تاثیر فاصله ردیف های کشت و مقادیر مختلف نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد کلزا در اراضی شالیزار گیلان
محورهای موضوعی : یافته های نوین کشاورزیسیده سمانه جعفری فر 1 , امیرحسین شیرانی راد 2 , محمد ربیعی 3
1 - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک
2 - امیرحسین شیرانی راد، دانشیار پژوهش موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج
3 - محقق و پژوهشگر موسسه تحقیقات برنج کشور، رشت
کلید واژه: عملکرد دانه, کلزا, فاصله ردیف های کشت, مقادیر نیتروژن,
چکیده مقاله :
اینتحقیق به منظور تعیین بهترین فاصله خطوط کشت و نیاز نیتروژنه کلزا هیبرید هایولا308 در سال زراعی 84-1383 در شالیزارهای موسسه تحقیقات برنج رشت به مرحله اجرا در آمد. آزمایش به صورتفاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گردید. تیمارهایآزمایشی شامل فاصله خطوط کشت 20، 25 و 30 سانتی متر و مقادیر کود نیتروژن شامل R7/0، R، R3/1 و R6/1 از منبعاوره در نظر گرفته شد. میزان R براساسآزمون خاک و توصیه کودی موسسه تحقیقات خاک و آب، 140 کیلوگرم اوره در نظر گرفتهشد. نتایج نشان داد بین فواصل خطوط کاشت از نظر عملکرد دانه اختلاف معنی داری مشاهده نشد، اما در فاصله ردیف 20سانتی متر با میانگین 1908 کیلوگرم در هکتار، برتری نسبی به دست آمد. همچنین اثرمتقابل فاصله ردیف و میزان نیتروژن بر عملکرد دانه معنی دار نشد اما میزان نیتروژنR6/1 درفاصله ردیف 20 سانتی متر با میانگین 2291 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه راتولید نمودند. اثر متقابل فاصله خطوط کشت و میزان نیتروژن بر عملکرد روغن دانهمعنی دار نشد اما فاصله خطوط 20 سانتی متر و میزان نیتروژن R6/1 بیشترینعملکرد روغن دانه را دار بود.
In order to determine the best rate of nitrogen and row spacing of rapeseed, Hyola 308, this research work was carried out in paddy field of RRII (Rasht, Iran) during 2004 – 2005. A factorial experiment was performed based on RCB olesign with three replications. The treatments were row spacing at three levels: 20, 25 and 30 cm and four nitrogen fertilizer rates: 0.7, 1.0, 1.3 and 1.6 R from urea source, based on soil testing and soil and water research institute recommendation. The R factor was 140 kg urea/ha. In this research work, some important agronomical traits such as number of pods per main stem, number of pods per auxiliary branches, number of pods plant, number of seeds per main pod, number of seeds per auxiliary pod, number of seeds per pod, 1000 seed weight, grain yield, oil percent and oil yield were studied. The results of analysis of variance showed that non significant differences exist between row spacing for grain yield. However, row spacing of 20 cm was relatively superior with an average grain yield of 1908 kg/ha. Interaction between row spacing and nitrogen rate on grain yield was non significant. Fertilizer rate of 1.6 R and row spacing of 20 cm with average 2291 kg/ha had maximum grain yield. Interaction between row spacing and nitrogen rate on oil yield was non significant but row spacing of 20 cm and fertilizer rate of 1.6 R showed maximum oil yield.
1- احمدی، م. و جاویدفر، ف. 1377. تغذیه گیاهان روغنی کلزا (ترجمه). شرکت سهامی خاص توسعه کشت دانههای روغنی. صفحه 149-132.
2- پیروزبخت، م. 1378. روند صعودی واردات روغن نباتی را چگونه میتوان مهار کرد؟ کشاورز. 235: 84-82.
3- خواجه پور، م. 1376. اصول و مبانی زراعت. جهاد دانشگاهی دانشگاه صنعتی اصفهان.
4- خوش نظر پرشکوهی، ر. 1383. استعداد شالیزارهای شمال کشور جهت کشت دوم (با تأکید بر کلزا) سمینار بررسی فرصت ها و چالش ها و راهکارهای توسعه کشت دوم در شالیزار با محوریت کلزا. موسسه تحقیقات برنج کشور.
5- فرجی، 1. 1383. اثر فاصله ردیف و میزان بذر بر عملکرد و اجرای عملکرد کلزا (رقم کوانتوم) در گنبد. نهال و بذر شماره 2. صفحه 314-297.
6- فلاح، 1. 1383. چالشهای موجود جهت توسعه کشت دوم در اراضی شالیزاری شمال گیلان. سمینار بررسی فرصتها و چالش ها و راهکارهای توسعه کشت دوم در شالیزار با محوریت کلزا. موسسه تحقیقات برنج کشور.
7- قاسمی، ا. 1378.گزارش پژوهش مرکز تحقیقات کشاورزی مازندران سال 1378. صفحه 63-57.
8- قربانی، 1. 1383. تعیین گیاهان مناسب برای کشت دوم در اراضی کشاورزی استان گیلان. سمینار بررسی فرصت ها و چالش ها و راهکارهای توسعه کشت دوم در شالیزار با محوریت کلزا. موسسه تحقیقات برنج کشور.
9- کاظمی، ع. 1377. گزارش اوضاع بازار جهانی و داخلی دانههای روغنی و روغن نباتی. مجله برنامه و بودجه. 28 صفحه 139-127.
10- کوچکی، ع. م و سرمدینا، غ. ح. 1377. فیزیولوژی گیاهان زراعی (ترجمه). انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.
11- کوچکی، ع. م. راشد محصل، ح. نصیری، م. و صدرآبادی، ر. 1374. مبانی فیزیولوژی رشد و نمو گیاهان زراعی (ترجمه). انتشارات دانشگاه امام رضا.
12- ناصری، ف. 1370. دانههای روغنی. (ترجمه). انتشارات آستان قدس رضوی.
13- Ali, MH., SMH. Zaman and SMA. Hossein. 1996. Variation in yield, oil and protein content of rapeseed (Brassica compestris) in relation to Levels of nitrogen, sulphur and plant density. India J.Agron. 41: 2.290-225.
14- Buttery, B. R. 1969. Effect of Plant population and fertilizer on the growth and yield of soybean. Can. J. Plant SCi. 49: 656 – 673.
15- Clarke, J. M. and Simpson, G. M. 1978. Influences of irrigation and seeding rates on yield and yield components of Brassica napus cv, Tower. Can. J. Plant. Sci. 58: 731 – 737.
16- Dipenbrock, W. and Geisler, G. 1979. Compositional changes in developing pods and seeds of oilseed rape (B. napus) as affected by pod position on the plant. Can. J. Plant Sci. 59: 819 – 830.
17- Kondra, Z. P. 1975. Effect of row spacing and seeding rate on rapeseed. Can. J. Plant Sci. 55: 339– 341.
18- Kondra , Z. P. 1987. Effect of Plant seed size and seedingh rate on rapeseed. Can. J. Plant Sci. 57: 277– 280.
19- Macgregor, D. I. 1987. Effect of Plant density on development and yield of recrery from hail injry. Com. J. Plant Sci. 67: 43 – 51.
20- Ohlsn, I. 1972. Spring rape and spring turnip rapeseed sowing at close row spacing svensk frotidning: 41: 25 – 27.
21- Ozer, H. 2003. The effect of plant population densities on growth, yield and yield components of row spring rapeseed cultivars. Plant soil Env. 49(9): 422 – 426.
22- Scarisbrick, D .H., Daniels, R. W. and Noor Rawi, A. B. 1982. The effect of varying seed rate on the yield and yield components of oilseed rape (B. napus). J. Agric camb. 99: 561 – 568.
