بررسی تاثیر تجارت خارجی بر مصرف انرژی در منتخبی از کشورهای عضو سازمان اکو

محورهای موضوعی : مطالعات اقتصادی

رویا آل عمران ¹ , سیدعلی پایتختی اسکویی ²

1 -
2 -

تاریخ دریافت : 1391/07/30 تاریخ پذیرش : 1392/02/21 تاریخ انتشار : 1389/12/01

کلید واژه: Q43, F10, کلمات کلیدی: تجارت, مصرف انرژی, داده های تلفیقی, اکو طبقه بندی JEL: C33,

چکیده انگلیسی:

چکیده از آنجائیکه روند شتابان توسعه اقتصادی و صنعتی در کشورهای جهان، تا حدود زیادی به سطح مصرف حامل های انرژی ارتباط دارد و انرژی بیشترین سهم را در فعالیت ها و تجارت جهانی به خود اختصاص داده است، در این مقاله آثار تجارت خارجی، قیمت نفت و درآمد بر روی مصرف انرژی برای 8 کشور از اعضای سازمان اکو طی سالهای 2009-1994 مورد مطالعه قرار گرفته است. برای برآورد اثرات متغیرها، از تکنیک اقتصاد سنجی با رویکرد داده های تابلویی به شیوه ی حداقل مربعات استفاده شده است. نتایج رگرسیونی نشان می دهد که درآمد دارای تاثیر مثبت و معنی دار، قیمت نفت دارای تاثیر منفی و معنی دار، تجارت خارجی(مجموع صادرات و واردات) دارای تاثیر مثبت و معنی دار بر روی مصرف انرژی می باشند. همچنین به منظور پی بردن بیشتر به جزئیات نتایج، علاوه بر بررسی تجارت خارجی بصورت کلی(مجموع صادرات و واردات)، بررسی هایی نیز بصورت جداگانه بر اساس تفکیک به صادرات و واردات صورت گرفته است، که با توجه به نتایج، صادرات و واردات به تفکیک دارای تاثیر مثبت و معنی دار بر روی مصرف انرژی می باشند.

منابع و مأخذ:

منابع

1- آرمن، عزیز، کمالی، پروانه و هیبتی، رضا. (1389)، "بررسی رابطه بین مصرف حامل های انرژی و تولید صنعتی در ایران"، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، شماره 27، صص 19-46.

 

2- جبرئیلی، سودا. (1388)، "بررسی مصرف انرژی و تولید ناخالص داخلی در کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته"، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، شماره 23، صص 1-22.

 

3- سینا، مرتضی. (1383)، "مدلسازی رابطه بین مصرف انرژی و تولید ناخالص داخلی با استفاده از داده‌های مقطعی برای کشورهای عضو اوپک"، پایان نامه کارشناسی ارشد، گروه اقتصاد، دانشگاه آزاد تهران مرکز.

4- صادق پور، سولماز. (1390)، پیش بینی اثر آزاد سازی قیمت حامل های انرژی روی شدت انتشار آلاینده‌ها، پایان نامه کارشناسی ارشد، گروه اقتصاد، دانشگاه آزاد تبریز.

 

5- علی پور، حامد. (1390)، بررسی تاثیر قیمت نفت و رشد اقتصادی روی مصرف انرژی هسته ای در کشورهای مصرف کننده انرژی هسته ای. پایان نامه کارشناسی ارشد، گروه اقتصاد، دانشگاه آزاد تبریز.

 

6- ملکی، رضا. (1383)، "بررسی رابطه علیت بین مصرف انرژی و تولید داخلی در ایران"، مجله برنامه و بودجه، شماره 89، صص 81-121.

 

7- وحیدی، محمد رضا. (1382)، بررسی مصرف انرژی، قیمت و درآمد واقعی کشورهای عضو اوپک. پایان نامه کارشناسی ارشد، گروه اقتصاد، دانشگاه شیراز.

 

8- اوری، کاظم و احمدزاده، خالد. (1389)، "بررسی رابطه مصرف انرژی و ساختار جمعیت (‌مطالعه موردی: کشورهای آسیای جنوب غربی)"، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، شماره 25، صص 33-62.

 

9- Beenstock, M., and  Willcocks. P. (1981), “Energy consumption and economic activity industrialized countries: the dynamic aggregate time series relationship”, Energy Economics, (3), 225-232.

10-British Petroleums Statistical Review of World Energy. (2009), Retrieved from http://www.bp.com/statisticalreview.

11-Cole, M. (2006), Does trade liberalization increase national energy use?. Economices Letters, (92), 108-112.

12-Daly, H. (1997), “Georgescu–Roegen versus Solow/Stiglitz”, Ecolo-gical Economics, (22), 261- 266.

13-Ghali, K. H., and  El-Sakka, M. I. T. (2004), “Energy Use and Output Growth in Canada: A Multivariate Cointegration Analysis”, Energy Economics, (26), 225-238.

14-Ghani, G. (2012), “Does trade liberalization effect energy consu-mption”, Energy Policy, (43), 285–290.

15-Halicioglu, F. (2011), “A dynamic econometric study of income, energy and exports in Turkey”, Energy, (36), 3348-3354.

16-Kahral, F., and Roland, D. (2008), “Energy and exports in China”, Economic Review, (19), 649-658.

17-Kao, C., and  Chiang, M. (1999), On the Estimation and Inference of  a Cointegrated Regression in Panel Data. Working Paper, Center for Policy Research, Syracuse University, New York.

18-Penn World Table Version 6.3 by Hestron,  A., Summers, R., Aten, B. (2009), Center for International Comparrisons of Production, Income and Prices at the Univercity of Pennsylvania.

19- Sadorsky, P. (2012), “Energy consumption, out put and trade in South America”, Energy Economics, (34), PP. 476-488.

20-Sadorsky, P. (2011), “Trade and energy consumption in the Middle East”,  Energy Economics, (33), 739-749.

21-Stern, D. (2004), “Economic Growth and Energy. In: Cleveland”, Encyclopedia of Energy, (2), 35–51.

22-Welsch, H.,  and  Ochsen, C. (2005), “The determinants of aggregate energy use in west Germany: factor substitution technological chang and trade”, Energy Economics, (27), 93-111.

23-World Bank. (2012), World  Development Indicators. Retrieved from. http://www.worldbank.org/data/onlinedatabases.html.

 

 

 

 

 

پیوست1. برآورد مدل برای بررسی تاثیر تجارت، درآمد و قیمت نفت بر مصرف انرژی

Dependent Variable: LE?
Method: Pooled Least Squares
Date: 09/06/12   Time: 22:42
Sample: 1994 2009
Included observations: 16
Cross-sections included: 8
Total pool (balanced) observations: 128
Variable	Coefficient	Std. Error	t-Statistic	Prob.
C	4.110269	0.603464	6.811128	0.0000
LO?	0.137093	0.039066	3.509242	0.0007
LP?	-0.087072	0.031883	-2.731002	0.0074
LY?	0.190780	0.074204	2.571013	0.0115
Fixed Effects (Cross)
_AZE--C	-0.045693
_IRN--C	0.626286
_KAZ--C	0.708141
_KGZ--C	-0.650983
_PAK--C	-0.567850
_TJK--C	-0.946226
_TUR--C	-0.150327
_TKM--C	1.026652
	Effects Specification
Cross-section fixed (dummy variables)
R-squared	0.995093	Mean dependent var		7.067245
Adjusted R-squared	0.994593	S.D. dependent var		0.840463
S.E. of regression	0.061801	Akaike info criterion		-2.635171
Sum squared resid	0.412485	Schwarz criterion		-2.356421
Log likelihood	170.1102	Hannan-Quinn criter.		-2.521969
F-statistic	1990.997	Durbin-Watson stat		2.168012
Prob(F-statistic)	0.000000

پیوست2. برآورد مدل برای بررسی تاثیر صادرات، درآمد و قیمت نفت بر مصرف انرژی

Dependent Variable: LE?
Method: Pooled Least Squares
Date: 09/06/12   Time: 22:40
Sample: 1994 2009
Included observations: 16
Cross-sections included: 8
Total pool (balanced) observations: 128
Variable	Coefficient	Std. Error	t-Statistic	Prob.
C	4.344573	0.609386	7.129429	0.0000
LX?	0.082921	0.032713	2.534783	0.0127
LP?	-0.061380	0.031682	-1.937343	0.0553
LY?	0.235454	0.073507	3.203140	0.0018
Fixed Effects (Cross)
_AZE--C	-0.066751
_IRN--C	0.576006
_KAZ--C	0.707558
_KGZ--C	-0.615183
_PAK--C	-0.594428
_TJK--C	-0.912679
_TUR--C	-0.128909
_TKM--C	1.034387
	Effects Specification
Cross-section fixed (dummy variables)
R-squared	0.994840	Mean dependent var		7.067245
Adjusted R-squared	0.994315	S.D. dependent var		0.840463
S.E. of regression	0.063372	Akaike info criterion		-2.584945
Sum squared resid	0.433731	Schwarz criterion		-2.306196
Log likelihood	167.0967	Hannan-Quinn criter.		-2.471744
F-statistic	1892.987	Durbin-Watson stat		2.212355
Prob(F-statistic)	0.000000

 

پیوست3. برآورد مدل برای بررسی تاثیر واردات، درآمد و قیمت نفت بر مصرف انرژی

Dependent Variable: LE?
Method: Pooled Least Squares
Date: 09/06/12   Time: 22:36
Sample: 1994 2009
Included observations: 16
Cross-sections included: 8
Total pool (balanced) observations: 128
Variable	Coefficient	Std. Error	t-Statistic	Prob.
C	4.364007	0.587987	7.421948	0.0000
LM?	0.089398	0.030852	2.897660	0.0046
LP?	-0.046400	0.026147	-1.774586	0.0788
LY?	0.225525	0.071267	3.164530	0.0020
Fixed Effects (Cross)
_AZE--C	0.024621
_IRN--C	0.608210
_KAZ--C	0.764136
_KGZ--C	-0.669986
_PAK--C	-0.640042
_TJK--C	-0.960405
_TUR--C	-0.164165
_TKM--C	1.037631
	Effects Specification
Cross-section fixed (dummy variables)
R-squared	0.994928	Mean dependent var		7.067245
Adjusted R-squared	0.994411	S.D. dependent var		0.840463
S.E. of regression	0.062832	Akaike info criterion		-2.602053
Sum squared resid	0.426374	Schwarz criterion		-2.323304
Log likelihood	168.1232	Hannan-Quinn criter.		-2.488852
F-statistic	1925.820	Durbin-Watson stat		2.084229
Prob(F-statistic)	0.000000