مقایسه میزان فتوسنتز و عملکرد گندم دوروم با گندم معمولی در شرایط تنش شوری و کاربرد هورمون سالیسیلیک اسید
محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی
علیرضا باقری
1
(استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد اقلید)
کلید واژه: هورمون, گندم, تحمل شوری, کلرید سدیم,
چکیده مقاله :
به منظور بررسی اثر سالیسیلیک اسید به عنوان عامل کاهنده اثرات تنش شوری بر گندم دوروم و نان آزمایش گلدانی در فضای آزاد از اواسط آبان 89 تا اواخر اردیبشت 90 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد اقلید انجام گرفت. آزمایش بصورت فاکتوریل سه عامله با سه تکرار در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. فاکتور اول تیمار تنش شوری با آب آبیاری با EC های صفر (شاهد)، و 10 دسی زیمنس بر متر، و تیمار دوم گندم معمولی (رقم شیراز) و گندم دوروم (رقم دنا) و تیمار سوم کاربرد سالیسیلیک اسید در دوسطح شامل: صفر (شاهد بدون SA) و 5/0 میلی مولار بود. تیمارهای شوری 4 هفته پس از سبز شدن بذر ها اعمال شدند. زمان اعمال تیمار سالیسیلیک اسید یک هفته قبل از آغاز تیمار شوری یعنی در مرحله سه تا چهار برگی (ZGS=13) گیاه بود. صفات اندازه گیری شده شامل فتوسنتز، میزان کلروفیل، محتوای نسبی آب، عملکرد و میزان پروتئین بودند. نتایج نشان داد که کاربرد سالیسیلیک اسید باعث افزایش BY و GY ، RWC و میزان کلروفیل و فتوسنتز شد و روی پروتئین بی تاثیر بود. شوری باعث کاهش BY و GY ، RWC و فتوسنتز شد و میزان پروتئین و میزان کلروفیل را افزایش داد. گندم نان عملکرد دانه بیشتری داشت. بین ارقام و مصرف سالیسیلیک اسید اثر متقابل معنی دار مشاهده شد. در حقیقت SA در گندم دوروم بیشتر از گندم نان اثر گذاشت. عملکرد دانه گندم دوروم بیشتر تحت تاثیر شوری قرار گرفت. اثر کاربرد سالیسیلیک اسید در تیمار شاهد شوری و در تیمار 10 دسی زیمنس تا حدودی متفاوت بود. با افزایش شوری اثر SA کمتر شد. همچنین بین سه تیمار بکاربرده شده اثر متقابل معنی دار درجه سوم مشاهده شد. به طور کلی بیشترین عملکرد در گندم نان و در تیمار شوری شاهد با افزودن SA (5 گرم در بوته) مشاهده شد و کمترین میزان عملکرد در تیمار شوری 10 دسی زیمنس و در گندم دوروم بدون کاربرد SA مشاهده شد. span�<s() lang=FA dir=RTL style='font-size:12.0pt;font-family:"B Lotus";mso-ascii-font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-font-family:Calibri;mso-hansi-font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:EN-US;mso-fareast-language:EN-US;mso-bidi-language:FA'>داشت و همبستگی Yp با STI، GMP ,MPو TOL معنی‌دار بود. همبستگی بین MP با STI وGMP و نیز STI با GMP مثبت معنی‌دار ولی بیشترین همبستگی بین MP و GMPدیده شد. SSI نیز رابطه منفی وغیر معنی‌داری با همه شاخص های تحمل به تنش نشان داد. در مجموع نتایج این تحقیق نشان داد شاخص های STI ، GMPو MPشاخص‌های مناسبی برای برآورد پایداری عملکرد ودستیابی به ارقام پر محصول بودند
In order to investigate the effect of salicylic acid as a salinity reverse effects retardant, an outdoor pot investigation was carried out in Islamic Azad University, Eghlid branch from Nov. 2010 to May 2011. The experiment was conducted as triple factorial based on complete randomized design with three replications. The first factor comprised of two salinity levels (non saline irrigation water [EC=0] and saline irrigation water [EC=10ds/m]) and the second one consisted two morphologically similar wheat cultivars, Dena as durum and Shiraz as bread type, and the third factor was application or not the salicylic acid solute. The salt treatments were accomplished four weeks after seed sprouting. The salicylic acid treatments were applied a week prior to salinity application i.e. 3-4 leaf stage. The measured parameters were biological (BY) and grain yield (GY), photosynthetic parameters, chlorophyll content, relative water (RWC) and protein content. The results showed that salicylic acid application caused GY, BY, RWC, Chlorophyll and photosynthesis to increase, but it remains ineffective on protein content. Salinity caused reduction in BY, GY, RWC and photosynthesis, but increased protein and chlorophyll content. Bread cultivar showed higher GY amounts than durum one. Durum's GY was more susceptible to salinity than bread's. SA was more effective in durum wheat than in bred type. SA also had different effects under various salinity levels. It was more effective uner lower levels of salinity. Generally the highest and he lowest GY amounts were respectively seen in bread wheat under nonsline condition and with application of 0.5 mM SA, and in durum wheat under salinity without SA application. LTR>o a>���(=LTR>(ZGS=13) گیاه بود. صفات اندازه گیری شده شامل فتوسنتز، میزان کلروفیل، محتوای نسبی آب، عملکرد و میزان پروتئین بودند. نتایج نشان داد که کاربرد سالیسیلیک اسید باعث افزایش BY و GY ، RWC و میزان کلروفیل و فتوسنتز شد و روی پروتئین بی تاثیر بود. شوری باعث کاهش BY و GY ، RWC و فتوسنتز شد و میزان پروتئین و میزان کلروفیل را افزایش داد. گندم نان عملکرد دانه بیشتری داشت. بین ارقام و مصرف سالیسیلیک اسید اثر متقابل معنی دار مشاهده شد. در حقیقت SA در گندم دوروم بیشتر از گندم نان اثر گذاشت. عملکرد دانه گندم دوروم بیشتر تحت تاثیر شوری قرار گرفت. اثر کاربرد سالیسیلیک اسید در تیمار شاهد شوری و در تیمار 10 دسی زیمنس تا حدودی متفاوت بود. با افزایش شوری اثر SA کمتر شد. همچنین بین سه تیمار بکاربرده شده اثر متقابل معنی دار درجه سوم مشاهده شد. به طور کلی بیشترین عملکرد در گندم نان و در تیمار شوری شاهد با افزودن SA (5 گرم در بوته) مشاهده شد و کمترین میزان عملکرد در تیمار شوری 10 دسی زیمنس و در گندم دوروم بدون کاربرد SA مشاهده شد.
