شناسایی و سنجش برخی از متابولیت های ثانویه اندام های برگ، ساقه و ریشه سیاه گینه(Dendrostellera lessertii (Wikstr)Van.Tigeh.) و اثر دگرآسیبی آنها بر گیاهان جو و ماش

محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

بابک دلنواز هاشملویان ¹ , عذرا عطائی عظیمی ² , مینا مژدهی ³

1 - گروه زیست شناسی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی
2 - گروه زیست شناسی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی
3 - گروه زیست شناسی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی

تاریخ دریافت : 1393/06/12 تاریخ پذیرش : 1393/10/15 تاریخ انتشار : 1394/07/09

کلید واژه: "آلکالوئید", "فنل", "تانن هیدرولیزی", "تانن متراکم", "کلرید آهن",

چکیده مقاله :

سیاه گینه(Dendrostellera lessertii) گیاهی چند ساله و دارویی از تیره تیملاسه (Thymelaeaceae) با ویژگی ضد سرطان است. در این پژوهش، شناسایی و سنجش برخی از مواد مؤثره سیاه گینه مثل فنل ها، تانن ها و گروه های آلکالوئیدی اندام های ریشه، ساقه و برگ و سپس اثر دگرآسیبی عصاره الکلی در مقادیرمختلف روی گیاهان جو و ماش بررسی شد. تیمارها شامل نوع اندام(برگ، ریشه و ساقه)، غلظت عصاره(0، 50 و 100 میلی گرم بر میلی لیتر) و نوع بذر(جو و ماش) بود. آزمایش ها در آزمایشگاه های تحقیقاتی ساوه و در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام گرفت. در عصاره الکلی این گیاه با روش کروماتوگرافی لایه نازک و پاشیدن کلرید آهن، حضور تانن های متراکم و هیدرولیزی شناسایی شد. نتایج سنجش فنل ها، تانن ها و آلکالوئیدها نشان داد که همه اندام های این گیاه به ویژه ریشه و برگ سرشار از این مواد هستند. محتوای فنلی این گیاه بسیار بالا و تانن های هیدرولیزی آن از تانن های متراکم بیشتر بود. محتوای آلکالوئید این گیاه نیزدر مقایسه با گیاهان دیگر بالا ولی نسبت به فنل ها و تانن هیدرولیزی پایین‌تر بود. نتایج نشان داد عصاره الکلی سیاه گینه به ترتیب با کاهش 66درصدی و 33 درصدی جوانه زنی جو و ماش و کاهش رشد دانه رست آن ها، اثر دگرآسیبی داشته و اثر دگرآسیبی آن روی جو بیشتر از ماش است.

چکیده انگلیسی:

Dendrostellera lessertii )Thymelaeaceae family) is one of the herb and medicinal plants with anti-cancer agents. In this study, active substance of roots, stems and leaves of D. lessertii was determined and assayed. Allelopathic effects of some concentration of alcoholic extract of D. lessertii were evaluated on barley (Hordeum vulgare L.) and mungbean(Vigna radiata L.). The treatments were include organs (leaves, root and stem), concentrations (0, 50 anf 100 mgml-1) and seeds (barley and mungbean). All experiments occurred in laboratories of Saveh University and in completely random blocks design.The present of effective compounds include dense tannins; hydrolyzed tannins and alkaloids identified using TLC analysis and the color reaction with Dragendorff and Ferro chloride reagents. The results showed all organs of D. lessertii are rich of phenols, tannins and alkaloids but in roots and leaves had the highest contents. Phenolic compounds of D. lessertii were very high and hydrolyzed tannins were more than dense tannins. To compare with other plants, alkaloids of D. lessertii organs were the high but phenols and hydrolyzed tannins were low. The results showed D. lessertii alcoholic extract reduce seedlings growth and 66% and 33% seeds germination of barely and mungbean sequentially. Alcoholic extract have allelopathic effects on seeds germination and seedlings growth of barley and mungbean but on barley was more inhibited.