مدیریت راهبردی مالی با شناسایی فاکتورهای لازم جهت استقرار نظام بودجه‌ریزی بر مبنای عملکرد در دانشگاه آزاد اسلامی کشور

محورهای موضوعی : پژوهش های مدیریت راهبردی

مریم تختائی شهی ¹ , رحمت الله محمدی پور ² , محمود همت فر ³

1 - دانش‌آموخته کارشناسی ارشد حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد
2 - استادیار حسابداری, دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام
3 - دانشیار مدیریت مالی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد

تاریخ دریافت : 1395/02/08 تاریخ پذیرش : 1396/03/20 تاریخ انتشار : 1396/03/01

کلید واژه: اثربخشی, کارایی, دانشگاه آزاد اسلامی, صرفه اقتصادی, مدیریت مالی راهبردی, بودجه‌ریزی بر مبنای عملکرد,

چکیده مقاله :

بودجه مهمترین ابزار برنامه ریزی برای مدیریت هر سازمان به شمار می آید و بودجه ریزی به‌عنوان شرح صورت وضعیت و پیش بینی درآمدها و هزینه ها برای یک دوره، مدیر را در کنترل سلامت مالی حوزه کمک می کند. بر این اساس هدف از این تحقیق ، بررسی تأثیر عوامل مدیریتی ، ساختاری و محیطی بر استقرار نظام بودجه ریزی عملکردی در دانشگاه آزاد اسلامی کشور در راستای مدیریت راهبردی مالی بوده و تعیین میزان تأثیر هر یک از این عوامل مد نظر است. بدین منظور برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از روش کتابخانه ای و میدانی استفاده‌شده است. در بعد میدانی از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید که در مورد روایی و پایایی آن کنترل های لازم صورت پذیرفت. ضریب آلفای کرونباخ در این خصوص 82 درصد بوده است. جامعه آماری پژوهش، ۱۰۰ نفر شامل کارکنان و اساتید حوزه بودجه ریزی، مسئولین و معاونین اداری و مالی و برنامه ریزی دانشگاه های آزاد اسلامی کشور می باشند. فرضیات پژوهش و داده های تحقیق با آمار توصیفی و استنباطی، آزمون های کلموگروف ـ اسمیرنوف، T تک نمونه ای، خی دو و آزمون فریدمن توسط نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج به‌دست‌آمده نشان داده است که پیاده سازی نظام بودجه ریزی عملکردی در دانشگاه آزاد اسلامی با در نظر گرفتن عوامل مدیریتی، ساختاری و محیطی به ترتیب گفته شده امکان‌پذیر است و متناسب با شرایط دانشگاه به‌عنوان یک مجموعه کم نظیر علمی آموزشی است.

چکیده انگلیسی:

Budget is the most important planning tool for managing each organization, and budgeting as a statement of the situation and forecasting revenues and expenses for a period will help the manager to control the financial health of the area. Accordingly, the purpose of this research is to investigate the effect of managerial, structural and environmental factors on the establishment of a functional budgeting system in Islamic Azad University in the direction of financial strategic management and to determine the impact of each of these factors. For this purpose, library and field methods have been used to collect information. A field questionnaire was used to assess the validity and reliability of that control, and Cronbach's alpha was 82%. The statistical population consists of 100 staff members and professors in the field of budgeting, officials and administrative, financial and planning deputies of Islamic Azad University. Research hypotheses and data were analyzed using descriptive and inferential statistics, Smirnoff-Kolmogorov, T one sample run test, Chi-square and Friedman tests by SPSS software. The results show that the implementation of the functional budgeting system in Azad University is possible in terms of management, structural and environmental factors, respectively, and in accordance with the conditions of the University as a unique collection of scientific and educational

منابع و مأخذ:

آذر،­ عادل،­ وفایی­، ­امیر ­(1392). بررسی عوامل مؤثر بر اثربخشی نظام بودجه ­ریزی عملیاتی در سازمان‌های عمومی­،­ دو فصلنامه برنامه و بودجه شماره 110.
آذر، عادل، زاهدی، شمس­ السادات، امیرخانی، طیبه (1389)، طراحی مدل پیاده‌ سازی

بودجه ­ریزی بر مبنای عملکرد با رویکرد پویایی سیستم، فصلنامه علوم مدیریت ایران، سال پنجم، شماره18.

ابراهیمی ­نژاد،­ مهدی و فرج­وند­، اسفندیار (1386)، بودجه از تنظیم تا کنترل، تهران، سازمان مطالعات تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ ها.

اسعدی، ابراهیمی، باباشاهی (1387)، شناسایی موانع استقرار بودجه عملیاتی در گمرک جمهوری اسلامی ایران، دومین کنفرانس بین‌المللی بودجه­ ریزی عملیاتی، تهران.

پورعلی، محمدرضا، کاکوان، سعیده (1393)، الزامات استقرار بودجه­ ریزی عملیاتی (مطالعه موردی: دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی بابل)،­ دانش حسابرسی، سال چهاردهم، شماره57.

حسن‌آبادی، محمد، نجارصراف، علیرضا (1385)، مدل جامع نظام بودجه­ ریزی عملیاتی، تهران: مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران.

حزب­ اللهی، مهزیار، موسوی­،­ محمود­، بافنده ایماندوست، صادق ­(1392)، طراحی الگوی استقرار بودجه­ ریزی عملیاتی در شهرداری‌های کشور با تأکید بر روش هزینه­یابی بر مبنای فعالیت (ABC)، پنجمین کنفرانس بین‌المللی بودجه­ریزی بر مبنای عملکرد.

رهنمای رودپشتی، فریدون (1387). حسابداری مدیریت (بودجه­ بندی عملیاتی، فصل8)، چاپ اول. انتشارات: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات.

رهنمای رود پشتی­،­ فریدون­ (1393)، بخشنامه دانشگاه آزاد، معاون برنامه ­ریزی دانشگاه آزاد اسلامی.

زینالی، مهدی، محمدزاده سالطه، حیدر، مهران پور، حمید (1392)، بررسی موانع پیاده­ سازی بودجه­ ریزی عملیاتی در وزارت امور اقتصادی و دارایی با استفاده از مدل شه­، مجله اقتصادی، شماره­ های 3 و4، خرداد و تیر.

سایت دانشگاه آزاد اسلامی (1394).

ساکتی، پرویز، سعیدی، احمد (1386)، پیشنهادی برای بودجه­ ریزی دانشگاهی بر مبنای عملکرد، اولین کنفرانس بودجه­ ریزی عملیاتی، تهران، 1386.

صدرحقیقی، خسرو، اسکندری، کریم، بیگلو (1392)، عوامل مؤثر بر بودجه­ ریزی عملیاتی دانشگاه­ های آزاد اسلامی منطقه ۱۳ و اصلاح الگوی مصرف، پنجمین کنفرانس بین‌المللی بودجه ­ریزی بر مبنای عملکرد.

مشایخی، بیتا، عبدزاده کنفی، محمد، فرجی، امید (1393)، امکان‌سنجی طراحی و استقرار بودجه­ ریزی عملیاتی در دانشگاه­ های دولتی ایران: (مطالعه موردی دانشگاه تهران). فصلنامه علمی پژوهشی دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال سوم، شماره نهم.

محمدی­پور، رحمت­ اله، احمدی، زهرا (1394)، بررسی نقش حسابداری تعهدی در پیاده­ سازی بودجه­ریزی عملیاتی و جایگاه حسابرسی عملیاتی، فصلنامه پژوهش­نامه مالیات، مجله حسابرس.

محمدی­پور، رحمت ­اله (1394)، حسابداری عملکرد سیستم و بودجه­ ریزی بر مبنای عملکرد، اولین کنفرانس کاربرد بهایابی و بودجه ­ریزی بر مبنای عملکرد.

محمدی­پور، رحمت ­الله، طالب ­نیا، قدرت الله، حساس ­یگانه، یحیی و وکیلی فرد، حمیدرضا، (1393)، شناسایی و اولویت­ بندی متغیرهای استقرار بودجه­ ریزی عملیاتی با تأکید بر پیاده­سازی آن در سازمان امور مالیاتی کشور، پژوهشنامه مالیات، شماره بیست و دو، 70. 

Schick, Allen, Performance Budgeting and Accrual Budgeting (2007): Decision Rules or Analytic Tools?, OECD Journal on Budgeting, Volume2.

Ian Hawkesworth (2011), lisa von trapp and David fjord Nielsen، performance Budgeting in Poland: an OECD review، 2011، OECD Journal on Budgeting, Volume 2011/1 – Extract.

McGill, R. (2001). "Performance Budgeting". The International Journal of Public Sector Management, Vol.14,No. 5, pp: 376-390.