بررسی تاثیر محلول پاشی غلظت های مختلف متانول بر برخی صفات فیزیولوژیکی و عملکردی دو رقم گندم دیم

محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

زینب امیری ¹ (دانشجوی کارشناسی ارشد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد، ایران)
قدرت اله شاکرمی ² (استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد، ایران)

تاریخ دریافت : 1395/09/03 تاریخ پذیرش : 1397/06/12 تاریخ انتشار : 1398/03/01

کلید واژه: رشد, متانول, تنظیم کننده رشد, فیزیولوژی,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی تاثیر محلول‌پاشی غلظت‌های مختلف متانول بر عملکرد و صفات فیزیولوژیکی دو رقم گندم دیم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سال زراعی 1394-1393 در شرایط اقلیمی شهرستان خرم آباد در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه تحقیقات کشاورزی خرم آباد اجرا شد. عامل‌های مورد مطالعه شامل محلول‌پاشی غلظت‌های مختلف متانول در شش سطح (صفر، 10، 15، 20، 25 و 30 درصد حجمی) و عامل رقم شامل دو رقم گندم دیم قابوس و زاگرس بود. نتایج نشان داد در بین غلظت‌های مختلف محلول‌پاشی متانول، بیشترین سبزینگی برگ و محتوای نسبی آب برگ در تیمار محلول‌پاشی با غلظت 20 درصد حجمی و بیشترین عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه در تیمار محلول‌پاشی با غلظت 25 درصد حجمی بود و محلول‌پاشی غلظت‌های مختلف متانول بر درصد پروتئین تاثیر معنی‌داری نداشت. بیشترین مقدار شاخص سطح برگ، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه در رقم قابوس و بیشترین درصد پروتئین در رقم زاگرس مشاهده گردید. به نظر می رسد محلول‌پاشی متانول به دلیل افزایش دسترسی گیاه به کربن حاصل از تجزیه متانول و کاهش تنفس نوری در گیاهان تیمار شده و رقم قابوس به دلیل سازگاری بیشتر با محیط و رشد رویشی و زایشی بیشتر عملکرد دانه بالاتری تولید کردند.

چکیده انگلیسی:

In order to study the effect of foliar application of different levels of methanol on yield and physiological traits of two dry-land wheat varieties, an experiment was conducted as factorial based on completely randomized block design in 2014-2015 in Khorram Abad climate conditions in research farm of Khorram Abad Agriculture Station. The experimental factors were: (M) Methanol foliar application (M1: distilled water (Control), M2: 10% (v/v) methanol, M3: 15% (v/v) methanol, M4: 20% (v/v) methanol, M5: 25% (v/v) methanol and M6: 30% (v/v) methanol); (V) wheat varieties (V1: Zagros, V2: Qaboos). Results showed that the effect of different levels of methanol foliar application on SPAD index and relative water content was significant and highest amount of these traits obtained in 20% methanol and 25% methanol resulted to highest biological and grain yield but methanol application had no significant impact on protein content. Highest leaf area, biological yield and grain yield obtained in Qaboos variety and highest protein content observed in Zagros variety. It appears that foliar application of methanol resulted to decrease in photo-respiration and increasing accessibility of carbon resulted from methanol degradation and Qaboos variety produced more grain yield and vegetative growth due to higher adaptability with growth medium conditions.

منابع و مأخذ:

احیایی، ح.ر. م. پارسا، م. کافی، م. نصیری­محلاتی. 1389. اثرمحلول پاشی متانول و  دورآبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم نخود. نشریه پژوهش­های حبوبات ایران، جلد 1، شماره 2: 48-37.

بی نام. 1393. آمارنامه محصولات کشاورزی، جلد اول، محصولات زراعی، سال زراعی  1388-1387.

چگنی، ه. 1393. بررسی اثر تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گندم. نشریه زراعت (پژوهش و سازندگی)، شماره 104: 16-9.

رشیدی­اصل، ا. 1391. بررسی تحمل به تنش خشکی برخی از ارقام گندم درشرایط کم آبی. مجله پژوهش­های به­زراعی، جلد 4، شماره 3: 218-207.

بی نام. 2014. شورای جهانی غلات سازمان خوار و بار جهانی FAO

طاهری خ، ابراهیمی ح ر، جعفری ع ر. 1393. ارزیابی کارایی علف کش های انتخابی گندم و زمان کاربرد آنها بر کنترل علف هرز یولاف وحشی. مجله علمی پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی. سال ششم، شماره هفدهم: 63-52.

علوی­سینی، س.م. ج. صبا، ج. نصیری، و ک. سلیمانی. 1392. ارزیابی برخی صفات فیزیولوژیک در لاینهای گندم نان متحمل به خشکی در شرایط دیم. مجله به­نژادی نهال و بذر، جلد 1-29، شماره 4: 657-637.

علی­محمدی، م. ع.م. رضایی، س.ع.م. میرمحمدی­میبدی. 1388. بررسی برخی صفات فیزیولوژیک و عملکرد ده رقم گندم نان در دور ژیم آبیاری. علوم وفنون کشاورزی ومنابع طبیعی، سال 13، شماره 48: 120-107.

عمارت‌پرداز، ج. ا. حامی، ح. دولتی کاظم‌نیا. 1393. اثر محلول‌پاشی متانول بر اجزای عملکرد لوبیا‌چیتی در شرایط تنش آبی، ویژه‌نامه نشریه دانش کشاورزی و تولید پایدار.

فرج­پور، ا. ج. اصغری، م.ت. صفرزاده و م. زواره­ای. 1389. اثر متانول بر محتوای نسبی آب (RWC) و عملکرد کمی برگ گیاه توتون و اهمیت آن در مدیریت بهینه مصرف آب وانرژی در شرایط کشت دیم. اولین همایش ملی کشاورزی پایدار و تولید محصول سالم. 4 صفحه.

فیضی­اصل، و. ع.ر. پورمحمد. 1393. اثرمقادیر و زمان مصرف نیتروژن بر کارآیی زراعی نیتروژن وعملکرد دانه ارقام گندم دیم. نشریه دانش آب و خاک، جلد 24، شماره 3: 104-93.

میرآخوندی، م. ف. پاک‌نژاد، ی. ریحانی، پ. ناظری، ف. یگانه‌پور. 1392. اثر محلول‌پاشی متانول بر عملکرد و تعدادی از صفات فیزیولوژیک لوبیا، نشریه علمی-پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی، جلد هفتم، شماره 1(25): 30-17.

 نادعلی، ا. ف. پاک‌نژاد. 1391. اثر محلول‌پاشی متانول بر عملکرد و صفات کیفی چغندرقند، مجله زراعت و اصلاح نباتات، جلد 6، شماره 1: 97-89.

نادعلی، ا. ف. پاک‌نژاد، م. سوقانی، ف. الهی‌پناه، م. غفاری. 1389. اثر متانول بر عملکرد و اجزا عملکرد و شاخص‌های رشدی در نخود(رقم ازاد)، فصلنامه علمی-پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی، دوره 2، شماره 3.

Hernandez, L.F.,Pellegrini,C., and M. Malla. 2000. Effect of foliar application of methanol on growth and yield of sunflower.Phyton. 66: 1-8.

Masoumzadeh, B.M.,mollasadeghi, V., Ahadi,A., andA. Asyghari. 2013.  Effects of different levels of methanol praline contents of two cultivars of wheat in cold region of Ardabil. Department of Ageiculture, science and Research branch, Islamic Aazad University, Ardabil, Iran. 1266-1268.

Mcgiffen, M. E., Green, R. L., Manthey, J. A., Faber, B. A., Downer, A. Y.,Sakovich, N. Y., and Ayuiar, J. 1995. Field tests of methanol as a crop yield enhancer. Hortsci. 30: 1225-1228.

Morris, M. L.,Blaid and D. By Erlee. 1991. Wheat of the developing world part I of 1990-91. CIMYT world wheat facts and trends. Wheat and barley production I rain-fed marginal, environments of the developing world. CIMMYT, Mexico, D, F. 51 PP.

Nonomura, A. M., and A. A. Benson. 1992. The part of carbon in photosynthesis: improved cropyield with methanol. Proc. Natl. Acad. Sci. 89: 9794-9798.

Rambery, H.A., Bradley,J.S.C., Olson, J.N.,Nishio, J.,Markwell, J. and J. C. Dstermen. 2002. The role of methanol in promoting plant growth: An update. Rev. plant Biochem, Biochemnol. 1: 113-126.

Ramirez, I. F. Dorta, V, Espinoza. E. Jimenez, A, Mercado and Pena-Cortes. 2006. Effect of foliar and root applications of methanol on the growth of Arabidopsis, tobacco and tomato plant. J. plant Growth Reyul. 25: 30-44.

Sadeghi- Shoae M.F. Pak Nejad, A. Kashani, S, Vazan and T. Nooralvandi. 2012. Methanol and its period of Foliar Application on sugar Beet in Different Available water. Tropentory, September 19-21, Gottingen.

Safarazade­Vishgahi, M.N.,Nourmohamadi, G.,and I. Magidi. 2007. Effect of methanol on peanut function and yield components. Iranian Journal of Agricultural Sciences. 33: 88-103. (In Persian).

Yue- Jin., Z and Y. Yue- Qin. 2008. Effect of Methanol on photosynthesis and chlorophyll Fluoresence of flay leaves of winter. College of Agriculture, Henan University of science and technology. 7(4): 432-437.

Zbiec, I. S. Karczmarczyk, and Z. Podsiadło. 2003. Response of some cultivated plants to methanol as compared to supplemental irrigation. Electronic Journal of Polish Agriculture University. 6 (1): 1-7.