تاثیر کم آبیاری بر عملکرد، اجزای عملکرد و دمای سایه انداز گیاهی ژنوتیپ‌های تریتیکاله (X Triticosecale)

محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

طاهره ایراندوست ¹ (دانشجوی دانشگاه شیراز)
احسان بیژن زاده ² (دانشگاه شیراز)

تاریخ دریافت : 1394/01/31 تاریخ پذیرش : 1394/04/14 تاریخ انتشار : 1395/06/11

کلید واژه: ارقام, وزن هزار دانه, کمبود رطوبت, سایه انداز,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی اثر کم آبیاری بر اجزای عملکرد و دمای سایه انداز گیاهی ژنوتیپ‌های تریتیکاله، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز در سال زراعی 93- 1392 اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح مختلف تنش کم آبیاری (آبیاری رایج، قطع آبیاری از مرحله گلدهی، شیری شدن و خمیری نرم) به عنوان فاکتور اصلی و 5 ژنوتیپ تریتیکاله (رقم سناباد، رقم ET-83-18، لاین شماره 20، لاین شماره 10 و لاین شماره 8) به عنوان فاکتور فرعی بودند. در رقم سناباد، لاین 20 و لاین 10، تیمارهای کم آبیاری از مرحله گلدهی و شیری شدن از نظر تعداد دانه در سنبله اختلاف معنی داری با یکدیگرنداشتند. با اعمال تیمار کم آبیاری از مرحله ی گلدهی نیز بیشترین و کمترین میزان وزن هزار دانه به ترتیب مربوط به لاین 10 با 23/46 گرم و رقم ET-83-18 با 83/34 گرم می باشد. در همه ارقام دمای سایه انداز گیاهی در تیمارهای کم آبیاری از مرحله ی گلدهی و شیری شدن بیشتر از تیمار آبیاری رایج بود و لاین 20 با عملکرد 6423 کیلوگرم در هکتار بهترین ژنوتیپ در شرایط کم آبیاری پس از گلدهی بود و دمای سایه انداز پایینتری نسبت به سایر ژنوتیپ های تریتیکاله داشت. می توان نتیجه گرفت دمای سایه انداز گیاهی می تواند به عنوان شاخصی مناسب در ارزیابی و انتخاب ژنوتیپ های مقاوم به خشکی در شرایط کم آبیاری باشد.

چکیده انگلیسی:

To investigate the effect of terminal drought stress on yield, yield components and canopy temperature of triticale genotypes, a field experiment was conducted at Agriculture College and Natural Resources of Darab, Shiraz University during 2013-2014 growing season. Treatments included (Common irrigation, deficit irrigation after flowering, milk development, and dough development stages), and triticale genotypes (Sanabad, ET-83-18, line 20, line 8 and line 10) were assigned in main factor and sub factor, respectively. The experiment was split plot as randomized complete block design with three replications. Sanabad cultivar with 336.1 had the highest spike number/m2 when exposed to deficit irrigation after flowering. No significant difference was observed between grain number per spike of deficit irrigation after flowering and milk development treatments in Sanabad, Line 20, and Line 10. Line 10 with 46.23 g and ET-83-18 with 34.83 had maximum and minimum 1000-kernel weight, under deficit irrigation after flowering, respectively. In all genotypes, canopy temperature in deficit irrigation after flowering and milk development treatments was more than common irrigation and Line 20 with 6423 kg/ha grain yield was the best genotype under deficit irrigation after flowering and had the lowest canopy temperature compared to other genotypes. It was concluded that canopy temperature can be a suitable tool in evaluation and selection of tolerant genotypes under water deficit condition.