تأثیر حذف گل آذین و اندازه غده بذری بر شاخص سطح برگ و عملکرد غده سیب‌زمینی (Solanum tuberosum L.)

محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

علی نصراله زاده اصل ¹ , عطیه پاشاپور خویی ²

1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی
2 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی

تاریخ دریافت : 1395/02/03 تاریخ پذیرش : 1395/07/27 تاریخ انتشار : 1396/12/01

کلید واژه: عملکرد, سطح برگ, تعداد غده, گل آذین,

چکیده مقاله :

به منظور تأثیر حذف گل آذین و اندازه غده بذری بر عملکرد و اجزای عملکرد سیب‌زمینی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه‌ای واقع در منطقه ایواوغلی شهرستان خوی در بهار سال 1393 اجرا شد. فاکتور اول حذف گل آذین در دو سطح شامل حذف و عدم حذف گل آذین و فاکتور دوم اندازه غده بذری در شش سطح شامل 25 تا 35 گرم، 35 تا 45 گرم و 45 تا 55 گرم، 55 تا 65 گرم، 65 تا 75گرم،75 تا 85 گرم در نظر گرفته شدند. نتایج نشان دادند که اثر حذف گل آذین و اندازه غده بذری روی اندازه غده، وزن غده در بوته، تعداد شاخه و برگ‌ در بوته، شاخص سطح برگ و عملکرد غده معنی دار بود. بیشترین شاخص سطح برگ، به میزان 48/5 در تیمار حذف گل آذین مشاهده شد و عملکرد غده نیز در حالت حذف گل آذین به میزان 68/2 تن در هکتار (15 درصد) افزایش یافت. از نظر اندازه غده بذری نیز بیشترین عملکرد غده به مقادیر 64/22 و 89/21 تن در هکتار به ترتیب از اندازه غده بذری 65 تا 75 گرم و 75 تا 85 گرم حاصل شد و بین این دو اندازه غده بذری از نظر عملکرد غده، اختلاف آماری معنی داری وجود نداشت. بنابراین حذف گل آذین به علت از بین بردن یک مخزن بی مصرف در افزایش عملکرد موثر بوده و همچنین جهت صرفه جویی در مصرف بذر و کاهش هزینه، اندازه غده بذری 65 تا 75 گرم توصیه می‌گردد.

چکیده انگلیسی:

In order to investigate the effect of removing inflorescence and seed tuber size on yield and yield components of potato, the experiment was conducted using a factorial method based on randomized complete block design with three replications in a farm located in evoghlu region of Khoy city, during spring of 2014. The first factor was removal of inflorescence at two levels including removal and non-removal of inflorescence and the second factor was the seed tuber size at six levels including 25-35 g, 35-45 g, 45-55 g, 55-65 g, 65-75 g, and 75-85 g. The results indicated that the effect of removing inflorescence and seed tuber size was significant on tuber size, weight of tuber in plant, the number of branches and leaves in plant, leaf area index and tuber yield. So that the highest leaf area index (5.48) obtained from the treatment of inflorescence removing and tuber yield also in the treatment of inflorescence removing increased by 2.68 tons per hectare (%15). In regard with seed tuber size, the highest rates of tuber yield were 22.64 and 21.89 tons per hectare which were respectively obtained for seed tuber sizes of 65-75 g and 75-85 g. There was no significant difference between these two sizes of seed tuber in regard with tuber yield. Therefore, inflorescence removing is effective in yield increasing due to elimination of un useful sink, also seed tuber size of 65-75 g is recommended in order to save seed consumption and reduce costs.

منابع و مأخذ:

ایمانی، ع. و م. رسولی. 1385 .تأثیر اندازه غده بذری بر عملکرد و رشد سیبزمینی رقم مورن. مجله علوم کشاورزی. جلد 12) ،1 :(173 -
 .165
جم، ا.، ع. عبادی، ا. امینی، و ب. دهدار. 1387 .تأثیر تراکم و اندازه غده روی برخی صفات کمی و کیفی سیبزمینی. مجله پژوهش و
سازندگی در زراعت و باغبانی. جلد 4) ،81 :(29-19.
خواجه پور، م. ر.1383 .گیاهان صنعتی. انتشارات دانشگاه اصفهان. 564 صفحه.
رضائی، ع. و ا. سلطانی. 1383 .زراعت سیبزمینی. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 177 صفحه.
کوچکی، ع.، ا. زند، م. بنایان اول، پ. رضوانی مقدم، و س. وصال. 1384 .اکوفیزیولوژی گیاهی. انتشارات دانشگاه مشهد. 951 صفحه.
گلدوست جلودار، م.، م. ب. خورشیدی بنام، د. حسن پناه، و ش. عزیزی. 1390 .اثرات حذف گل و اندازه مینی تیوبر بر عملکرد و اجزای
عملکرد رقم سیبزمینی آگریا در دو روش کاشت در منطقه اردبیل. مجله علمی پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی و علفهای هرز،
 .67-80 :(20) ،5 جلد
لاهوتی، م.، م. زارع حسن آبادی، و ر. احمدیان. 1382 .بیوشیمی و فیزیولوژی هورمونهای گیاهی. انتشارات دانشگاه مشهد. 359 صفحه.
مدنی، ح.، آ. مقیمی، و ن. ساجدی. 1389 .تأثیر مقادیر مختلف زئولیت و دور آبیاری بر عملکرد و برخی صفات سیبزمینی. مجله یافتههـای
 .289-281 :(3) ،4 جلد. کشاورزی نوین
مندنی، ف.، ف. گل زردی، گ. احمدوند، ع. سپهری، آ. جاهدی. 1385 .بررسی شاخصهای رشد سـیبزمینـی ( tuberosum Solanum
.L (به طول دوره تداخل علفهای هرز در دو تراکم بذری و تجاری. مجله پژوهش کشاورزی. جلد 6) ،4 :(93-77 .
مودب شبستری، م. و م. مجتهدی. 1387 .فیزیولوژی گیاهان زراعی. انتشارات دانشگاه تهران. 235 صفحه.

Abdullah-Al-Mahmud1, M. D., H. Altaf, M. Abdullah-Al-Mamun, H. Ebna, R. Shafiur, A. Shawquat,
and B. Mahfuz. 2014. Plant canopy, tuber yield and growth analysis of potato under moderate and
severe drought condition. J. Plant Sci. 2(5): 201-208.
Adhikari, R. 2005. Performance of Different Size True Potato Seed Seedling Tubers at Khumaltar. Nepal
Agric. Res. J. 6: 28-34
Bizuayehu, D. and T. Tekalign. 2008. The effect of removal of buds and younger leaves on growth, tuber
yield and quality of potato (Solanum tuberosum L.) grown under hot tropical lowland. East Afr J. Sci.
2(2): 124-129.
Faramarzi, A., S. Shahrokhi, S. Mehrpouya, and D. Hasan Panah. 2011. Evaluation of inflorescence
removing and salinity anti-stress matter application effects on potato, Solanum tuberosum (cv. Agria)
yield. International Conference on Biology, Environment and Chemistry IPCBEE vol.24 IACSIT
Press, Singapore.
Fisher, D. G., K. L. Deahl, and M. V. Rainforth. 2002. Amateur potato Breeders manual. 69: 53-61.
Gumul, D., R. Ziobro, M. Noga, and R. Sabat. 2011. Characterization of five potato cultivars according to
their nutritional and pro-health components. Acta Sci Pol Technol Aliment. 10(1): 73-81.
Khalafalla, A. M. 2000. Effect of plant density and seed size on growth and yield of potato in Khartoum
State, Sudan. Fifth triennial congress of the African potato Association. 28 May-2June.
Kampala.Uganda.
Michael T., F. Mmasasira, C. Mandisodza, B. Arnold, and B. Evison. ¶2012. Influence of plant
population and seed tuber size on growth and yield components of potato (Solanum tuberosum L.).
Int. J. Agric. Biol. 14(4): 545-551.
Orzolek, M. D., G. L. Greaser, and J. K. Harper. 2010. Commercial vegetable production guide. Penn
State Cooperative Extension Agricultural Alternatives: The Pennsylvania State University. 124 p.
Tekalign, T. 2005. Growth and productivity of potato as influenced by cultivar and reproductive growth:
I. Stomata conductance, rate of transpiration, net photosynthesis and dry matter production and
allocation. Sci Hortic. 105: 13- 27.

Tekalign, T. and P. S. Hammes. 2005. Response of potato grown in hot tropical lowland to applied
paclobutrazol. II: Tuber attributes. New Zeal J Crop Hort. 33:43-51.
William, H. and B. Steven. 2010. Commercial potato production in North America. The Potato
Association of America Handbook. 90 p.