنبلچه در سنبله، عملکرد دانه و وزن هزار دانه اندازه‌گیری شدند. اثر تاریخ کاشت بر صفات مورد بررسی معنی‌دار بود. اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم بر صفات مورد بررسی به‌استثنای وزن دانه در سنبله و وزن هزار دانه معنی‌دار بود. نتایج بدست آمده از بررسی همزمان عملکرد و پایداری ارقام با استفاده از بای پلات و مقایسه میانگین بین ارقام و تاریخ کاشت‌های مختلف نشان داد که رقم گنبد بالاترین عملکرد و بیشترین پایداری را داشت. ارقام مروارید و N-87-20 به‌ترتیب با متوسط عملکرد 6/2684 و 1/2761 کیلوگرم در هکتار بعد از رقم گنبد بیشترین عملکرد را داشتند ولی پایداری کمی را نشان دادند. بررسی ضرایب همبستگی بین صفات مورد مطالعه نیز نشان داد که همبستگی مثبت و معنی‌داری بین عملکرد دانه با تعداد کل سنبله و وزن دانه در سنبله وجود داشت. بنابراین کشت رقم گنبد در تاریخ یک دی برای شرایط آب و هوایی گنبد توصیه می‌گردد.
The current study was conducted to evaluate determination of best cultivars and planting date of wheat (Triticom aestivum L.) using GGE biplot method in the research field of Faculty of Agriculture, University of Gonbad Kavous in 2013. The experiment was carried out in split-plot base on randomized complete block design in three replications. Sowing dates of January 15 and 29 and February 11 assigned in main plots and cultivars including Akbari, Arge, Sistan, Superheah, Bam, Gonbad, Morvareed and N-87-20 in sub plots. The traits of number of total spike, spike length, number of grains in spike, weight of grains in spike, number of spikelets in spike, grain yield and thousand grain weight were measured. The effect of planting dates was significant on studied traits. The interaction of planting date in cultivars was significant on all studied traits but weight of grains in spike and 1000 seed weight. The result of biplot and Mean comparison of cultivars and different planting deta showed that Gonbad had the highest yield and stability. Morvareed and N-87-20 with 2684.6 and 2761.1 yield respectively after gonbad had the highest yield but showed little stability. Correlation coefficients showed positive and significant correlation between grain yield with number of total spike and weight of grains in spike. Therefore, planting of Gonbad cultivar of on January 1 is recommending in Gonbad Kavous region climate condition.
_||_
