تعیین اولویت های صادرات محصولات پتروشیمی ایران به کشورهای عضو موافقت‌نامه‌های تجاری اکوتا و اوراسیا
محورهای موضوعی : دو فصلنامه علمی - تخصصی اقتصاد توسعه و برنامه ریزی
فرزاد کریمی
1
(گروه حسابداری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد مبارکه اصفهان، مبارکه، اصفهان، ایران)
مریم رشیدی نیا
2
(دانشجوی دکتری مدیریت بازرگانی ، گروه مدیریت ، واحد مبارکه ،دانشگاه ازاد اسلامی ، مبارکه ، ایران)
حسن قربانی دینانی
3
(استادیار، گروه مدیریت ، واحد مبارکه ،دانشگاه ازاد اسلامی ، مبارکه ، ایران)
کلید واژه: صنعت پتروشیمی, پیچیدگی اقتصادی, فرصت صادراتی, موافقت‌نامه‌های تجاری اکو و اوراسیا, مدل پشتیبان تصمیم,
چکیده مقاله :
مهم‌ترین مزیت نسبی ایران از دیرباز صادرات نفت خام و گاز طبیعی بوده است. با توجه به ماهیت خام این محصولات، تخصص در تولید و صادرات این محصولات ره‌آورد قابل‌توجهی برای رشد پایدار ایران نخواهد داشت. یکی از راهکارها، نفوذ به صنایع پایین‌دستی این محصولات است بدین لحاظ از آنجا که گسترش بازارهای صادراتی به‌منزله‌ی یکی از استراتژی‌های مهم حوزه بازاریابی مطرح است، هدف تحقیق حاضر شناسایی و اولویت‌بندی فرصت‌های صادراتی محصولات صنعت پتروشیمی ایران با استفاده از تدوین یک مدل تلفیقی پشتیبان تصمیم- پیچیدگی اقتصادی، در کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا و کشورهای عضو موافقت‌نامه‌های تجاری اکوتا می‌باشد.تحقیق حاضر از لحاظ هدف، کاربردی ، از لحاظ گردآوری داده‌ها، توصیفی- پیمایشی و از نوع تحقیقات ترکیبی (کیفی - کمی) می‌باشد. در ابتدا با استفاده از پرسشنامه و مدل دلفی فازی بر اساس بهره‌گیری از نظرات خبرگان شاغل در بخش خصوصی و شرکت‌های پتروشیمی، خبرگان شاغل در مشاغل تخصصی دولتی وزارت صمت و خبرگان دانشگاهی، شاخص‌های مؤثر بر توسعه فرصت‌های صادراتی صنعت پتروشیمی شناسایی گردید. سپس بر اساس مدل تدوین شده تلفیقی پشتیبان تصمیم و پیچیدگی اقتصادی فرصت‌های صادراتی ایران در صنعت پتروشیمی در این کشورها شناسایی و اولویت‌بندی شدند.نتایج نشان می‌دهد روسیه و قزاقستان مهم‌ترین بازارها برای صادرات محصولات پتروشیمی ایران در اتحادیه اوراسیا محسوب می‌شوند. در کشورهای عضو اکوتا، 169 مورد به‌عنوان فرصت‌های صادراتی واقع بینانه می‌باشند .بر همین اساس 67 مورد در گروه فرصت‌های صادراتی قوی طبقه‌بندی می‌شوند. بیشترین میزان صادرات در گروه فرصت‌های قوی در ترکیه و سپس پاکستان اتفاق افتاده است.
The most important relative advantage of Iran has been the export of crude oil and natural gas for a long time. Considering the raw nature of these products, specialization in the production and export of these products will not have a significant impact on Iran's sustainable growth. One of the solutions is to infiltrate the downstream industries of these products, the most important of which is the development of the petrochemical industry. In this sense, since the expansion of export markets is considered as one of the important strategies in the field of marketing, the aim of this research is to identify and prioritize the export opportunities of Iran's petrochemical industry products by developing an integrated decision support model - economic complexity, in five countries that are members of the Eurasian Economic Union. It includes Belarus, Kazakhstan, Russia, Kyrgyzstan, and Armenia, and the member countries of ECOTA trade agreements include Afghanistan, Pakistan, Tajikistan, and Turkey.the current research is applied in terms of purpose, descriptive-survey in terms of data collection, and a mixed type of research. The statistical population of the research was formed by the member countries of ECO and Eurasia trade agreements during the period of 2014 to 2021. First, in order to identify the factors affecting the development of export opportunities, using a questionnaire and a fuzzy Delphi model, based on the opinions of experts working in the private sector and petrochemical companies, experts working in specialized government jobs of the Ministry of Health, and academic experts,
_||_
