شناسایی اختلالات رفتاری در گربه‌های مراجعه کننده به کلینیک های دامپزشکی شیراز

محورهای موضوعی : فصلنامه زیست شناسی جانوری

نسترن ورمزیار ¹ (گروه دامپزشکی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران)
سیده ام البنین قاسمیان ² (گروه دامپزشکی، واحد بهبهان، دانشگاه آزاد اسلامی، بهبهان، ایران)
سید مرتضی رزاقی منش ³ (گروه دامپزشکی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران)

تاریخ دریافت : 1402/05/03 تاریخ پذیرش : 1402/07/04 تاریخ انتشار : 1403/03/12

کلید واژه: پرخاشگری, اختلالات رفتاری, گربه, دفع نابجای ادرار,

چکیده مقاله :

گربه ها به دلیل سازگاری بیشتر، یکی از محبوب ترین حیوانات خانگی می باشند. با این حال، مشکلات رفتاری مرتبط با این گونه نیز افزایش یافته است که در برخی موارد، این اختلالات رفتاری منجر به رها شدن و مرگ حیوانات می گردد. مطالعه حاضر با هدف شناسایی اختلالات رفتاری در گربه‌های ارجاعی به کلینیک های دامپزشکی شهرستان شیراز انجام شد. مطالعه حاضر از نوع توصیفی مقطعی گذشته نگر بود که روی 140 گربه دارای صاحب ساکن در شهرستان شیراز طی سال 1400 انجام شد. اطلاعات گربه، شرایط نگه داری و اختلالات رفتاری آن ها ثبت شد. در این مطالعه، بیشترین اختلال رفتاری گربه ها به ترتیب شامل دفع نابجای ادرار (3/44 درصد)، پرخاشگری (4/36 درصد)، دفع نابجای مدفوع، (4/21 درصد)، فعالیت بیش از حد، (7/10 درصد)، چنگ انداختن خرابکارانه (3/9 درصد) بود. گربه¬های مسن تر بیشترین مقدار دفع نابجای ادرار و مدفوع را داشتند (05/0 >p ). دفع نابجای ادرار و مدفوع، پرخاشگری و چنگ انداختن خرابکارانه در گربه های نر و عقیم نشده به صورت معنی داری بیشتر از سایر گربه ها بود (05/0 >p ). همچنین، چنگ انداختن خرابکارانه و اضطراب ناشی از تنهایی در گربه هایی که در خانه در کنار گربه دیگر بودند به صورت معنی داری بیشتر از گربه‌هایی بود که در خانه تنها بودند (05/0 >p ). تفاوتی در میزان اختلالات رفتاری دو نژاد گربه¬های موکوتاه و پرشین مشاهده نشد (05/0 <p ). اختلالات رفتاری در گربه های خانگی ایرانی تحت تأثیر عواملی چون سن، عقیم شدگی، جنسیت و وجود چند گربه در خانه می باشد.

چکیده انگلیسی:

Cats are one of the most popular pets due to their adaptability. However, the behavioral problems associated with this species have also increased, and in some cases, these behavioral disorders lead to the abandonment and death of animals. The present study aimed to identify behavioral disorders in cats referred to veterinary clinics in Shiraz City. The current descriptive cross-sectional study was conducted on 140 cats with owners living in Shiraz during the year 2021. Information about cats, their keeping conditions, and behavioral disorders was recorded. In this study, the most frequent behavioral disorders of cats included urine inappropriate elimination (44.3%), aggression (36.4%), stool inappropriate elimination (21.4%), hyperactivity (10.7%), destructive grabbing (9.3%), respectively. Older cats had the highest amount of inappropriate elimination of urine and feces (P=0.04). Improper excretion of urine and feces, aggression, and destructive grabbing in male and unsterilized cats were significantly more than in other cats (p < 0.05). Moreover, destructive grabbing and anxiety caused by loneliness were significantly higher in cats living at home with other cats than in those alone (p < 0.05). There was no difference in behavioral disorders among short hair and Persian cats (p < 0.05). The behavioral disorders in Iranian domestic cats are affected by factors such as age, sterilization, gender, and the presence of several cats in the house.

منابع و مأخذ:

1. Acquadro Maran D., Capitanelli I., Cortese C.G., Ilesanmi O.S., Gianino M.M., Chirico F. 2022. Animal-assisted intervention and health care workers’ psychological health: a systematic review of the literature. Animals, 12:383-397.
2. Ahola M.K., Vapalahti K., Lohi H. 2017. Early weaning increases aggression and stereotypic behaviour in cats. Scientific Reports, 7 (1):10412-10421.
3. Aydemİr E., Yapici N. 2020. Behavıor Dısorders Observed In Cat. All Rights Reserved It may not be reproduced in any way without the written permission of the publisher and the editor, except for short excerpts for promotion by reference 1st Edition:364.
4. Barcelos A., Mills D., Zulch H. 2015. Clinical indicators of occult musculoskeletal pain in aggressive dogs. The Veterinary Record, 176(18):465-476.
5. Blackshaw J.K. 1992. Feline elimination problems. Anthrozoös, 5:52-56.
6. Borchelt P.L., Voith V.L. 1996. Readings in companion animal behavior. Veterinary Learning Systems, 276 pp.
7. Camps T., Amat M., Mariotti V.M., Le Brech S., Manteca X. 2012. Pain-related aggression in dogs: 12 clinical cases. Journal of Veterinary Behavior, 7:99-102.
8. Carney H.C., Sadek T.P., Curtis T.M., Halls V., Heath S., Hutchison P., Mundschenk K., Westropp J.L. 2014. AAFP and ISFM guidelines for diagnosing and solving house-soiling behavior in cats. Journal of Feline Medicine and Surgery, 16:579-598.
9. Coppinger R., Coppinger L. 2002. Dogs: a new understanding of canine origin, behavior and evolution. University of Chicago Press, 352pp.
10. de Souza Dantas L.M. 2018. Vertical or horizontal? Diagnosing and treating cats who urinate outside the box. Veterinary Clinics: Small Animal Practice, 48:403-417.
11. de Souza Machado D., Oliveira P.M.B., Machado J.C., Ceballos M.C., Sant’Anna A.C. 2020. Identification of separation-related problems in domestic cats: A questionnaire survey. PLoS One, 15: e0230999.
12. Fatjó J., Ruiz-De-La-Torre J., Manteca X. 2006. The epidemiology of behavioural problems in dogs and cats: a survey of veterinary practitioners. Animal Welfare, 15:179-185.
13. Hart B., Barrett R. 1973. Effects of castration on fighting, roaming, and urine spraying in adult male cats. Journal of the American Veterinary Medical Association, 163:290-292.
14. Hart B., Cooper L. 1984. Factors relating to urine spraying and fighting in prepubertally gonadectomized cats. Journal of the American Veterinary Medical Association, 184:1255-1258.
15. Heath S. 2019. Common feline problem behaviours: unacceptable indoor elimination. Journal of Feline Medicine and Surgery, 21:199-208.
16. Horwitz D.F. 1997. Behavioral and environmental factors associated with elimination behavior problems in cats: a retrospective study. Applied Animal Behaviour Science, 52:129-137.
17. Keerthana A., Sunilchandra U., Shridhar N. 2022. An overview of behavioral disorders and its therapeutic management in Dogs and Cats. The Indian Journal of Animal Sciences, 15(1):1-11.
18. Konkina V., Martynushkin A. 2020. Analysis of import substitution processes in the milk and dairy products market using cluster analysis. International Transaction Journal of Engineering, Management and Applied Sciences and Technologies, 11 (10):1-10.
19. Ksenofontova A., Voinova O., Ivanov A., Ksenofontov D. 2020. Behavioral Veterinary Medicine: A New Direction In The Study Of Behavioral Disorders In Companion Animals. International Transaction Journal of Engineering, Management and Applied Sciences and Technologies, 11(10):1-9.
20. Lopes Fagundes A.L., Hewison L., McPeake K.J., Zulch H., Mills D.S. 2018. Noise sensitivities in dogs: an exploration of signs in dogs with and without musculoskeletal pain using qualitative content analysis. Frontiers in Veterinary Science, 5(17):1-5.
21. Masson S. 2018. A review of clinical manifestations of Hypersensitivity Hyperactivity Syndrome, a common behavioral disorder in young dogs and cats. The 12th congress of veterinary students of Iran. Tehran. pp:9-22.
22. Mashhadi-Rafiei S. 2019. Evaluation and identification of behavioral disorders in cats referred to the specialized pet polyclinic of Islamic Azad University, Science and Research Branch and evaluation of treatment responses by regular desensitization method. PhD thesis. Islamic Azad University, Tehran, Iran.
23. Mills D.S., Demontigny-Bédard I., Gruen M., Klinck M.P., McPeake K.J., Barcelos A.M., Hewison L., Van Haevermaet H., Denenberg S., Hauser H. 2020. Pain and problem behavior in cats and dogs. Animals, 10(2):318-338.
24. Morgan M., Houpt K.A. 1989. Feline behavior problems: the influence of declawing. Anthrozoös, 3:50-53.
25. Overall K. 2013. Manual of clinical behavioral medicine for dogs and cats-E-Book. Elsevier Health Sciences, 388 pp.
26. Riemer S., Heritier C., Windschnurer I., Pratsch L., Arhant C., Affenzeller N. 2021. A review on mitigating fear and aggression in dogs and cats in a veterinary setting. Animals, 11(1):158-175.
27. Schwartz S. 2002. Separation anxiety syndrome in cats: 136 cases (1991–2000). Journal of the American Veterinary Medical Association, 220:1028-1033.
28. Stella J.L., Croney C.C. 2016. Environmental aspects of domestic cat care and management: implications for cat welfare. The Scientific World Journal, 2016:2016.
29. Stella J.L., Lord L.K., Buffington C.T. 2011. Sickness behaviors in response to unusual external events in healthy cats and cats with feline interstitial cystitis. Journal of the American Veterinary Medical Association, 238:67-73.
30. Tamimi N., Malmasi A., Talebi A., Tamimi F., Amini A. 2015. A survey of feline behavioral problems in Tehran. Veterinary Research Forum. Faculty of Veterinary Medicine, Urmia University, Urmia, Iran, 6(2):143-147
31. Tynes V.V., Landsberg G.M. 2021. Nutritional management of behavior and brain disorders in dogs and cats. Veterinary Clinics: Small Animal Practice, 51:711-727.
32. Yamada R., Kuze-Arata S., Kiyokawa Y., Takeuchi Y. 2020. Prevalence of 17 feline behavioral problems and relevant factors of each behavior in Japan. Journal of Veterinary Medical Science, 82:272-278.
33. Zink M.C., Farhoody P., Elser S.E., Ruffini L.D., Gibbons T.A., Rieger R.H. 2014. Evaluation of the risk and age of onset of cancer and behavioral disorders in gonadectomized Vizslas. Journal of the American Veterinary Medical Association, 244:309-319.

متن کامل:



شناسایی اختلالات رفتاری در گربه های مراجعه کننده به کلینیک های دامپزشکی شیراز

نسترن ورمزیار 1، سیده ام البنین قاسمیان *2،  سید مرتضی رزاقی منش 1

 

1-        گروه دامپزشکی،  واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران  .

2-        گروه دامپزشکی، واحد بهبهان، دانشگاه آزاد اسلامی، بهبهان، ایران * .

چکیده

مقدمه: گربه­ها به دلیل سازگاری بیشتر یکی از محبوبترین حیوانات خانگی می­باشند.  با اینحال، مشکلات رفتاری مرتبط با این گونه نیز افزایش یافته است که در  برخی موارد، این اختلالات رفتاری منجر به رها شدن و مرگ حیوانات می­گردد. مطالعه حاضر با هدف شناسایی اختلالات رفتاری در گربه های ارجاعی به کلینیک های دامپزشکی شهرستان شیراز انجام شد.

روش: مطالعه حاضر از نوع توصیفی مقطعی گذشته­نگر بود که روی 140 گربه­ دارای صاحب ساکن در شهرستان شیراز طی سال 1400 انجام شد. اطلاعات گربه، شرایط نگه داری و اختلالات رفتاری آن­ها ثبت شد.

نتایج: در این مطالعه، بیشترین اختلال رفتاری گربه­ها به ترتیب شامل دفع نابجای ادرار (3/44 درصد)، پرخاشگری (4/36 درصد)، دفع نابجای مدفوع، (4/21 درصد)، فعالیت بیش از حد، (7/10 درصد)، چنگ انداختن خرابکارانه (3/9 درصد) بود. گربه­های مسن تر بیشترین مقدار دفع نابجای ادرار و مدفوع را داشتند (05/0>P). دفع نابجای ادرار و مدفوع، پرخاشگری و چنگ انداختن خرابکارانه در گربه­های نر و عقیم نشده به صورت معنی­داری بیشتر از سایر گربه­ها بود (05/0>P). همچنین، چنگ انداختن خرابکارانه و اضطراب ناشی از تنهایی در گربه­هایی که در خانه در کنار گربه دیگر بودند به صورت معنی­داری بیشتر از گربه هایی بود که در خانه تنها بودند (05/0>P). تفاوتی در میزان اختلالات رفتاری دو نژاد گربه­های  موکوتاه و پرشین مشاهده نشد (05/0<P). 

نتیجه گیری: اختلالات رفتاری در گربه­های خانگی ایرانی تحت تأثیر عواملی چون سن، عقیم شدگی، جنسیت و وجود چند گربه در خانه می­باشد.

واژگان کلیدی: پرخاشگری، اختلالات رفتاری، گربه، دفع نابجای ادرار و مدفوع

 

Identification of Behavioral Disorders in Cats Referred to Veterinary Clinics in Shiraz

Nastaran Varmazyar 1,*Seyedeh Ommolbanin Ghasemian 2, Seyyed Morteza Razaghi Manesh1

1- . Department of Veterinary, Shoushtar Branch, Islamic Azad University, Shoushtar, Iran.

2- *Department of Veterinary, Behbahan Branch, Islamic Azad University, Behbahan, Iran.

*Correspondence to: [e-mail] 

Tel/Fax: [phone]

 

Abstract

 

Introduction and Objectives: Cats are one of the most popular pets due to their adaptability, nonetheless, the behavioral problems associated with this species have also increased, and in some cases, these behavioral disorders lead to the abandonment and death of animals. The present aimed to identify behavioral disorders in cats referred to veterinary clinics in Shiraz.

Methods: The current descriptive cross-sectional study was conducted on 140 cats living in Shiraz during 2021. Information about cats, their keeping conditions, and behavioral disorders was recorded.

Results: In this study, the most frequent behavioral disorders of cats included urine inappropriate elimination (44.3%), aggression (36.4%), stool inappropriate elimination (21.4%), hyperactivity (10.7%), destructive grabbing (9.3%), respectively. Older cats had the highest amount of inappropriate elimination of urine and feces (P=0.04). Inappropriate elimination of urine and feces, aggression, and destructive grabbing in male and unsterilized cats were significantly more than in other cats (P<0.05). Moreover, destructive grabbing and anxiety caused by loneliness were significantly higher in cats living at home with other cats than in those alone (P<0.05). There was no difference in behavioral disorders among short hair and Persian cats (P<0.05).

Conclusion: The behavioral disorders in domestic cats are affected by factors such as factors as age, sterilization, gender, and the presence of several cats at home.

 

Keywords: Aggression, Behavioral disorders, Cat, Inappropriate excretion

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مقدمه

حیوانات خانگی بخشی جدایی ناپذیر از زندگی اکثر جوامع می­باشند. در سال‌های اخیر، نگرش مردم نسبت به حیوانات خانگی، به‌ویژه گربه‌ها و سگ‌ها از یک رویکرد سودمند به یک رویکرد احساسی‌تر تغییر کرده است. مطالعات متعدد نشان می­دهد که ارتباط با حیوانات خانگی برای سلامت انسان فواید زیادی دارد و در نتیجه صاحبان گربه­ها و سگ­ها کمتر به پزشک مراجعه می­کنند. در همین راستا، تعداد این حیوانات در بسیاری از کشورهای جهان به طور مرتب در حال افزایش است (19). در سراسر جهان، تعداد سگ­های دارای صاحب حدود 400 میلیون نفر است (9).

رفتار هر موجود زنده در نتیجه واکنش­های متفاوت به محرک­های پیرامونی شکل می­گیرد. عوامل ژنتیکی رد کنار عوامل محیطی منجر به ایجاد گونه­ای از رفتارهای خاص می­شوند (3). برخی عوامل ژنتیکی و محیطی مانند ترس، طول موج­های مختلف نور، فرکانس­های مختلف صدا، دما و استرس ممکن است منجر به بروز رفتارهای غیرعادی در حیوانات گردد. پرخاشگری، رفتارهای مضر برای محیط زیست، مکیدن پشم (پارچه)، مدفوع خواری، پرخاشگری، افسردگی، اضطراب، اختلال وسواس فکری، اختلالات رفتار جنسی، اختلالات رفتاری مادر، سندرم هرزه خواری، اختلالات جنسی، استرس و سوء تغذیه و مشکلات خواب از جمله نمونه­های مشکلات رفتاری در حیوانات خانگی می­باشد (1, 3).

 اگرچه وجود یک حیوان در خانه مزایای خاصی را به همراه دارد، اما اغلب مشکلات متعددی را ایجاد می کند. به عنوان مثال، در ایالات متحده، تعداد گاز گرفتن سگ که باعث آسیب می­شود بیش از 2 میلیون در سال است. مشکلات رفتاری حیوانات یکی از رایج‌ترین دلایلی است که حیوان به صاحب یا پناهگاه دیگری داده می‌شود. سالانه میلیون ها گربه و سگ در سرتاسر جهان به پناهگاه ها تحویل داده می شوند و در 89 درصد موارد این امر به دلیل اختلال در رفتار حیوانات است (17)

با اینحال، علاقه به مراقبت از حیوان خانگی رو به افزایش است و گربه­ها یکی از محبوبترین حیوانات خانگی می­باشند چراکه اعتقاد بر این است که گربه ها بهتر از سگ­ها می­توانند با شرایط ارائه شده سازگار شوند. آنها می­توانند در یک محیط محدود به راحتی زندگی کنند و هزینه مراقبت از آنان نسبت به سگ ها به صرفه­تر است (31).  با وجود این، به نظر می­رسد مشکلات رفتاری مرتبط با این گونه نیز افزایش یافته است. بر اساس گزارشات ارائه شده، شیوع اختلالات رفتاری در گربه­ها 19 درصد می­باشد. در برخی موارد، این اختلالات رفتاری منجر به رها شدن و مرگ حیوانات می­گردد و می­توانند کیفیت زندگی افرادی که حیوان خانگی دارند را نیز کاهش دهد (23).

بر اساس، آمارهای اخیر انجمن آمریکایی پیشگیری از خشونت به حیوانات¹ (ASPCA) و انجمن انسانی ایالات متحده ²(HSUS) تقریبا 86 میلیون گربه بدون صاحب و بین 50 تا 70 میلیون گربه وحشی و/یا در حال پرسه زدن وجود دارد. در ایالات متحده  سالانه دو تا سه میلیون نفر از این گربه­ها وارد پناهگاه‌ها می‌شوند که 70 تا 75 درصد از آنها کشته می‌شوند (28). یکی از عوامل اصلی این رها شدگی، اختلالات رفتاری گربه­هاست. از سوی دیگر، مشکلات پزشکی نیز به طور مستقیم یا غیر مستقیم رفتار حیوانات خانگی را تحت تاثیر قرار می­دهد (23).

تغییر رفتار شایع­ترین نشانه درد در حیوانات خانگی است. برخی یافته­ها ارتباط بین درد و برخی مشکلات رفتاری رایج در حیوانات خانگی (پرخاشگری و حساسیت به صدا) را تایید کرده­اند (4, 7, 20). عدم شناخت رفتارهای صحیح گربه ها باعث شده تا رفتارهایی که غالبا صحیح هستند به عنوان مشکل شناخته شوند، یا با برخوردهای نادرست این مشکلات تشدید شوند. یکی از مشکلاتی که به موازات بیماری­های جسمانی حیوانات خانگی مطرح می­شود مواجه با اختلالات رفتاری است. عدم آگاهی کافی از مجموعه خصوصیات و غرایز طبیعی حیوانات خانگی، موجب کاهش درک رفتار حیوان در موقعیت­های مختلف و سوء تعبیر این رفتارها می­شود. طبق مطالعه تمیمی و همکاران، 6/94 درصد از صاحبان گربه خانگی عنوان نمودند که گربه آن­ها حداقل یک رفتار نامطلوب از خود نشان می­دهد. ترس، جلب توجه، پرخاشگری به سایر افراد /گربه ها، خراشیدن سطوح و مشکلات دفعی شایعترین شکایت­های رفتاری در گربه­های خانگی ارجاعی می­باشند (30). با وجود فراوانی بالای اختلالات رفتاری در گربه­های خانگی، بسیاری از آنان مراقبت­های دامپزشکی منظم دریافت نمی­کنند و 72 درصد از گربه­ها کمتر از یک بار در سال به دامپزشک مراجعه می­کنند (در مقایسه با 42 درصد در سگ ها) (11).

اختلالات رفتاری حیوانات خانگی اغلب بسیار شدید و گسترده هستند. پر شدن مراکز نگهداری و حمایت از حیوانات نشانگر این مساله است. از سوی دیگر، تقاضا برای مراقبت از حیوانات خانگی در ایران روز به روز افزایش می­یابد. با اینحال، تا کنون مطالعه جامعی به بررسی اختلالات رفتاری در گربه­ها در ایران صورت نگرفته است. بنابراین با توجه به شیوع روز افزون اختلالات رفتاری حیوانات و عدم وجود اطلاعات کافی از میزان شیوع مشکلات رفتاری در گربه­های خانگی شهرستان شیراز، مطالعه حاضر با هدف شناسایی اختلالات رفتاری در گربه های ارجاعی به کلینیک های دامپزشکی شهرستان شیراز انجام شد.

 

روش 

مطالعه حاضر از نوع توصیفی غیر مداخله ای به صورت گذشته نگر و مقطعی بود که روی گربه­های دارای صاحب که طی سال 1400 به کلینیک های شهرستان شیراز مراجعه کرده بودند، انجام شد.

طراحی مطالعه 

در  مطالعه حاضر، حجم نمونه با در نظر گرفتن مطالعات قبلی در زمينه شیوع مشکلات رفتاری در گربه­سانان (33) و با در نظر گرفتن فراوانی 10 درصد، حجم نمونه­ها با استفاده از فرمول زير 140 مورد در نظر گرفته شد.

 

نمونه­ها به صورت غیر تصادفی آسان و در دسترس انتخاب شدند. حیوانات مورد بررسی در این مطالعه، گربه های صاحب دار بودند. به منظور گردآوری اطلاعات، از تمام مراجعین و صاحبان گربه­هایی که به منظور انجام امور پیشگیرانه، واکسیناسیون و یا درمان مشکلات رفتاری حیوانات خود به کلینیک­های دامپزشکی شهرستان شیراز مراجعه نموده بودند، دعوت گردید تا پرسشنامه­ای در خصوص مشاهدات خود از رفتار حیواناتشان را تکمیل نمایند. 

تمامی گربه­هایی که به این مطالعه وارد شدند، ابتدا توسط یک دامپزشک با تجربه، به لحاظ فیزیکی معاینه گردیدند. ابزار مورد استفاده در این مطالعه میدانی یک چک لیست بود. مصاحبه چهره به چهره شامل تکمیل تاریخچه­ای کامل در مورد مشخصات ظاهری و اطلاعاتی راجع به محل نگهداری، نحوه تربیت، سابقه دارو درمانی و رفتارهای اجتماعی و اختلالات رفتاری حیوان بود. به منظور بررسی سن گربه ها سه زیر گروه در نظر گرفته شده که عبارتند از: گربه های بین 5-12 ماه (جوان)، بین 1-5 سال (بالغ) و بیشتر از 5 سال (سالخورده). وضعیت تولید مثلی گربه­ها نیز به سه زیر گروه تقسیم گردید که عبارتند از: جفت گیری کرده، جفت گیری نکرده و عقیم شده.

پرسشنامه مورد استفاده از اورآل اقتباس گردید (25) و شامل سؤالاتی راجع به سن، جنس، نژاد، وضعیت تولید مثل و ... در گربه های خانگی و شامل 8 گروه پرسش به همراه اطلاعاتی راجع به صاحب حیوان خانگی، حیوان خانگی و دامپزشک حیوان خانگی  بود. پرسش های گروه اول (24 سؤال) شامل اطلاعاتی در مورد محیط زندگی حیوان خانگی و ارتباط اعضای خانواده با حیوان خانگی بود. پرسش­های گروه دوم (46 سؤال) اطلاعاتی در خصوص سوابق ضد انگل، واکسیناسیون، بیماری­های حیوان خانگی، در صورت امکان اطلاعاتی در مورد صاحب یا صاحبان قبلی حیوان خانگی، کسب گردید. سوالات این دو قسمت به صورت سوالات باز مطرح شد. پرسش های قسمت سوم در خصوص شکایت­های صاحب حیوان از حیوان خانگی­اش بود. در پرسش­های این گروه ابتدا با سوالات باز اختلال رفتاری حیوان خانگی مشخص گردیده و سپس با استفاده از سوالات بسته، بررسی شدت اختلال رفتاری و محرک­هایی که موجب بروز اختلال رفتاری می شوند، صورت گرفت. 

پرسش­های گروه چهارم مربوط به رفتارهای دفعی حیوان بود. در این قسمت با طرح 21 سوال باز، وجود مشکل دفع ادرار و مدفوع در محل نابجا از نظر صاحب حیوان و شدت آن مورد بررسی قرار گرفت. پرسش­های گروه پنجم مربوط به رفتارهای پرخاشگرانه در گربه­ها بود. در این قسمت با طرح سوالات بسته سعی شد انواع پرخاشگری در گربه­های ارجاعی و محرک ها و دلایل به وجود آورنده آن مورد بررسی قرار گیرد.

پرسش­های قسمت ششم مربوط به بررسی رفتارهای تکراری و وسواس در گربه­ها بود که با طرح 19 سوال بسته به شناسایی نوع رفتار وسواسی (شامل تیمار کردن، رفتارهای توهمی، رفتارهای تحلیل برنده، اختلالات حرکتی و سر و صدا کردن) و شدت آن پرداخت.

پرسش­های گروه هفتم مربوط به رفتارهای اضطرابی و ترس در حیوانات ارجاعی بود که به صورت سؤالات بسته طراحی شدند و به بررسی انواع ترس (ترس از تنهایی، ترس از سایر حیوانات و مردم و ترس از صداهای بلند و ناگهانی) و شدت آن می پردازند. 

پرسش­های گروه هشتم به ارزیابی رفتار گربه­های سالخورده (5 سال و بالاتر) پرداخت و وضعیت حرکتی، اشتها، وضعیت دفعی و کنترل ادرار و مدفوع، وضعیت بینایی، شنوایی، میزان بازی کردن، تعامل با انسان، تعامل با سایر حیوانات و تغییر در شکل خواب و بیداری مورد بررسی می­کند.

 

 

تجزيه و تحليل داده ها

جهت تجزیه و تحلیل آماری، داده­ها وارد نزم افزار IBM SPSS نسخه 20 گردید. برای بررسی داده­های آزمون کای اسکوئر و آزمون دقیق فیشر استفاده شد. سطح معنی­داری آزمون ها کمتر از 05/0در نظر گرفته شد.

 

ملاحظات اخلاقی

مقاله حاضر مستخرج از یک تز دانشجویی است که جهت اخذ درجه دکتری عمومی در رشته دامپزشکی توسط کمیته پژوهشی دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شوشتر مطرح و با کد  162413562 ثبت شده است

 

نتایج

در این مطالعه 140 گربه مورد بررسی قرار گرفتند. میانگین سن گربه های مورد مطالعه برابر با 7/1 ± 83/2 سال بود. همچنین از 140 گربه مورد مطالعه، 80 مورد (1/57 درصد) دارای جنسیت نر و 60 گربه (9/42 درصد) دارای جنسیت ماده بودند. 98 گربه (70 درصد) دارای نژاد موکوتاه و 42 گربه (30 درصد) از نژاد پرشین بودند. همچینن 63 گربه (45 درصد) عقیم شده بودند و 41 مورد (3/29 درصد) در خانه همراه با گربه دیگری نگهداری می­شدند. شکل 1 فراوانی اختلالات رفتاری را در گربه­ها نمایش می­دهد. بیشترین اختلال رفتاری به ترتیب شامل دفع نابجای ادرار (3/44 درصد)، پرخاشگری (4/36 درصد)، دفع نابجای مدفوع، (4/21 درصد)، فعالیت بیش از حد، (7/10 درصد)، چنگ انداختن خرابکارانه (3/9 درصد)، اضطراب ناشی از تنهایی (4/6 درصد)، رفتارهای وسواسی (4/6 درصد)، ترس از سر و صدا (5 درصد) و ترس از سایر حیوانات و انسان­ها (1/2 درصد) بود.

مقایسه اختلالات رفتاری گربه­ها بر اساس سن در جدول 1 نمایش داده شده است. یافته­ها حاکی از آن بود که گربه­های مسن تر از 5 سال بیشترین مقدار دفع نابجای ادرار و مدفوع را داشتند (005/0>P). فعالیت بیش از حد در گربه های جوانتر از 1 سال بیشترین مقدار و در گربه­های بیشتر از 5 سال، کمترین مقدار را دارا بود (005/0>P). سایر اختلالات رفتاری تفاوتی در گربه­ها با سنین مختلف نداشت.

جدول 2 فراوانی انواع اختلالات رفتاری در گربه­ها را به تفکیک جنسیت نمایش می­دهد. فراوانی دفع نابجای ادرار و مدفوع، پرخاشگری و چنگ انداختن خرابکارانه در گربه­های نر به صورت معنی­داری بیشتر از گربه­های ماده بود (05/0>P).

فراوانی انواع اختلالات رفتاری گربه­ها به تفکیک نژاد و عقیم شدگی در جدول 3 نمایش داده شده است. یافته­های این جدول حاکی از عدم تفاوت معنی­دار در فراوانی اختلالات رفتاری به تفکیک دو نژاد موکوتاه و پرشین بود (05/0<P). فراوانی دفع نابجای ادرار، پرخاشگری و چنگ انداختن خرابکارانه در گربه­های عقیم نشده به صورت معنی­داری بیشتر از گربه­های عقیم شده بود (05/0>P). دیگر یافته­ها نشان داد که فراوانی چنگ انداختن خرابکارانه و اضطراب ناشی از تنهایی در گربه­هایی که در خانه در کنار گربه دیگر زندگی می­کردند به صورت معنی­داری بیشتر از گربه­هایی بود که در خانه تنها بودند (05/0>P). فراوانی انواع اختلالات رفتاری در گربه­های مورد مطالعه به تفکیک حضور گربه خانگی دیگر در جدول 4 نمایش داده شده است.

 

 

بحث 

بطور خلاصه یافته­های مطالعه حاضر نشان داد که  بیشترین اختلال رفتاری به ترتیب شامل دفع نابجای ادرار، پرخاشگری، دفع نابجای مدفوع، فعالیت بیش از حد و چنگ انداختن خرابکارانه می­باشد. سن بیشتر و  نر بودن با دفع نابجای ادرار و مدفوع مرتبط بود. همچنین، عقیم نشدگی با دفع نابجای ادرار مرتبط بود. سن گربه­ها با فعالیت بیش از حد مرتبط بود. پرخاشگری و چنگ انداختن خرابکارانه با نر بودن و عقیم نشدن مرتبط بود. همچنین، چنگ انداختن خرابکارانه و اضطراب ناشی از تنهایی در گربه­هایی که در خانه در کنار گربه دیگر بودند، بیشتر بود. نژاد گربه­ها ارتباطی با اختلالات رفتاری آنان نداشت.

مطابق گزارش کمیته رفتار حیوانات خانگی³، حدود 39 درصد گربه ها به دلیل رفتارهای دفعی نابجا و 32 درصد به دلیل اختلالات پرخاشگری مراجعه می­کنند (6). همانند مطالعه حاضر، در مطالعه رفیعی و همکاران نیز دفع نابجای ادرار و پرخاشگری شایعترین اختلالات رفتاری گربه­ها گزارش شدند. همچنین دفع نابجای مدفوع، چنگ انداختن خرابکارانه، فعالیت بیش از حد، اضطراب ناشی از تنهایی دیگر اختلالات رفتاری شایع بودند (22). متخصصان رشته دامپزشکی رفتاری پرخاشگری در سگ ها را شایع ترین رفتار انحرافی می دانند و در گربه ها بعد از بی­پروایی⁴ در جایگاه دوم قرار می­گیرد (18) رفتار پرخاشگرانه گربه ها و سگ ها یک تهدید بسیار جدی برای سلامتی و زندگی انسان و همچنین برای خود حیوان است. به طور بالقوه، هر حیوانی در یک موقعیت خاص می تواند نسبت به انسان پرخاشگری نشان دهد و به سلامت آنها آسیب برساند (19).

دفع نامناسب ادرار و مدفوع یکی از رایج ترین رفتارهای مشکل ساز در گربه ها است که سالانه منجر به ترک تعداد قابل توجهی از گربه سانان در پناهگاه­ها یا خیابان می­شود، که بیانگر شیوع بالای اختلالات رفتاری و تحمل اندک این اختلالات توسط صاحبان حیوانات خانگی می­باشد (10). مشابه یافته­های مطالعه حاضر، در مطالعه تمیمی و همکاران نیز، شایعترین مشکلات رفتاری گربه­های خانگی, رفتار دفعی نامناسب و پرخاشگری گزارش شد (30). مطالعه Heath و همکاران نیز ادرار و مدفوع کردن در محیط داخلی را به عنوان یکی از رایج­ترین عوامل مراجعه جهت مشاوره حرفه­ای توسط صاحبان گربه­های خانگی گزارش کرد (15). مطالعه Fatjó و همکاران که به منظور بررسی شیوع مشکلات رفتاری در سگ و گربه انجام شد نشان داد که بیشترین اختلال رفتاری در گربه ها، دفع نامناسب بوده است و چنگ زدن به وسایل منزل، سر و صدای بیش از حد، تهاجم به افراد و یا گربه های دیگر، فعالیت بیش از حد و وسواس به ترتیب، به عنوان سایر اختلالات رفتاری در گربه ذکر شدند (12). یافته­های مطالعه مذکور همسو با یافته های مطالعه ما می­باشد. به نظر میرسد اختلالات دفعی دارای شیوع بالایی در مطالعات مختلف است.

اختلالات رفتار دفعی در گربه می­تواند ارتباط نزدیکی با مشکلات رفتاری دیگر داشته باشد. همچنین، دفع نامناسب ادرار و مدفوع می­تواند ناشی از یک مشکل پزشکی باشد یا در نتیجه استرس رخ دهد. هر مشکل پزشکی که باعث درد یا ناراحتی در بدن حیوان گردد و دفعات ادرار را افزایش دهد یا منجر به درد در حین ادرار شود، می‌تواند منجر به دفع ادرار یا مدفوع در جای نامناسب گردد. نمونه­های رایج عامل پزشکی شامل بیماری های دستگاه ادراری و اختلالات غدد درون ریز، دستگاه گوارش، متابولیک و ارتوپدی می­باشد. بنابراین، تنها پس از حذف علل پزشکی باید تشخیص های رفتاری در نظر گرفته شود. شایان ذکر است که موارد چند عاملی (که شامل مشکلات پزشکی علاوه بر علل رفتاری یا سلامت روان) نادر نیستند (8). در این خصوص، یافته­های آزمایشگاهی و سابقه رفتاری حیوان خانگی منبع بسیار مهمی از اطلاعات تشخیصی است. مطالعه Schwartz و همکاران دفع نابجای ادرار و مدفوع را در 75 درصد از گربه‌های مبتلا به اضطراب جدایی گزارش کرد (27). یک مطالعه دیگر نشان داد که 52 درصد  از گربه­هایی که با ادرار علامت گذاری می کنند، اخیرا در زندگی خود تغییری را تجربه کرده اند (16). شواهد نشان داده است که اکثریت صاحبان گربه­های خانگی سعی می­کنند مشکل دفع ادرار در منزل را با تنبیه کنترل کنند. بنابراین ممکن است حداقل بخشی از عصبی بودن، ترس بیش از حد گربه های دارای مشکلات رفتاری مربوط به تنبیه های غیر موثر صاحبان آن­ها باشد.

در این مطالعه، پرخاشگری دومین شایع اختلالات رفتاری میان گربه­های خانگی می­باشد که در 4/36 درصد آنان گزارش شده است. این یافته در دیگر مطالعات نیز مورد تایید قرار گرفته است (22, 24, 30). در مطالعه ایی که توسط شیری و همکاران انجام شد رفتار پرخاش جویانه حیوان، به ویژه به صورت گاز گرفتن و رفتارهای تهاجمی کنترل نشده و همراه با وارد آوردن آسیب شدید به دست و پا و حتی صورت اعضای خانواده از جمله مشکلات شایع رفتاری حیوانات خانگی گزارش شد (21).  مشابه یافته­ها مطالعه حاضر، در مطالعه Morgan نیز میزان پرخاشگری در میان گربه­های خانگی 36 درصد گزارش شد. با اینحال فراوانی رفتار چنگ انداختن در مطالعه مذکور بسیار بیشتر از مطالعه حاضر  بود (24). علت این اختلاف در نتایج ممکن است ناشی از تفاوت در نمونه گیری، تفاوت در کنترل اثر مخدوش کننده ها و تفاوت در تعریف اختلال باشد.  

براساس شواهد، به نظر می رسد پرخاشگری به سوی سایر گربه ها بسیار بیشتر از پرخاشگری به سوی انسان هاست (2). همچنین، چنگ انداختن خرابکارانه در مطالعه حاضر در 9 درصد گربه­های خانگی گزارش شد که با نر بودن گربه­ها نیز مرتبط بود، به طوریکه فراوانی چنگ انداختن خرابکارانه در گربه های نر بیشتر از ماده­ها بود. این یافته در مطالعه رفیعی و همکاران نیز تایید شد (22). مشابه با مطالعات دیگر، یافته­های این مطالعه نشان داد که نگهداری گربه همراه با سایر گربه ها تواند منجر به بروز درصد بالای چنگ زدن بین گربه ها شود (5).

 گربه هایی که به همراه گربه یا گربه های دیگر در خانه نگهداری می شوند، رفتارهای چنگ انداختن خرابکارانه و پرخاشگری بیشتری از گربه هایی که به صورت انفرادی نگهداری می شوند، دارند. همچنین، گربه­هایی که فقط داخل خانه نگهداری می شدند، احتمال بیشتری برای بروز پرخاشگری به سوی انسان ها دارند. احتمال درگیری میان گربه ها در مواردی که ابعاد خانه کوچک بوده و گربه ها فقط داخل خانه نگهداری می شوند، بیشتر می­شود (28). این امر ممکن است به دلیل ممانعت از پراکندگی و عدم وجود یک زبان ارتباطی توسعه یافته در گربه­ها در مقایسه با سگ ها رخ دهد. گربه هایی که فقط داخل خانه نگهداری می شوند، باید به حداقل دو اتاق دسترسی داشته باشند و در صورت وجود چند گربه در خانه، فضای اضافی متناسب با تعداد گربه­ها باید در نظر گرفته شود. غنی سازی محیط نگهداری حیوان، به شکل ساختارهای عمودی، ستون­های چنگ انداختن و محل­های اختفا می تواند موجب بهبود رفاه گربه ها گردد (26).

مطالعه Yamada و همکاران 17 مشکل رفتاری عمده را در گربه­های خانگی شناسایی کرد. بر اساس یافته­های این مطالعه 75 درصد گربه­ها حداقل یک مشکل رفتاری مشکل داشتند که غالبا با سن، جنس، نژاد و تعداد گربه‌ها در خانواده مرتبط بود (32). مطابق یافته­های مطالعه حاضر، گربه های نر احتمال بیشتری برای بروز دفع نابجای ادرار و مدفوع و پرخاشگری نسبت به گربه های ماده داشتند. در مطالعه رفیعی و همکاران نیز  احتمال بروز پرخاشگری در گربه های نر بیشتر از گربه­های ماده بود (22). همچنین، در مطالعه حاضر عقیم نشدگی و سن بیشتر نیز با دفع نابجای ادرار و مدفوع مرتبط بود. این یافته در مطالعه رفیعی و همکاران نیز تایید شد (22). در همین راستا برخی شواهد نشان داد که عقیم سازی علامت گذاری با ادرار را تا 78 درصد کاهش می­دهد (13). با این حال، علامت گذاری با ادرار ممکن است در هر دو گربه های عقیم شده و عقیم نشده مشاهده شود. بنابراین، هورمون­های جنسی و رفتار جنسی تنها عوامل تنظیم کننده این رفتار نیستند. در یک مطالعه، علامت گذاری با ادرار در 10 درصد از گربه­های نر و 5 درصد از گربه­های ماده پس از عقیم‌سازی همچنان باقی ماند (14).  بر اساس­های Stella و همکاران، گربه‌های ماده عقیم‌شده، گربه‌هایی که در سنین 5 تا 12 ماهگی به فرزندخواندگی می‌شوند و گربه‌هایی با وزن بیشتر از 4 کیلوگرم بیشتر مضطرب می‌شوند. گربه هایی که از یک پناهگاه، به عنوان یک ولگرد یا از یک دوست به دست می آیند، همگی بیشتر از گربه هایی که در خانه صاحب خانه به دنیا می آیند، اضطراب نشان می­دهند. همچنین، اضطراب با تعداد گربه‌ها در خانه و مقدار فضای موجود برای هر گربه نیز مرتبط بود. بسیاری از این مسائل رفتاری در پاسخ به محیط های نامناسب در شرایط آزمایشگاهی نیز مشاهده شده است (29).

اگرچه در مطالعه رفیعی و همکاران گربه های نژاد مو کوتاه پرخاشگری بیشتری در مقایسه با گربه های نژاد پرشین داشتند. این یافته در مطالعه حاضر مورد تایید قرار نگرفت. این امر ممکن است ناشی از تفاوت در نمونه گیری و تفاوت در تعریف اختلال باشد. مطالعات بیشتر در این خصوص مورد توصیه است (22). در مجموع، ادبیات علمی حاکی از این امر است که توجه مالک به برآوردن نیازهای گربه‌ها ممکن است مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده پیامدهای رفاهی در خانه‌ها باشد. این مساله باید در نظر گرفته شود که ممکن است مشکلات رفتاری گربه صرفا رفتارهای عادی باشد که توسط صاحبان اغراق آمیز در نظر گرفته می­شود. همچنین این احتمال وجود دارد که اختلالات رفتاری گربه­ها در پاسخ به محیطی با کیفیت پایین یا محیطی که گربه قادر به مقابله با آن نیست، رخ دهد.

نقاط قوت و ضعف مطالعه 

از آنجا که تاکنون مطالعه­ای جامع و کاملی در خصوص فراوانی اختلالات رفتاری گربه­های خانگی شهرستان شیزار صورت نگرفته است، نتایج مطالعه­ حاضر می­تواند بیانگر میزان درگیری جامعه گربه­های ساکن شیراز با این مشکل باشد. با اینحال، به علت تعداد اندک گربه­های بالاتر از 5 سال و پایینتر از 1 سال، بررسی ارتباط اختلالات رفتاری گربه های پیر و خیلی جوان با سایر متغیرها ممکن است سودار باشد.

نتیجه گیری

یافته­های مطالعه ما نشان داد بیشترین اختلال رفتاری در گربه­های مورد مطالعه به ترتیب شامل دفع نابجای ادرار، پرخاشگری، دفع نابجای مدفوع، فعالیت بیش از حد، چنگ انداختن خرابکارانه، اضطراب ناشی از تنهایی، ترس از سر و صدا، رفتارهای وسواسی و ترس از سایر حیوانات و مردم بود. دفع نابجای ادرار و مدفوع در گربه های مسن تر بیشتر بود و فعالیت بیش از حد در گربه­های جوانتر کمترین میزان را داشت. دفع نابجای ادرار، پرخاشگری، دفع نابجای مدفوع و چنگ انداختن خرابکارانه با جنسیت گربه­ها در ارتباط بود و دفع نابجای ادرار، پرخاشگری و چنگ انداختن خرابکارانه با عقیم شدگی مرتبط بود. . همچنین،  چنگ انداختن خرابکارانه و اضطراب ناشی از تنهایی در گربه­هایی که در خانه در کنار گربه دیگر بودند بیشتر از گربه هایی بود که در خانه تنها بودند. به طور کلی، اختلال رفتاری در گربه­ها شایع می­باشد، بنابراین باید غربالگری موثری در جهت شناسایی اختلال رفتاری آنان صورت داد تا با تشخیص زودهنگام بتوان از بروز موارد پیشرفته جلوگیری کرد. همچنین، دامپزشکان ملزم به ارائه کمک­های جامع به بیماران خود هستند، از جمله ارزیابی انحرافات از رفتار طبیعی، و همچنین راه­هایی برای حل مشکلات قبل از خطرناک شدن آنها. برای انجام این کار، دامپزشکان باید رفتار انحرافی را از عادی تشخیص دهند و مواردی را که انحراف از هنجار رخ می دهد، پیش بینی یا تشخیص دهند.

 

 

 

منابع

1- Acquadro Maran, D., I. Capitanelli, C. G. Cortese, O. S. Ilesanmi, M. M. Gianino and F. Chirico. 2022. Animal-assisted intervention and health care workers’ psychological health: a systematic review of the literature. Animals 12: 383.

2- Ahola, M. K., K. Vapalahti and H. Lohi. 2017. Early weaning increases aggression and stereotypic behaviour in cats. Scientific Reports 7: 10412.

3- Aydemİr, E. and N. Yapici. 2020. Behavıor Dısorders Observed In Cat. All Rights Reserved It may not be reproduced in any way without the written permission of the publisher and the editor, except for short excerpts for promotion by reference ISBN: 978-625-6925-25-0 1st Edition: 364.

4- Barcelos, A., D. Mills and H. Zulch. 2015. Clinical indicators of occult musculoskeletal pain in aggressive dogs. The Veterinary Record 176: 465.

5- Blackshaw, J. K. 1992. Feline elimination problems. Anthrozoös 5: 52-56.

6- Borchelt, P. L. and V. L. Voith. 1996. Readings in companion animal behavior. Veterinary Learning Systems.

7- Camps, T., M. Amat, V. M. Mariotti, S. Le Brech and X. Manteca. 2012. Pain-related aggression in dogs: 12 clinical cases. Journal of Veterinary Behavior 7: 99-102.

8- Carney, H. C., T. P. Sadek, T. M. Curtis, V. Halls, S. Heath, P. Hutchison, K. Mundschenk and J. L. Westropp. 2014. AAFP and ISFM guidelines for diagnosing and solving house-soiling behavior in cats. Journal of feline medicine and surgery 16: 579-598.

9- Coppinger, R. and L. Coppinger. 2002. Dogs: a new understanding of canine origin, behavior and evolution. University of Chicago Press.

10- de Souza Dantas, L. M. 2018. Vertical or horizontal? Diagnosing and treating cats who urinate outside the box. Veterinary Clinics: Small Animal Practice 48: 403-417.

11- de Souza Machado, D., P. M. B. Oliveira, J. C. Machado, M. C. Ceballos and A. C. Sant’Anna. 2020. Identification of separation-related problems in domestic cats: A questionnaire survey. PLoS One 15: e0230999.

12- Fatjó, J., J. Ruiz-De-La-Torre and X. Manteca. 2006. The epidemiology of behavioural problems in dogs and cats: a survey of veterinary practitioners. Animal Welfare 15: 179-185.

13- Hart, B. and R. Barrett. 1973. Effects of castration on fighting, roaming, and urine spraying in adult male cats. Journal of the American Veterinary Medical Association 163: 290-292.

14- Hart, B. and L. Cooper. 1984. Factors relating to urine spraying and fighting in prepubertally gonadectomized cats. Journal of the American Veterinary Medical Association 184: 1255-1258.

15- Heath, S. 2019. Common feline problem behaviours: unacceptable indoor elimination. Journal of feline medicine and surgery 21: 199-208.

16- Horwitz, D. F. 1997. Behavioral and environmental factors associated with elimination behavior problems in cats: a retrospective study. Applied Animal Behaviour Science 52: 129-137.

17- Keerthana, A., U. Sunilchandra and N. Shridhar. 2022. An overview of behavioral disorders and its therapeutic management in Dogs and Cats.

18- Konkina, V. and A. Martynushkin. 2020. Analysis of import substitution processes in the milk and dairy products market using cluster analysis. International Transaction Journal of Engineering, Management and Applied Sciences and Technologies 11: 11A10L.

19- Ksenofontova, A., O. Voinova, A. Ivanov and D. Ksenofontov. 2020. Behavioral Veterinary Medicine: A New Direction In The Study Of Behavioral Disorders In Companion Animals. International Transaction Journal of Engineering, Management and Applied Sciences and Technologies 11: 1110-1110.

20- Lopes Fagundes, A. L., L. Hewison, K. J. McPeake, H. Zulch and D. S. Mills. 2018. Noise sensitivities in dogs: an exploration of signs in dogs with and without musculoskeletal pain using qualitative content analysis. Frontiers in Veterinary Science 5: 17.

21- M, S. 2018. A review of clinical manifestations of Hypersensitivity Hyperactivity Syndrome, a common behavioral disorder in young dogs and cats. The 12th congress of veterinary students of Iran. Tehran. 9-22.

22- M., R. 2019. Evaluation and identification of behavioral disorders in cats referred to the specialized pet polyclinic of Islamic Azad University, Science and Research Branch and evaluation of treatment responses by regular desensitization method. PHDthesis. Islamic Azad University, Tehran, Iran.

23- Mills, D. S., I. Demontigny-Bédard, M. Gruen, M. P. Klinck, K. J. McPeake, A. M. Barcelos, L. Hewison, H. Van Haevermaet, S. Denenberg and H. Hauser. 2020. Pain and problem behavior in cats and dogs. Animals 10: 318.

24- Morgan, M. and K. A. Houpt. 1989. Feline behavior problems: the influence of declawing. Anthrozoös 3: 50-53.

25- Overall, K. 2013. Manual of Clinical Behavioral Medicine for Dogs and Cats-E-Book. Elsevier Health Sciences.

26- Riemer, S., C. Heritier, I. Windschnurer, L. Pratsch, C. Arhant and N. Affenzeller. 2021. A review on mitigating fear and aggression in dogs and cats in a veterinary setting. Animals 11: 158.

27- Schwartz, S. 2002. Separation anxiety syndrome in cats: 136 cases (1991–2000). Journal of the American Veterinary Medical Association 220: 1028-1033.

28- Stella, J. L. and C. C. Croney. 2016. Environmental aspects of domestic cat care and management: implications for cat welfare. The Scientific World Journal 2016.

29- Stella, J. L., L. K. Lord and C. T. Buffington. 2011. Sickness behaviors in response to unusual external events in healthy cats and cats with feline interstitial cystitis. Journal of the American Veterinary Medical Association 238: 67-73.

30- Tamimi, N., A. Malmasi, A. Talebi, F. Tamimi and A. Amini. 2015. A survey of feline behavioral problems in Tehran. Veterinary Research Forum. Faculty of Veterinary Medicine, Urmia University, Urmia, Iran. p. 143.

31- Tynes, V. V. and G. M. Landsberg. 2021. Nutritional management of behavior and brain disorders in dogs and cats. Veterinary Clinics: Small Animal Practice 51: 711-727.

32- Yamada, R., S. Kuze-Arata, Y. Kiyokawa and Y. Takeuchi. 2020. Prevalence of 17 feline behavioral problems and relevant factors of each behavior in Japan. Journal of Veterinary Medical Science 82: 272-278.

33- Zink, M. C., P. Farhoody, S. E. Elser, L. D. Ruffini, T. A. Gibbons and R. H. Rieger. 2014. Evaluation of the risk and age of onset of cancer and behavioral disorders in gonadectomized Vizslas. Journal of the American Veterinary Medical Association 244: 309-319.

 

 

 

 

جداول و اشکال

 

 

 

شکل 1: فراوانی اختلالات رفتاری در گربه­ها

 

جدول 1: فراوانی انواع اختلالات رفتاری در گربه­های مورد مطالعه به تفکیک وضعیت سنی

گستره­ی سن  اختلالات رفتاری		< 1 سال (18=n)	1 - 5 سال (101=n)	> 5 سال (21=n)	کل (140=n)	P-value
دفع نابجای ادرار	تعداد	5	43	14	62	04/0
	درصد	8/27	6/42	7/66	3/44
پرخاشگری	تعداد	4	35	12	51	06/0
	درصد	2/22	7/34	1/57	4/36
دفع نابجای مدفوع	تعداد	1	21	8	30	04/0
	درصد	6/5	8/20	1/38	4/21
فعالیت بیش از حد	تعداد	8	7	0	15	005/0>
	درصد	4/44	9/6	0/0	7/10
چنگ انداختن خرابکارانه	تعداد	2	9	2	13	95/0
	درصد	1/11	9/8	5/9	3/9
اضطراب ناشی از تنهایی	تعداد	1	7	1	9	92/0
	درصد	6/5	9/6	8/4	4/6
رفتارهای وسواسی	تعداد	1	5	1	7	99/0
	درصد	6/5	9/4	8/4	5/0
ترس از سر و صدا	تعداد	1	5	3	9	28/0
	درصد	5/6	9/4	3/14	4/6
ترس از سایر حیوانات و انسان­ها	تعداد	1	2	0	3	47/0
	درصد	5/6	9/1	0/0	2/0

 

جدول 2: فراوانی انواع اختلالات رفتاری در گربه­های مورد مطالعه بر اساس جنسیت

جنسیت  اختلالات رفتاری		نر	ماده	P-value
دفع نابجای ادرار	تعداد	47	15	005/0>
	درصد	8/58	25
پرخاشگری	تعداد	37	14	005/0
	درصد	3/46	3/23
دفع نابجای مدفوع	تعداد	22	8	04/0
	درصد	5/27	3/13
فعالیت بیش از حد	تعداد	9	6	81/0
	درصد	3/11	10
چنگ انداختن خرابکارانه	تعداد	11	2	04/0
	درصد	8/13	3/3
اضطراب ناشی از تنهایی	تعداد	7	2	3/0
	درصد	8/8	3/3
رفتارهای وسواسی	تعداد	4	3	99/0
	درصد	5	5
ترس از سر و صدا	تعداد	7	2	3/0
	درصد	8/8	3/3
ترس از سایر حیوانات و انسان­ها	تعداد	1	2	57/0
	درصد	3/1	3/3

 

جدول 3: فراوانی انواع اختلالات رفتاری در گربه­های مورد مطالعه به تفکیک نژاد و عقیم شدگی

متغیر اختلالات رفتاری		نژاد			عقیم شدگی
		مو کوتاه	پرشین	P-value	عقیم نشده	عقیم شده	P-value
دفع نابجای ادرار	تعداد	42	20	603/0	43	19	002/0
	درصد	9/42	6/47		8/55	2/30
پرخاشگری	تعداد	39	12	206/0	34	17	03/0
	درصد	8/39	6/28		2/44	27
دفع نابجای مدفوع	تعداد	22	8	65/0	20	10	14/0
	درصد	4/22	19		26	9/15
فعالیت بیش از حد	تعداد	12	3	55/0	10	5	33/0
	درصد	2/12	1/7		13	9/7
چنگ انداختن خرابکارانه	تعداد	11	2	22/0	11	2	02/0
	درصد	2/11	8/4		3/14	2/3
اضطراب ناشی از تنهایی	تعداد	9	0	057/0	7	2	18/0
	درصد	2/9	0/0		1/9	2/3
رفتارهای وسواسی	تعداد	7	0	103/0	5	2	45/0
	درصد	1/7	0/0		5/6	2/3
ترس از سر و صدا	تعداد	8	1	27/0	6	3	51/0
	درصد	2/8	4/2		8/7	8/4
ترس از سایر حیوانات و انسان­ها	تعداد	3	0	55/0	3	0	25/0
	درصد	1/3	0/0		9/3	0/0

 

جدول 4: فراوانی انواع اختلالات رفتاری در گربه­های مورد مطالعه به تفکیک زندگی با گربه خانگی دیگر 

وجود گربه دیگر   اختلالات رفتاری		ندارد	دارد	P-value
دفع نابجای ادرار	تعداد	40	22	15/0
	درصد	4/40	7/53
پرخاشگری	تعداد	34	17	42/0
	درصد	3/34	5/41
دفع نابجای مدفوع	تعداد	18	12	14/0
	درصد	2/18	3/29
فعالیت بیش از حد	تعداد	9	6	33/0
	درصد	1/9	6/14
چنگ انداختن خرابکارانه	تعداد	6	7	04/0
	درصد	1/6	1/17
اضطراب ناشی از تنهایی	تعداد	3	6	01/0
	درصد	3	6/14
رفتارهای وسواسی	تعداد	3	4	19/0
	درصد	3	8/9
ترس از سر و صدا	تعداد	4	5	12/0
	درصد	4	2/12
ترس از سایر حیوانات و انسان­ها	تعداد	1	2	205/0
	درصد	1	9/4

 

 

 

 

---

[1]  American Society for the Prevention of Cruelty to Animals

[2]  Humane Society of the United States

[3]  Association of Pet Behaviour Counsellors

[4]  Unscrupulous 

---