تأثیرپذیری برخی از صفات فیزیولوژیک آفتابگردان در تداخل با تاج‌خروس
محورهای موضوعی : یافته های نوین کشاورزی
بهرام میرشکاری
1
(عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز)
کلید واژه: صفات فیزیولوژیک, آفتابگردان, تداخل, تاج‌خروس, رقابت بین گونه‌ای,
چکیده مقاله :
به منظور بررسی واکنش آفتابگردان از نظر صفات فیزیولوژیک به تراکم و زمان سبز شدن تاج خروس آزمایشی در تبریز به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در طی سال های 1385-1384 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل رقم آفتابگردان (آذرگل، هایسان و آلستار)، تراکم تاج خروس (3/8، 25 و 7/41 بوته در مترمربع) و زمان سبز شدن تاج خروس (همزمان، 15 و 30 روز بعد از آفتابگردان) بودند. نتایج حاکی است که در سه رقم مورد مطالعه با افزایش تراکم و زودتر سبز شدن تاج خروس، شاخص سطح برگ آفتابگردان به طور معنی دار کاهش می یابد. در رقم آذرگل، مقدار کاهش سطح برگ هر بوته آفتابگردان در مقایسه با شاهد در تیمار سبز شدن همزمان و تراکم 7/41 بوته علف هرز 12 درصد بود. اثر تراکم علف هرز روی دوام سطح برگ رقم آلستار مهم تر از زمان سبز شدن آن بود؛ در حالی که در دو رقم دیگر تأثیر زمان سبز شدن علف هرز مهم تر بود. رقم آذرگل حضور 7/41 و 3/8 بوته علف هرز در هر متر مربع را به ترتیب از سطوح سوم و دوم زمان سبز شدن به بعد بدون کاهش معنی دار در عملکرد دانه تحمل کرد. در حالی که شدت رقابت بین گونه ای تاج خروس با رقم پاکوتاه آلستار بیشتر از دو رقم دیگر بود
In order to evaluation of the effect of redroot pigweed density and interference time on some physiological traits of sunflower two factorial experiments were performed with sunflower cultivars (Azarghol, Hysun and Allstar), redroot pigweed densities (8.3, 25 and 41.7 plants/m2) and relative times of weed emergence (emerged with sunflower, 15 and 30 days after sunflower emergence) during 2005-2006. Results revealed that in three sunflower cultivars, at high densities and early interference times of redroot pigweed leaf area index decreased, significantly. In Azarghol, reduction amount of leaf area per plant in emerging of 41.7 weeds/m2 was 12%, compared with control. In Allstar, weed density was more effective than interference time, while, in Azarghol and Hysun interference time was more effective than weed density with a view to effect on leaf area duration. Azarghol could tolerate 41.7 and 8.3 weeds/m2 from 30 and 15 days after sunflower emergence later, respectively, without reduction on yield. While intensity of inter-specific competition between redroot pigweed and sunflower in Allstar was higher than Azarghol and Hysun.
1- آقاعلیخانی، م. و رحیمیان مشهدی، ح. 1381. بررســـی شاخص های کمـــی رشد ذرت دانهای و علف هرز تاج خروس. هفتمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج. ص. 629.
2- سرمدنیا، غ. و کوچکی، ع. 1369. فیزیولوژی گیاهان زراعی (ترجمه). انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 468 ص.
3- شاهوردی، م.، حجازی، ا.، رحیمیان مشهدی، ح. و ترکمانی، ع. 1381. تعیین دورة بحرانی کنترل علفهایهرز آفتابگردان رقم رکورد. مجله علوم زراعی ایران، ج. 4، شماره 3، ص. 162-152.
4- محمودی، س. 1382. بررسی اکوفیزلویوژیک رقابت سلمهتره(Chenopodium album L.) با ذرت (Zea mays L.). رساله تحصیلی دکترای تخصصی زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران. 210 ص.
5- مظاهری، د. 1377. زراعت مخلوط. انتشارات دانشگاه تهران. 262 ص.
6- Aldrich, R.J. 2005. Weed crop ecology: Principles in weed management. Berton Publishers, 465p.
7-Bosnic, A.C. and Swanton, C.J. 1997. Influence of barnyard grass (Echinochloa crus-galli) time of emergence and density on corn (Zea mays L.). Weed Sci. 43: 276-282.
8-Brusko, I., Smith, E. C. and Murphy, S. D. 2000. Interference of soybean cultivars with Alopecurus muosuroides. Weed Sci. 49: 85-92.
9- Clarence, J. and Swanton, J. 2002. Determination of the critical period of weed interference in corn (Zea mays L.) and soybeans (Glycine max L.). Dept. of Crop Sci. Ontario, Canada.
10-Gupta, O. P. 2006. Modern weed management. Agrobios Publ., India, 339p.
11-Hall, M. R., Swanton, C. J. and Anderson, G.W. 1992. The critical period of weed control in corn (Zea mays L.). Weed Sci. 40: 441-447.
12-Harper, F. 2005. Inter-specific competition. In: Principle of arable crop production. Granada Publ., New York, PP: 198-229.
13-Holt, J. S. 1995. Plant responses to light, a potential tool for weed management. Weed Sci. 43: 474-482.
14-Knezevic, S. Z., Weise, S. F. and Swanton, C. J. 1994. Interference of redroot pigweed (Amaranthus retroflexus L.) in corn (Zea mays L.). Weed Soc. 42: 568-573.
15-Murphy, S. D., Yakubu, Y., Weise, S. F. and Swanton, C. J. 1996. Effect of planting patterns and inter-row cultivation on competition between corn (Zea mays) and late emerging weeds. Weed Sci. 44: 856-870.
16-Nagiub, N.Y., Abu Zeid, E. N. and Balbaa, L. K. 2006. Light absorption in field communities of corn plants. Egypt. J. Appl. Sci. 11 (3), 115- 122.
17-Nilson, G. F., Mauro, A. R., Dirceu, A. and Alvadi, A. B. J. 2004. Interference of hair beggarticks and arrowleaf sida with soybeans: Effects of plant density and relative emergence time. Ciencia Rural, Santa Maria. 34(1): 31-40.
18-Plucknett, D. L., Rice, E. J., Burrill, L. C. and Fisher, H. H. 1997. Approaches to weed control: In cropping systems Research and Development for the Asian Rice Farmers. Int. Rice. Inst., Laguna, Philippines, 295p.
19-Rafael, A. M., Randall, S. C., Michael, J. H. and John, B. J. 2001. Interference of palmer amaranth in corn. Weed Sci. 49: 202-208.
20-Rajcan, I. and Swanton, C. J. 2002. Understanding maize-weed competition: Resource competition, light quality and the whole plant. Field Crops Res. 71(2): 139-150.
21-Tollenaar, M. 1999. Duration of the grain-filling period in maize is not affected by photoperiod and incident PPFD during the vegetative phase. Fields Crops Res. 62: 15-21.
22-Tollenaar, M., Dibo, A. A., Aguilera, A.,. Weise, S. F. and Swanton, C. J. 1994a. Effect of crop density on weed interference in maize. Agro. J. 86: 591-595.
23-Tollenaar, M., MC Culough, D.E. and Dwyer, L.M. 1994b. Physiological basis of the genetic improvement of corn. In: Genetic improvement of field crops. Marcel Dekker, New York. 183-236.
24-Traore, R., Mauro, A.R., Dirceu, A. and Alvadi, A. B. J. 2003. Interference of sorghum cultivars with weeds. Proc. of Florida State Hort. Soc. 110: 117-120.
25-Van Gessel, M. J. and Renner, K. A. 1995. Redroot pigweed (Amaranthus retroflexus) and barnyard grass (Echinochloa crus-galli) interference in potatoes (Solanum tuberosum). Weed Sci. 38: 338-343.
