شناسایی موانع استقرار بهینه سیستم‏های بهایابی بر مبنای فعالیت در شرکت‏های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

محورهای موضوعی : بازارها و نهادهای مالی

امیر حسین جمالی ¹ (استادیار و عضو هیات علمی گروه حسابداری واحد مرودشت ، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت ، ایران)
حمیده کمالی ² (دانشجوی کارشناسی ارشد رشته حسابداری واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی ، مرودشت ، ایران)

تاریخ دریافت : 1400/03/08 تاریخ پذیرش : 1400/07/11 تاریخ انتشار : 1400/06/01

کلید واژه: هزینه, هزینه‌یابی, شرکت‌های بورسی, هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت,

چکیده مقاله :

مطالعه حاضر با هدف بررسی و مطالعه شناسایی موانع استقرار بهینه سیستم های بهایابی بر مبنای فعالیت در شرکت های بورسی صورت پذیرفته است. روش پژوهش مورد استفاده اکتشافی، از نوع نظرسنجی است که از لحاظ زمانی یک پژوهش مقطعی به حساب می‌آید. جهت گردآوری اطلاعات از پرسش‌نامه استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش، کلیه مدیران مالی شرکت‌های فعال در بورس تهران است. از نمونه‌گیری تصادفی ساده در این پژوهش استفاده شده است و اندازه نمونه با استفاده از فرمول کوکران برابر با 241 تعیین شد. در همین راستا، جهت اعتبار بیشتر تعداد 260 عدد پرسش‌نامه بین آزمودنی‌ها توزیع و از این تعداد، 242 عدد پرسش‌نامه کامل جمع‌آوری شد. برای آزمون سوالات پژوهش از روش‌های آماری آزمون پارامتری t (یک نمونه‌ای) و آزمون ناپارامتـــری Qp (آزمون میانه) با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS-22 استفاده شده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل‌های آماری این 242 عدد پرسش‌نامه نشان داد که به گونه کلی امکان پیاده‌سازی سیستم هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت در شرکت‌های بورس تهران وجود دارد و این سیستم برای تصمیم‌گیری و افزایش سودآوری شرکت‌ها سودمند است.

چکیده انگلیسی:

The aim of this study was to investigate and identify the barriers to the optimal establishment of activity-based pricing systems in listed companies. The research method used is exploratory, which is a cross-sectional research in terms of time. A questionnaire was used to collect information. The statistical population of this study is all financial managers of companies active in Tehran Stock Exchange. Simple random sampling was used in this study and the sample size was determined using Cochran's formula equal to 241. In this regard, for more validity, 260 questionnaires were distributed among the subjects and out of this number, 242 complete questionnaires were collected. To test the research questions, statistical methods of parametric t-test (one sample) and non-parametric Qp test (intermediate test) were used using SPSS-22 statistical software. The results of statistical analysis of these 242 questionnaires showed that in general it is possible to implement a cost-based costing system in Tehran Stock Exchange companies and this system to make decisions and increase profitability. Companies are profitable.

منابع و مأخذ:

جوان‏بخت، مهدی؛ مشایخی، عاطفه؛ صلواتی، صدیقه؛ محمدزاده، امیر. (1392) بکارگیری روش هزینه‏یابی بر مبنای فعالیت (ABC) در تعیین هزینه تمام شده خدمات تصویری بیمارستان: مطالعه موردی مرکز آموزشی درمانی حافظ شیراز. مجله علمی سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران، سال 31، شماره 1، 15-23

طالبنیا، قدرتاله؛ خوزین، علی و مرتضی دنکوب (1391). بررسی اولویت عوامل مؤثر در پیادهسازی و اجرای سیستم هزینهیابی بر مبنای فعالیت با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی تحقیق موردی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران- گروه محصولات شیمیایی. مطالعات حسابدرای و حسابرسی، شماره 13، 1-25

عباس‏زاده مینق، شهلا؛ فروغی مقدم، فرشاد. (1394). شناسایی موانع پیادهسازی بهایابی بر مبنای فعالیت و بهایابی تولید بهنگام در ایران. کنفرانس بین المللی اقتصاد مدیریت و علوم اجتماعی، اسپانیا.

عبداللهی، محسن؛ شاه سوندی، مریم. (1399). مدیریت هزینهیابی بر مبنای فعالیت در بخشهای برق و انرژی وزارت نیرو در مقایسه با روشهای دیگر با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی AHP، رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، 36(1)؛ 26-43

نمازی، حسین و حسینی،زهرا سادات(1399) به بررسی سازه های اقتضایی موثر بر اجرای سیستم هزینهیابی بر مبنای فعالیت عملگرا: شکاف بین تئوری و عمل، بررسیهای حسابداری و حسابرسی، 27(2)؛ 307-333

Abbaszadeh, M, Foroughi,SH, Moghadam, F. (2015). Identifying barriers to implementation based on activity and timely production costing in Iran. International Conference on Management Economics and Social Sciences, Spai. Inpersian

Abdullahi, M,. and Shah Sundi,. (2020). Activity-based cost management in the electricity and energy sectors of the Ministry of Energy compared to other methods using AHP hierarchical analysis process, New research approaches in management and accounting, 36 (1); 26-43

Al-Dhubaibi, A. (2021). Optimizing the value of activity based costing system: The role of successful implementation.Management Science Letters , 11(1), 179-186.

Cavero, J. A. and J. A. Trigueros (2001). La situación actual del modelo ABC. Partida Doble, Vol. 11, No. 125, pp. 10–17.

Cooper, R. and R. S. Kaplan (1990). Measure costs right: make the right decision. The CPA Journal, Vol. 60, No.2, pp. 38-45.

Cooper, R. and R. S. Kaplan (1991). Profit priorities from activity-based costing. Harvard Business Review, May-June, pp.130-135.

Effiong,S,A. & Akpan,A,E(2019) Effect Of Activity Based Costing (Abc) On The Productivity Of Manufacturing Company, Int. J. Adv. Res. 7(1), 753-765

Grondskis, G., & Sapkauskiene, A. (2012). Cost accounting information use for product mix design. Economics and Management, 1(1), 48-53.

Hoang,T.B , Pham ,D,H. Nguyen ,T,M. Nguyen,T,P.(2020)Factors Affecting Activity-Based Costing Adoption in Autonomous Public Universities in Vietnam, Journal of Asian Finance, Economics and Business, Vol 7, No 12, (2020) 877–884

Javan Bakht, M, Mashayekhi, A, Salavati, S, Mohammadzadeh, A(2013) Application of Activity Based Costing (ABC) Method in Determining the Cost of Hospital Video Services: A Case Study of Hafez Educational and Medical Center in Shiraz. Scientific Journal of the Organization of the Medical System of the Islamic Republic of Iran, Volume 31, Number 1, 15-23. inpersian

Lino C, Falconer M. (2005). Success in management accounting: lessons the activity based costing management experience. Journal of Accounting & Organizational Change; 1(1): 63-77.

Maha Faisal, A. (2020). Activity Based Costing around the World: Adoption, Implementation, Outcomes and Criticism. Journal of Accounting and Finance in Emerging Economies, 6(1), 251-262.

Maiga, A. S. (2014). Assessing self-selection and Endogeneity issues in the relation between activity-based costing and performance. Advances in Accounting, incorporating Advances in International Accounting, Vol. 30, pp. 251-262.

Maiyaki, A. A (2011). “The Practicability of Activity-Based Costing (ABC) in the Nigerian Retail Banks.” Business Intelligence Journal, Vol. 4, No. 2, pp. 351-354.

Namazi, H and Hosseini, Z, S (2015) Investigating Contingency Structures Affecting the Implementation of a Practical Activity-Based Costing System: The Gap Between Theory and Practice, Accounting and Auditing Studies, 27 (2); 307-333. inpersian

Omar,R. Hasan,N(2020) Costing System And Its Role In Decision Making. A Case Study Of Cement Companies In Kurdistan Region Of Iraq , International Journal of Psychosocial Rehabilitation, Vol. 24, Issue 06, 2020

Ríos-Manríquez, M., Mu˜noz Colomina, C. I., M. L. Rodríguez-Vilari˜no Pastor (2014). Is the activity based costing system a viable instrument for small and medium enterprises? The case of Mexico. Estudios Gerenciales, Vol. 30, pp. 220-232.

Ross, T. K. (2004). Analyzing health care operations using ABC. Journal of Health Care Finance, Vol. 30, No. 3, pp. 1-20.

Stapleton, D., Sanghamitra, P., Beach, E., and J. Poomipak (2004). Activity-based costing for logistics and marketing. Business Process Management Journal, Vol. 10, No. 5, pp. 584–597.

Stefano, N. M. (2011). Gerenciamiento de Custos em pequenas empresas prestadorasde servico utilizando o activity based costing (ABC). Estudios Gerenciales, Vol. 27, No. 121, pp. 15–37

Taliban, GH, Khozin, A, and Dankob,M(2012). Investigating the priority of effective factors in the implementation and implementation of activity-based costing system using the process of hierarchical analysis of case studies in companies listed on the Tehran Stock Exchange - Chemical Products Group. Accounting and Auditing Studies, No. 13, 1-25. inpersian

_||_