تاثیر کاربرد توام کود های دامی و ورمی کمپوست با کودهای شیمیایی سوپرفسفات تریپل و اوره در زراعت گیاه بزرک (L. Linum usitatisimum)

محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

لیلا بهاری ¹ , شهاب مداح حسینی ² , حامد بخرد ³ , فاطمه نیکنام ⁴

1 - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته زراعت دانشگاه ولیعصر عج رفسنجان
2 - استادیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولیعصر عج رفسنجان
3 - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته زراعت دانشگاه ولیعصر عج رفسنجان
4 - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته زراعت دانشگاه ولیعصر عج رفسنجان

تاریخ دریافت : 1394/03/15 تاریخ پذیرش : 1394/07/08 تاریخ انتشار : 1395/12/01

کلید واژه: عملکرد, کود دامی, نیتروژن, ورمی‌کمپوست, دانه‌های روغنی,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی اثر کود‌های دامی،ورمی کمپوست،کودهای شیمیایی سوپرفسفات تریپل و اوره بر رشد و عملکرد گیاه بزرک آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ولی‌عصر رفسنجان اجرا شد. عاملهای اصلی آزمایش شامل ترکیب کودی در چهار سطح نیتروژن +فسفر، نیتروژن+فسفر+کود دامی، نیتروژن+فسفر+گوگرد+کود دامی و ورمی-کمپوست و عامل فرعی شامل چهار ژنوتیپ بزرک E37، L22، L18 و توده بومی کردستان بودند. نتایج نشان داد ارتفاع بوته کاهش معنی‌داری در اثر افزودن کود دامی و گوگرد به سطح پایه کود بود، همچنین عملکرد روغن در اثر کاربرد ورمی‌کمپوست در ژنوتیپ‌های L22، L18 و بومی کردستان برابر سطح پایه کود بود و در مورد ژنوتیپ E37 بطور معنی‌داری بیشتر بود. در مقایسه بین ژنوتیپ‌ها، عملکرد روغن ژنوتیپ بومی در هر چهار سطح کود بالاتر بود. این ژنوتیپ با وجود عملکرد روغن بسیار بالا، کمترین سطح برگ، ارتفاع بوته و عملکرد بیولوژیک و کوتاه‌ترین دوره رشد را داشت که نشان از تسهیم خوب ماده پرورده به اندام‌های اقتصادی و تنظیم رابطه منبع و مخزن در این گیاه دارد. با توجه به اثر بازدارنده افزودن کودهای دامی و گوگرد به سطح پایه کود، استفاده از آنها در ترکیب با نیتروژن و فسفر در شرایط خاک‌های شور و قلیایی شبیه خاک این آزمایش توصیه نمی‌شود. ممکن است کاهش پتانسیل اسمزی آب خاک یا اثرهای سمی جذب بیش از حد برخی عناصر از جمله سدیم سبب این پدیده شده باشد.

چکیده انگلیسی:

To investigate effects of utilizing manure, vermicompost, triple superphosphate and urea chemical fertilizer in agriculturing flax plant, a split plot experiment, designed on randomized complete block with three replications, was conducted at research farm of agriculture faculty of Valieasr University of Rafsanajn. Main plots were four combinations of fertilizers including: nitrogen+phosphorus nitrogen+phosphorus+cattle manure (NPM), nitrogen+phosphorus+cattle manure+sulphur (NPMS) and vermicompost and subplots were four flax seed genotype as Kurdistan Native, E37, L22 and L18. Results showed that NPM and NPMS decreased the height of plant. Oil yield in Kurdistan Native, L22 and L18 were equal to NP when vermicompost applied but for E37 was significantly higher. Kurdistan Native had relatively high oil yield in all four fertilizer treatment. This genotype had the lowest leaf area, plant height, biological yield, as well as the shortest growth cycle. It seems that in Kurdistan Native, relatively high partitioning of photo assimilates to economic organs is directed which leads to better regulation of source-sink relations. Since adding cattle manure or sulphur to base level of fertilizer (NP) had inhibitory effects on some vegetative and reproductive traits, it is not suggested to use this fertilizer combination in saline and sodic soils similar to this experiment situation. Reduction in soil osmotic potential or toxic effects of some minerals, e.g. Na may be the cause of these effects.