تأثیر آرایش کاشت و مقادیر کود نیتروژن بر خصوصیات زراعی و عملکرد برنج (Oryza sativa L.) رقم هاشمی در منطقه گیلان.

سبحان محضری ¹ (فرهیخته کارشناسی ارشد علوم علف های هرز)

تاریخ ارسال : 1398/05/09 تاریخ تایید : 1399/06/23

کلید واژه: برنج, پانیکل, پنجه بارور, عملکرد دانه و بیولوژیک,

چکیده مقاله :

به‌منظور بررسی تأثیر آرایش کاشت و مقادیر کود نیتروژن بر خصوصیات زراعی و عملکرد برنج رقم هاشمی در منطقه گیلان، آزمایشی به‌صورت کرت‌های یکبار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1395 در منطقه کیشاکجان رودسر اجرا شد. فاکتورهای اصلی در چهار سطح تراکم بوته شامل: 100 بوته در متر مربع (10 × 10 سانتی‌متر)، 25 بوته (20 × 20 سانتی‌متر)، 16 بوته در متر مربع (25 × 25 سانتی‌متر) و 11 بوته در متر مربع (30 × 30 سانتی‌متر) و فاکتورهای فرعی در چهار سطح مصرف نیتروژن از منبع اوره شامل: عدم مصرف نیتروژن، 40، 80 و 120 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج نشان داد که اثر متقابل تراکم کاشت بر مقادیر کود نیتروژن سبب بروز اختلاف آماری معنی‌دار بر ارتفاع بوته، تعداد پنجه در متر مربع، تعداد پنجه بارور، تعداد دانه در پانیکل، عملکرد دانه و بیولوژیک و شاخص برداشت برنج شد. اما تأثیر معنی‌دار بر طول پانیکل و درصد پوکی دانه تحت برهم‌کنش آرایش کاشت و سطوح مختلف مصرف نیتروژن مشاهده نشد. بیشترین عملکرد دانه در تیمار 25 بوته در متر مربع به‌همراه 80 کیلوگرم کود نیتروژن (6833 کیلوگرم در هکتار) حاصل شد و با تیمار تراکم 16 بوته با مصرف 80 کیلوگرم نیتروژن (6520 کیلوگرم در هکتار) اختلاف معنی‌دار نشان نداد. کمترین عملکرد دانه در تیمار 11 بوته در متر مربع بدون مصرف نیتروژن (4780 کیلوگرم در هکتار) برداشت شد. نهایتاً مناسب‌ترین تیمار تلفیقی جهت حصول عملکرد بیشتر، تراکم 25 بوته به همراه مصرف 80 کیلوگرم کود نیتروژن در هکتار می‌باشد.

چکیده انگلیسی :

In order to study the effect of planting arrangement and application of different amounts of nitrogen fertilizer on yield and agronomic traits of experimental rice as split plot in a randomized complete block design with three replications in a field located in Kishakjan village of Rudsar county in 2016 is accomplished. The main plant density treatments were in four levels: D1 = 100 plants per square meter (10×10 cm), D2 = 25 plants per square meter (20×20 cm), D3 = 16 plants per square meter (25×25 cm) and D4=11 plants per square meter (30×30 cm) and sub-treatments were four levels of nitrogen fertilizer (from urea source) including: = N1= zero (control), N2=40, N3=80 and N4 = 120 kg N ha-1. The results showed that the interaction effect of planting density on nitrogen fertilizer rates caused a statistically significant difference on plant height, tiller number per square meter, number of fertile tiller, number of seeds per panicle, grain and biological yield and harvest index of rice. But no significant effect was observed on panicle length and percentage of the unfilled grain. The highest grain yield was obtained at the treatment of 25 plants per square meter with 80 kg nitrogen fertilizer (6833 kg.ha-1) and no significant difference was observed with the treatment of 16 plant density with consumption of 80 kg N (6520 kg.ha-1). The lowest seed yield was obtained in the treatment of 11 plants per square meter without N application (4780 kg.ha-1).