تأثیر تنش خشکی بر بیومس، فعالیت آنزیم‌ها و پرولین ریشه و برگ نهال‌های کنار (Ziziphus spina-christi) در شرایط نهالستان

محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

جواد میرزایی ¹

1 - استادیار دانشگاه ایلام.

تاریخ دریافت : 1393/11/06 تاریخ پذیرش : 1393/11/06 تاریخ انتشار : 1393/10/11

کلید واژه: ایلام, پراکسیداز, کاتالاز, سوپراکسید دیسموتاز,

چکیده مقاله :

در این پژوهش تأثیر تنش خشکی بر بیومس، پرولین و فعالیت آنزیمی ریشه و برگ نهال‌های کنار (Ziziphus spina-christi) در شرایط نهالستان مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور نهال‌های کنار در چهار سطح (25%، 50%، 75% و 100% ظرفیت زراعی) برای مدت 9 ماه تحت شرایط تنش در نهالستان گرم‌سیری مهران واقع در استان ایلام قرار داده شدند. سپس زنده‌مانی، وزن تر و خشک ریشه و شاخساره و فعالیت برخی آنزیم‌ها همچون کاتالاز، پراکسیداز و سوپراکسیددیسموتاز و همچنین میزان پرولین در ریشه و برگ نهال‌های تنش یافته مورد بررسی و اندازه‌گیری قرار گرفت. نتایج نشان داد که تنش خشکی باعث کاهش معنی دار زنده‌مانی، وزن تر و خشک شاخساره، وزن تر ریشه و حجم ریشه شد، اما بر وزن خشک ریشه اثر معنی‌داری نداشت. افزون بر این تنش خشکی باعث افزایش فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز در شاخساره نهال‌های کنار شد، در حالی‌که بر فعالیت آنزیم‌ کاتالاز در هیچ یک از اندام‌های نهال‌ها تأثیر معنی‌دار نداشت. همچنین میزان پرولین آزاد در شاخساره نهال‌های تحت تنش کنار بالاتر از سایر تیمارها بود. با توجه به نتایج این تحقیق می‌توان اظهار داشت که گونه کنار با وجود اینکه جزء گونه‌های مقاوم به خشکی به حساب می‌آید، در مقابله با تنش خشکی پاسخ‌های فیزیولوژیکی و آنزیمی از جمله افزایش فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز، سوپراکسیددیسموتاز و پرولین و کاهش زنده‌مانی، وزن تر و خشک از خود نشان می‌دهد.

چکیده انگلیسی:

In this study the biomass, proline content and enzyme activity of root and leaf ofZiziphus spina-christiseedlings under drought stress were studied in nursery conditions. For this purpose, the seedlings of Z. spina-christi were exposed to four levels of drought stress (25%, 50%, 75% and 100% field capacity) in nursery of Mehran city, Ilam with sub-tropical climate for 9 months. Finaly, survival, fresh and dry weight of root and shoot, proline content and activity of Catalase, Peroxidase and Superoxid-Dismutase enzymes of Z. spina-christiseedlings were measured. The results showed that drought stress decreased the survival, fresh and dry weight of shoot, root, root fresh weight and root volume. Also, drought stress increased Peroxidase and Superoxide-dismutase enzyme activities of seedling shoots. The free proline content of shoot in seedlings subjected to drought stress was higher than other treatments, but it affected proline content of roots. This study revealed that despite the drought resistance of Z. spina-christiseedlings, the biomass decreased and activity of peroxidase, superoxide-dismutase enzymes and proline content increased under drought stress condition.