راهبردهای احراز مسئولیت بین المللی دولت فعلی عراق در تادیه خسارات زیست محیطی جنگ تحمیلی به ایران از طریق اجرای کامل قطعنامه 598 شورای امنیت

محورهای موضوعی : پژوهش های مدیریت راهبردی

علی فقیه حبیبی ¹

1 - استادیار حقوق ، دانشگاه آزاد اسلامی واحدتهران جنوب

تاریخ دریافت : 1393/03/14 تاریخ پذیرش : 1393/05/28 تاریخ انتشار : 1394/06/01

کلید واژه: شورای امنیت, قطعنامه 598, خسارات زیست محیطی, صلح و امنیت بین‌المللی,

چکیده مقاله :

شورای امنیت به عنوان یکی از مهمترین و اساسی ترین ارکان سازمان ملل متحد، مسئولیت اولیه حفظ صلح و امنیت بین‌المللی را بر دوش دارد.رویه شورای امنیت در برخورد با مسایل مربوط به تهاجم عراق به ایران و موارد پیرامونی آن به نظر تبعیض آمیز می رسد چرا که به رغم اینکه ادله کافی برای متجاوز دانستن عراق به عنوان متجاوز در اختیار شورا بوده، اصولاً پذیرش موضوع تجاوز و متجاوز، خود را تا پایان جنگ به تجاهل زده است و واکنشی نشان نداده است. مسلماً اجرای تصمیمات شورای امنیت بر طبق فصل هفتم منشور به منظور حفظ یا اعاده صلح و امنیت بین المللی و مستنداً به مواد 25 و 103 منشور ملل متحد این قطعنامه لازم الاتباع می باشد و بر اساس بند 10 قطعنامه 598 که تصریح کرده در صورت نیاز شورای امنیت جهت اجرای قطعنامه تشکیل جلسه می‌دهد، لذا می‌توان گفت که سازمان ملل متحد و شورای امنیت در قبال اجرای کامل قطعنامه مزبور می‌بایست مسئولیت و تعهدات خود را در این خصوص ایفاء کنند. در این مقاله سعی شده است با بهره‌گیری از قواعد حقوق بین الملل، ضمن تبیین وضعیت حقوقی فعلی قطعنامه 598، راهبردهای مطالبه خسارات زیست محیطی جنگ تحمیلی از طریق اجرای کامل قطعنامه 598 را روشن و تبیین کند.

چکیده انگلیسی:

The Security Council as one of the most important pillar of United Nation has primarily the responsibility of maintenance of international peace and security. The practice of Security Council in dealing with issues related to Iraq’s aggression against Iran and its relevant problems seems discriminatory. Since despite sufficient evident for recognizing Iraq as Aggressor, the Security Council has not reacted to recognize the subject of aggression and aggressor up to end of the imposed war. Surly the enforcement of the Security Council resolution according to chapter VII of the United Nation charter in order to maintaining or restoration of international peace and security and according to Articles 25 and 103 of the charter as well as the Article 10 of the resolution 598 which stipulating holding the secession of Security Council in term of necessity, the afore mentioned resolution is binding. So it can be said, the United Nation and Security Council should do their responsibility and obligation regarding the implementation of this resolution. Explaining the juridical status of the Resolution 598, this paper by applying the principles of international law tries to specify the strategies of claiming the environmental damage due to imposed war through full implementation of resolution 598.  

منابع و مأخذ:

 

ابراهیم گل، علیرضا، مسئولیت بین المللی دولت متن و شرح مواد کمیسیون حقوق بین الملل نشر گنج دانش،تهران، 1388
 بلدسو، رابرت و بوسچک، فرهنگ حقوق بین الملل، ترجمه بهمن آقایی، نشر گنج دانش، تهران،1375
 رئیسی، لیدا، بررسی تحولات مسئولیت بین المللی ناشی از خسارات زیست محیطی، مجله وکالت، شماره 38، 1381
 روزالین، هیگنز، دیوان بین المللی دادگستری ، موضوعات منتخب درباره مسئولیت، ترجمه علی قاسمی، مجله حقوقی دفتر خدمات حقوقی بین المللی، شماره 34، 1385
 زمانی، سید قاسم، حقوق سازمان های بین المللی، شخصیت ، مسئولیت ، مصونیت ، مؤسسه پژوهش های حقوقی شهر دانش، چاپ اول، 1384
 زمانی ، سید قاسم ، توسعه مسئولیت بین المللی در پرتو حقوق بین الملل محیط زیست، فصلنامه پژوهش های حقوقی، شماره 1، بهار و تابستان 1381
 ساعد، نادر، حقوق زیست محیطی بشر، نشر دادگستر، چاپ اول، تهران، 1389
 ضیاء بیگدلی، محمدرضا، حقوق بین الملل عمومی ،چاپ پانزدهم، انتشارات گنج دانش ،تهران، 1384
 فیوضی، رضا، حقوق بین المللی و نظریه حمایت اتباع ، انتشارات دانشگاه تهران، 1379
کاتوزیان ، ناصر، مسئولیت ناشی از خسارت های زیست محیطی، فصلنامه حقوق، دوره 38، شماره 2، تابستان 1387
مستقیمی، بهرام، طارم سری، مسعود، مسئولیت بین المللی دولت با توجه به تجاوز عراق به ایران، چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران، 1377
مدنی، سید جلال، حقوق بین الملل عمومی و اصول روابط دول، جلد اول، دوم و سوم، چاپ اول، انتشارات پایدار، تهران، 1377
موسوی، سید فضل الله، حقوق بین الملل محیط زیست ، چاپ اول، انتشارات میزان، 1380
وفادار، علی، تعهد و مسئولیت دولتها در رعایت محیط زیست، مجله تکنولوژی محیط زیست ، دوره نهم، شماره 1،  بهار 1386
ولفروم، رودیگر، مسئولیت بین المللی مدنی در قبال خسارات زیست محیطی وسیله ای برای اجرای قواعد حقوق بین المللی محیط زیست ، ترجمه و تحقیق ساعد، نادر، فصلنامه محیط زیست، شماره 37، 1381

  uN.GA.A/CN of 17 July 2001
  Icj. Report.1980
  Icj. Report.2003
  Yearbook of  Ilc,1959
  Yearbook of  Ilc,1970
  Yearbook of  Ilc,1988