اثر اسید سالیسیلیک بر واکنش کلزا به سرب در شرایط کشت هیدروپونیک

محورهای موضوعی : یافته های نوین کشاورزی

شیدا برومند جزی ¹ , منیره رنجبر ² , حسین لاری یزدی ³ , خسرو استکی ⁴

1 - کارشناس ارشد علوم گیاهی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد فلاورجان، اصفهان، ایران.
2 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد فلاورجان. اصفهان، ایران.
3 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بروجرد، بروجرد، ایران.
4 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بروجرد، بروجرد، ایران.

تاریخ دریافت : 1394/09/06 تاریخ پذیرش : 1394/09/06 تاریخ انتشار : 1391/06/01

کلید واژه: کلزا, کلروفیل, اسید سالیسیلیک, سرب, پارامترهای رشد,

چکیده مقاله :

این تحقیق با هدف ارزیابی اثرات ناشی از مسمومیت سرب بر گیاه کلزا در شرایط کشت هیدروپونیک به اجرا در آمد. تیمارهای آزمایشی عبارت از غلظت‌های مختلف0، 25/0، 5/0، 75/0، 1، 5/1 و 2 میلی‌مولار نیترات سرب به همراه اسیدسالیسیلیک در غلظت‌های 5 و 10 میکرومولار بودند و کلزا مورد آزمایش رقم اپرا بود. گیاهان در محیط کشت هوگلند به مدت 10 روز رشد کرده و در پایان دوره‌ی تیمار، ریشه و اندام هوایی گیاهان به طور جداگانه برداشت و جدا شده و پارامترهایی مثل طول ریشه‌ و ساقه، سطح پهنک برگ، وزن خشک ریشه و اندام هوایی، سطح مخصوص برگ، وزن مخصوص برگ، محتوای آب در واحد سطح برگ، نسبت سطح برگ به وزن خشک کل گیاه، تغییرات کلروفیل a، b و a+bاندازه‌گیری شدند. محاسبات آماری به وسیله‌ی نرم افزار SPSSو جدول آنالیز واریانس و آزمون دانکن انجام گرفت. نتایج نشان داد که طول ریشه، ساقه، سطح برگ، وزن خشک ریشه و اندام هوایی، سطح مخصوص برگ، نسبت سطح برگ به وزن خشک کل گیاه، مقدر کلروفیل a، b و a+b با افزایش غلظت نیترات سرب نسبت به شاهد کاهش و وزن مخصوص برگ و محتوای آب در واحد سطح برگ افزایش معنی‌داری P<0.01)) یافتند. همچنین با به کارگیری اسید سالیسیلیک با دو غلظت 5 و 10 میکرومولارکلیه‌ آسیب‌های ناشی از تنش سرب تعدیل یافت.

چکیده انگلیسی:

           In this research the effects of lead poisons with different concentration 0,0.25,0.5,0.75,1,1.5 and 2 mM, also above concentration it was accompanied by salicylic acid (5 and 10μM)on parameters of growth  and  change of chlorophyll a, b and a+b in Brassica napus L. Cultivar Opera was investigated. The Rapeseed was planted in hydroponic culture for 10 days.At the end of treatment the roots and shoots of canola were harvested separately and the length of root and shoot, leaf area, fresh and dry weight of root and shoot, SLA, SLW, LAR and LWCA and change of chlorophyll a, b and a+b were measured. Collected data were extracted and statistical analysis with SPSS statistical soft ware and test of Duncan performed. The result was shown that the length of root and shoot, leaf area, fresh and dry weight of root and shoot, SLA, LAR and amount of chlorophyll a, b and a+b with increasing the concentration of Pb (No3)2 in comparing with control group was significantly decreased and SLW and LWCA was significantly increased (p<0.01). With application of salicylic acid with concentration of (5 and 10 μM) all damage due of lead stress modified.

منابع و مأخذ:

- شهیدی، ا. و  سپهر، ک. 1381. شته‌های کلزا. انتشارات فنی معاونت ترویج وزارت جهاد کشاورزی.150 صفحه

2- مظاهری تیرانی، م. و منوچهری کلانتری، خ. 1386. بررسی اثرات اسید سالیسیلیک بر برخی پارامترهای رشد و بیوشیمیایی گیاه کلزا Brassica napus L. تحت تنش خشکی. مجله‌ی پژوهش دانشگاه اصفهان، جلد 28، شماره‌ی 2: صفحه 66ـ55.

3- نظربیگی، ا.، لاری یزدی، ح.، چهرگانی، ع. و قربانلی، م. 1386. بررسی برهمکنش نمکNacl)) سالیسیلیک و جیبرلیک اسید در رشد و فعالیتهای فیزیولوژیک دو رقم کلزا (هایولا  401و .(RGS پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی بروجرد،دانشکده علوم پایه،217 صفحه.

4- Ahmad, I., Hayat, S., Ahmad, A. and Samiullah, A. I. 2005. Effect of heavy metal on survival of certain group of indigenous soil microbial population. J. Application Environ. 9(1):115-121.

5- Arnon, D. I. 1957. Copper enzymes in isolated chloroplasts, polyphenol oxidaes in Beta vulgaris. Plant Physiol. 24:115-117.

6- Azmat, R., Haider, S. and  Askari, S. 2006. Phyotoxicity of Pb: Effect of Pb on germination, growth, morphology and histomorphology of Phaseolus mungo and Lens culinaris. Pak. J. Biol. Sci. 9(5):979-984.

7-Chao, L., Xiong, Z. T. and Geng, B. 2006. Phytotoxic effects of copper on nitrogen metabolism and plant growth in Brassica pekinensis Rupr. Ecotoxicol. Environ. Safety. 64: 273-280.

8-Dan, L., TingQiang, L., Xiao, E. Y., Ejazul, I. and Qaisar, M. 2008. Lead induced changes in the growth and antioxidant metabolism of the lead accumulating and non accumulating ecotypes of sedum alfredii. Plant Biol. 50(2):129-140.

9-Gaspar, G. M. and Anton, A. 2002. Heavy metal uptake by two radish varieties.Hungarian congress on Plant Physiol. 46(3-4):113-114.

10-Gunes, A., Inal, A., Alpaslan, M., Eraslan, F., Bagcl, E.G. and Cicek, N. 2007. Salicylic cid induced changes on some physiological parameterssympotomatic for oxidative stress and mineral nutrition in maize (Zea mays L.) grown under salinity. J. Plant Physiol. 164:728-736.

11-Karlidag, H., Yildirim, E., Turan, M. 2009. Salicylic acid ameliorates adverse effect of salt stress on Strawberry. Agri. Sci. 66(2)180-187.

12-Khodary, S. E. A. 2004. Effect of salicylic acid on the growth, photosynthesis and carbohydrate metabolism in salt stressed Maize plant. Int. J. Biol. 6:5-8.

13-Kim, Y. Y., Yang, Y. Y. and Lee, Y. 2002. Pb and Cd up take in rice roots. Physiol. Plantarum. 116(3):368-372.

14-Kosobrukhov, A. and  knyazeva, I. 2004. Plantago major plants responses to increase content of lead in soil: growth and photosynthesis. Plant Grow Regul. 42:145-151.

15-Krante, A., Yordanova, R., Janda, T., Szalai, G. and Popova, L. 2008. Treatment with salicylic acid decreases the effect of cadmium on photosynthesis in maize plants. Plant Physiol. 165: 920-931.

16-Metwally, A., Finkemeier, I., Georgi, M. and Dietz, K. J. 2003. Salicylic acid alleviates the cadmium toxicity in Barley seedling. Plant Physiol. 132: 272-281.

17-Mishra, A. and Choudhari, M. A. 1998. Amelioration of lead and mercury effects on germination and rice seedling growth by antioxidants. Plant Biol. 41(3):469-473.

18-Mohanty, N., Vass, I. and Demeter, S. 1989. Copper toxicity affects photosystem П electron transport at QB. Plant Physiol. 90:175-179.

19-Nalilni, P. and Chandra, P. S. 2002. Effect of heavy metals Co⁺², Ni⁺² on growths and metabolism of cabbage. Plant Sci. 163:753-758.

20-Pal, M., Szalai, Z., Horvath, E., Paldi, E. and Janda, T. 2002. Effect of Salicylic acid during heavy metal stress, Acta Biol. Szegediensis. 46(3-4):119-120.

21-Pallavi, Sh. and Rama, Sh. D. 2005. Leadtoxicity in plants. Braz. J. Plant Physiol., 17 (1) 46-52.

22-Parida, A. K. and Das, A. B, 2005. Salt tolerance and salinity effects on plants: a review. Ecotoxicol. Environ. Safety. 60:324-349.

23-Ruley, A. T., Nilesh, C. S. and Shivendra, V. S. 2004. Antioxidant defense in a lead accumulating plants, Sesbania dormancies, Plant Physiol. Biochem. 41:899-906.

24-Ruley, A. T., Nilesh, C. S., Shivendra, V. S., Shree, R. S. and Kenneth, S. S. 2006. Effect of lead and chelators on growth, photosynthetic activity and pb uptake in Sesbania dormancies grown in soil, Environ. Pollution. 144:11-18.

25-Samardakiew, S. and Wozny, A. 2000. The distribution of lead in dunckweed root tip, Plant Soil.226:107-111.

26-Senaranta, T., Touchell, D., Bumm, E. and Dixon, K, 2002.  Acetyl salicylic acid (Aspirin) and Salicylic acid induce multiple stress tolerance in bean and tomato plants. Plant Growth Regul. 30:157-161.

27-Shakirova, F. M., Sakhabutdinova, A. R, Bezrukova, M. V. and Fatkhutdinova, D. R. 2003. Changes In the hormonal status of wheat seedling induced by salicylic acid and salinity. Plant Sci. 164: 317-322.

28-Yell Yang, Y. 2000. Identificationof rice varieties with high tolerance or sensity to lead and characterization of the mechanism of to tolerance.Plant Physiol. 124: 1019-1026.

29-Zawoznik, M. S. M., Gropp, M. D., Tomaro, M. L. and Benavides, M. P. 2007. Endogenous salicylic acid potentiates cadmium induced oxidative stress in Arabidopsis thaliana. Plant Sci. 173:190-197.