تاثیر پارامترهای اقلیمی طول روز و دما بر وقوع مراحل فنولوژیک ارقام و لاین های سویا

محورهای موضوعی : یافته های نوین کشاورزی

شراره نصر اصفهانی ¹ (دانشجوی کارشناسی ارشد هواشناسی کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم وتحقیقات)
جهانفر دانشیان ² (استادیار مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر)
ابراهیم پذیرا ³ (دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم وتحقیقات تهران)

تاریخ دریافت : 1394/09/17 تاریخ پذیرش : 1394/09/17 تاریخ انتشار : 1386/06/01

کلید واژه: دما, سویا, زمان کاشت, طول روز, مراحل فنولوژیک,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی اثر طول روز ودما بر صفات فنولوژیک ارقام سویا، چهارآزمایش جداگانه در چهار زمان کاشت متفاوت در اول خرداد، 16خرداد، 31 خرداد و 15 تیر سال 1387 در منطقه کرج اجرا شد. در هر آزمایش، 15رقم به نام های Williams Zane, M4, M12, S.R.F, A3935, A3237, L17, Union, Grangelb, Tns95, Clark, Elf, Miandoab, و Callandدرقالب طرح بلوک های کامل تصادفی باسه تکرارمورد بررسی قرار گرفتند. رقم Williams در زمان کاشت اول خرداد به عنوان شاهد در نظر گرفته شد و تیمارهای طول روز و دما از طریق زمان های کشت فوق اعمال شدند. صفات فنولوژیک نظیر روز تا شروع گلدهی، روز تا تشکیل غلاف، روز تا تشکیل دانه، روز تا پایان گلدهی، روز تا رسیدگی کامل، طول دوره گلدهی، طول دوره نمو زایشی، طول دوره پر شدن دانه و طول دوره رشد مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد کلیه صفات فنولوژیک تحت تاثیر زمان کاشت، طول روز و دما، رقم و اثر متقابل زمان کاشت و رقم واقع شدند. تاخیر در کاشت سبب تسریع در زمان گلدهی، تشکیل غلاف، تشکیل دانه، پایان گلدهی، رسیدگی کامل، طول دوره گلدهی و طول دوره زایشی گردید. اثر فتوپریود در کلیه ارقام و لاین های مورد بررسی مؤثر تشخیص داده شد. افزایش دوره فتوپریود، سبب تاخیر در زمان رسیدن کلیه ارقام و لاین ها گردید.

چکیده انگلیسی:

Climatic parameters effects as day length and air temperature were studied on phenologic characteristics of soybean. Four separated experiments were done at May 21st till Jul. 5th of 2008 by 15 days increment as four planting dates were used for evaluating of 15 soybean cultivars and lines. Selected varieties were Williams, Zane, M4, M12, S.R.F., A3935, A3237, L17, Union, Grangelb, Clark, Tns95, Elf, Miandoab and Calland. The experiments laid out in RCBD with 3 replications. Williams variety was set as control and the effect of day length and temperature were considered by planting dates treatment. The characteristics such as day to flowering, day to pod and seed formation, day to end of flowering and maturity, reproductivity and maturity development stage growth period were selected as main phonologic aspects. The results indicated that all phenologic characteristics were affected by planting date, cultivars factors and their interaction. Delaying in planting date caused to facilated in flowering, pod and seed formation, end flowering, full maturity times, flowering and reproductive development stages. Photoperiod was effective on all cultivars and lines. Increasing of photoperiod made delaying on maturity time in all cultivars and lines.

منابع و مأخذ:

1- دانشیان، ج. اکولوژی. 1382. انتشارات دیباگران. 300 صفحه.

2- Ablett, G. R., Schleihauf C. and D.Mclaren A. 1984. Effects of row width and population on soybean yield in soutwestern Ontario.Can. J. plant Sci. 64:9-15.

3- Board, J. E. 1985.Yield components associated with soybean yield reduction at nonoptimal planting dates. Agron. J. 77:135-140.

4- Board, J. E. and W. Hall. 1984. Premature flowering in soybean yield reduction at nonoptimal planting dates as influenced by temperature and photoperiod. Agron. J. 76:700-704.

5- Board, J. E. and J. R. Settimi. 1986. Photoperiod effect before and after flowering branch development in determinate soybean. Agron. J. 78:995-1002.

6- Brim, C. A. and J.W. Burton. 1979. Recurrent selection in soybeans. Selection for increased percent protein in seeds. Crop Sci. 19:494-498.

7- Carter, T. E. jr and H. R. Borma. 1979. Impelications of genotype   planting date and row spacing interaction in double cropped soybean cultivar development.Crop Sci. 19:607-610.

8- Cordonnier, M. J. and T. J. Johnston. 1983. Effects of waste water irrigation and plant row spacing on soybean yield and development. Agron. J. 75:908-913.

9- Cregan, P. B. and E. E. Hartwig. 1984. Characterization of flowering response to photoperiod in divers soybean genotypes. Crop Sci. 24:659-662.

10- Egli, D. B., R. D. Guffy and J. J. Heitholt. 1987. Factors associated with reduce yields of delayed planting of soy bean . Crop Sci. 27:584-588.

11-Elmor, R. W. 1990. Soybean cultivars response to tillage system and planting date. Agron. J. 82:69-73.

12-Grimm, S. F., J. W. Jones, K. J. Boote and J.D. Hefketh. 1993. Parameter Estimation for predicting flowering dates of soybean cultivars. Crop Sci. 33:137-144.

13-Johnson, B. J. and R. L. Bernard. 1962. Soybean genetics and breeding.Adv. Agron. 14:149-221.

14-Kane, M. V. and L. Y. Grabue. 1992. Early planted, early maturing soybean cropping system: Groth, development and yield . Agron. J. 84:767-773.

15-Mayers, J. D., R. J. Lawn and D. E. Byth. 1991. Agronomic studies on soybean [Glycin max (L.) Merill] in the dry season of the tropics. I. Limites on yield imposed by phenology. Aust. J. Agric. Res. 42:1075-1092.

16-Parker, M. B., W.H. Machant and B. J. Mullinix. Jr. 1981. Date of planting and row spacing effects on four soybean cultivars. Agron. J. 73:759-762.

17-Seddigh, M. and G. D. Jolliff.1984. Effects of night temperature on dry matter partitioning and seed growth of indeterminate field-growth soybean .Crop Sci. 24:704-710.

18-Sinclair, J. R., S. Kitani, K. Hinson, J. Bruniard and T. Horie. 1991. Soybean flowering date: Linear and logistic models based on temperature and photoperiod. Crop Sci. 31:786-790.

19-Wilcox, J. R. 1974. Response of three soybean straines to equidistant spacing. Agron. J. 66:409-412.

20-Wilcox, J. R. and E. M. Frankenberger. 1987. Indeterminate and determinate soybeans response to planting date. Agron. J. 79:1074-1078.