کنش حسابرسان مستقل در مواجهه با تضادهای نمایندگی شرکت‌های برخوردار از روابط سیاسی

محورهای موضوعی : حسابداری و مالی

محمد حسنی ¹

1 - گروه تحصیلات تکمیلی حسابداری و حسابرسی، دانشکده مدیریت، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1402/09/18 تاریخ پذیرش : 1402/11/11 تاریخ انتشار : 1403/01/01

کلید واژه: تضاد نمایندگی, چرخش حسابرس, تخصص صنعت حسابرس, واژه‌های کلیدی: اعتبار کیفی حسابرس, روابط سیاسی.‏,

چکیده مقاله :

چکیدهوجود تضاد منافع بین مدیران با مالکان و امکان وقوع مشکلات نمایندگی سبب شده است شناسایی عوامل بالقوه محرک هزینه‌های نمایندگی و ارزیابی نقش مکانیزم‌های نظارتی جهت کاهش شدت هزینه‌های نمایندگی تحمیل شده بر شرکت‌ها از اهمیت برخوردار شود. در مقاله حاضر نقش حسابرسان مستقل از بعد معیارهای ورودی ساختار کیفی در مواجهه با تضادهای نمایندگی شرکت‌های برخوردار از روابط سیاسی مورد ارزیابی قرار گرفته است. نسبت هزینه‌های عملیاتی به درآمدهای عملیاتی فروش به عنوان معیار هزینه‌های نمایندگی مطرح شده است. وجود ارتباطات دولتی سیاسی در ساختار هیأت مدیره یا مالکیت سهام شرکت‌ها ملاک ارزیابی روابط سیاسی در نظر گرفته شده است. به علاوه، نقش حسابرسان مستقل از منظر امتیاز کنترل کیفی، چرخش و تخصص در صنعت به عنوان معیارهای ورودی ساختار کیفی حسابرسی مورد بررسی قرار گرفته است. داده‌های پژوهش شامل 1632 مشاهده شرکت-سال است که مشتمل بر 204 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. از مدل‌های رگرسیون چندمتغیره جهت تحلیل‌ فرضیه‌های پژوهش استفاده شده است و ماهیت داده‌ها از نوع ترکیبی با اثرات ثابت و روش حداقل مربعات تعمیم‌‌یافته است. شواهد نشان دادند شرکت‌های دارای روابط سیاسی از هزینه‌های نمایندگی بالاتری برخوردار هستند. از طرفی، ویژگی‌های اعتبار کیفی، چرخش و تخصص صنعت حسابرسان مستقل سبب کاهش معنی‌دار سطح هزینه‌های نمایندگی شده‌اند. به علاوه، شواهد حاکی از آن است که اعتبار کیفی حسابرسان، چرخش حسابرسان و تخصص صنعت حسابرسان مستقل سبب تضعیف ارتباط مثبت روابط سیاسی و هزینه‌های نمایندگی شده‌اند و از آثار مخرب تضاد منافع کاسته‌اند. در واقع، حسابرسان معتبر جهت حفظ شهرت حرفه‌ای، حسابرسان جدید جهت حفظ استقلال حسابرسی و حسابرسان متخصص صنعت جهت حفظ کارایی و اثربخشی حسابرسی از عناصر کاهنده تضادهای نمایندگی به ویژه در شرکت‌های برخوردار از روابط سیاسی هستند. بر این اساس، درک این موضوع از جنبه مخارج ایجاد روابط سیاسی و نقش آن در تشدید هزینه‌های نمایندگی، همچنین از جنبه بهبود فرآیند حسابرسی و نقش آن در تضعیف هزینه‌های نمایندگی به ویژه در شرکت‌های برخوردار از روابط سیاسی قابل ملاحظه است.

چکیده انگلیسی:

AbstractBecause of interest conflicts between managers-owners and the possibility occurrence of agency problems, it is important to identify the potentially driving factors of agency costs and assess the role of monitoring mechanisms in order to reduce the intensity of agency costs. This paper assessed the potentially impact of external auditing on agency conflicts in political connected firms. The ratio of operational expenses to operational sales revenues is used as an index of agency costs. Also, politically governance affiliation in either board structure or ownership structure is considered as a proxy of political connection. In addition, effective role of external auditors is analyzed using auditors’ quality control rating, rotation and industry specialization criterion. Research data include 1632 firm-year observations witch consist of 204 firms listed in Tehran Securities & Exchange. Research hypotheses investigated through multivariate regression models using panel data with fixed effect and generalized least squares method. Research evidences documented that political connected firms have high level of agency costs significantly. On other side, auditor’s quality control rating, rotation and industry specialization criterion significantly lead to reduce agency costs. In addition, findings showed that auditor’s quality control rating, auditor’s rotation and auditor’s industry specialization caused to weaken the positive relation between political connection and agency costs, so lead to decrease destructive consequences of interest divergence; In fact, reputable auditors to maintain professional reputation, new auditors to maintain audit independence, and industry-specific auditors to maintain audit efficiency and effectiveness are elements of mitigating agency conflicts, especially in firms with political connection. So, it is important to understand this issue from the aspect of political connection costs and its role in intensifying agency costs, as well as from the aspect of improving audit process and its role in weakening agency costs, especially in political connected firms.

منابع و مأخذ:

فهرست منابع

• ابراهیمی، سیدکاظم؛ بهرامی­نسب، علی و کریمی، اسحاق. (1397). ارتباطات سیاسی، کیفیت حسابرسی، بحران مالی و هزینه­های نمایندگی. دانش حسابرسی، 18 (73): 102-79.


• ابراهیمی، سیدکاظم؛ بهرامی­نسب، علی و کریمی، اسحاق. (1398). اثر تعاملی اندازه مؤسسه حسابرسی بر رابطه بین ارتباطات سیاسی، درماندگی مالی و هزینه­های نمایندگی در شرکت­های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران. پیشرفت­های حسابداری، 11 (2): 34-1.


• بادآورنهندی، یونس؛ نظاری ابر، فیروز و دهقان، رقیه. (1398). ارتباط هزینه‌های نمایندگی و سلب منافع سهامداران اقلیت با تأکید بر نقش کیفیت گزارشگری مالی. حسابداری و منافع اجتماعی، 9 (2): 24-1.


• باغومیان، رافیک؛ خانی، ذبیح الله؛ رجب دُری، حسین و شرفی،, نسیم. (1400). رابطه ناخوانایی گزارشگری مالی و هزینه نمایندگی با نقش تعدیلگر کیفیت حسابرسی.تحقیقات حسابداری و حسابرسی، 13 (52): 62-47.


• بنی‌مهد، بهمن؛ حساس‌یگانه، یحیی و یزدانیان، نرگس. (1392). روابط سیاسی و تغییر حسابرس: شواهدی از مؤسسات حسابرسی بخش خصوصی. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 2 (8): 12-1.


• بوستانی، فرخ و دارابی، رویا. (1402). شناسائی عوامل مؤثر بر رتبه‌بندی مؤسسات حسابرسی.پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 15 (57)، 148-121.


• جمالی، امیرحسین و کرمی، محمود. (1395). بررسی تأثیر هزینه­های نمایندگی بر حسابرسی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. دانش حسابرسی، 16 (64): 98-81.


• جنت­مکان، حسین؛ حمیدیان، محسن و حاجیها، زهره. (1398). بررسی رابطه بین ارتباطات سیاسی با مدیریت مبتنی بر ارزش آفرینی و هزینه نمایندگی: آزمون تئوری اقتصاد سیاسی. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 8 (31): 230-215.


• حسنی، محمد و صالحی، آزاده. (1399). ارزیابی آثار روابط سیاسی مالکیت-مدیریت و نظارت حسابرسان مبتنی بر انگیزه شهرت در کاهش هزینه‌های نمایندگی ناشی از تضاد منافع. پژوهش‌های حسابداری مالی، 12 (3): 22-1.


• حیدری، مهدی؛ قادری، بهمن و رسولی، پیمان. (1395). بررسی تأثیر کیفیت حسابرسی بر هزینه­های نمایندگی و عدم تقارن اطلاعاتی: الگوسازی معادلات ساختاری. بررسی­های حسابداری و حسابرسی، 23 (3): 372-353.


• خدامی­پور، احمد؛ دلدار، مصطفی و محمدرضاخانی، وحید. (1392). بررسی تأثیر هزینه‌های نمایندگی و عدم تقارن اطلاعاتی بر کیفیت حسابرسی. دانش حسابرسی، 13 (50): 136-119.


• دلبری راغب، محسن و اسماعیل‌زاده، علی. (1402). مدل کیفیت حسابرسی مستقل با تأکید بر رفع نیازهای ذینفعان.پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 15 (57): 98-69.


• دیدار، حمزه؛ منصورفر، غلامرضا و پرویزی راحت، محمدرضا. (1391). بررسی اثر میانجی کیفیت حسابرسی در رابطه بین مشکلات نمایندگی و کیفیت گزارشگری مالی. دانش حسابداری مالی، 2 (6): 132-115.


• شاه­صاحبی، سیدمصطفی و دارابی، رویا. (1397). اثر تعدیلی اندازه مؤسسه حسابرسی بر رابطه هزینه‌های نمایندگی و روابط سیاسی. مطالعات حسابداری و حسابرسی، 7 (28)، 104-91.


• علوی‌طبری، سیدحسین و پارسایی، منا. (1398). رابطه کیفیت حسابرسی با شفافیت شرکتی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش­‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 11 (41): 68-43.


• قیطاسی، روح­اله؛ سبزعلی­پور، فرشاد و حاجی­زاده، فتح­اله. (1395). بررسی تأثیر دوره تصدی حسابرسی بر هزینه­های نمایندگی. دانش حسابرسی، 16 (63)، 148-129.


• کرم شاهی، بهنام. (1396). تأثیر کیفیت حسابرسی بر هزینه نمایندگی، مدیریت سود و محافظه‌کاری در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. مطالعات حسابداری و حسابرسی، 6 (21): 101-86.


• کریم‌آبادی، محمد؛ جهانگیرنیا، حسین؛ حاجیها، زهره و غلامی‌ جمکرانی، رضا. (1401). ارزیابی معیارهای آیین رفتار حرفه‌ای در کیفیت حرفه حسابرسی مستقل.پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 14 (55)، 101-79.

• Akway, I.D., & Ramadan, M.M., (2019), The Role of Audit Quality in Reducing Agency Costs and Cost of Equity Capital: An Empirical Study on Companies listed in the Egyptian Stock Exchange, Journal of Accounting Research, 3 (2), 1-45.


• Amin, K., Kim, C., Yang, Z., & Ye, F., (2021), Politically Connected Boards and Audit Pricing: U.S. Evidence, Accounting Horizons, 35 (3): 1-22.


• Arifur, K., Dessalegn, G., Mihret, M., & Badrul, M., (2016), Corporate political connections, agency costs and audit quality, International Journal of Accounting & Information Management, 24 (4): 1-29.


• Barton, J., (2005), Who cares about auditor reputation?, Contemporary Accounting Research, 22: 549-586.


• Bertrand, M., Kramarz, F., Schoar, A., & Thesmar, D., (2018), The cost of political connections, Review of Finance, 22 (3), 849-876.


• Blouin, J.L., Grein, B.M., & Rountree, B., (2007), An Analysis of Forced Auditor Rotation: The Case of Former Arthur Clients, The Accounting Review, 82 (3): 621-650.


• Boubakri, N., Cosset, J.C., & Saffar, W., (2008), Political connections of newly privatized firms, Journal of Corporate Finance, 14 (5): 654-673.


• Braggion, F., & Lyndon, M., (2011), The Economic Benefits of Political Connections in Late Victorian Britain, Working Paper, Tilburg University, Center Discussion, Paper No. 2011-039.


• Brooks, L., (2016), Political Connection and the Demand for Industry Specialist Auditors, Accounting and Finance Research, 5 (1): 210-231.


• Cahan, S.F., Emanuel, D., & Sun, J., (2009), Are the reputations of the large accounting firms really international? Evidence from the Andersen-Enron affair, Auditing: A Journal of Theory and Practice, 28: 199-226.


• Carney, R.W., Child, T.B., & Li, X., (2020), Board connections & crisis performance: Family, state, and political networks, Journal of Corporate Finance, 64, 101630, 1-24.


• Chaney, P.K., Faccio, M., & Parsley, D., (2011), The quality of accounting information in politically-connected firms, Journal of Accounting and Economics, 51 (1-2): 58-76.


• Cheng, C-L., Hsu, C-S., & Kung, F-H., (2015), Political connections, managerial incentives and auditor choice: evidence from China, Pacific Accounting Review, 27 (4), 441-465.


• Chiang, H., (2013), Agency conflicts and choice of specialist audit firms and audit partners: Signaling or substantial monitoring?, Corporate Ownership & Control, 10 (3), 114-128.


• Corten, M., Steijvers, T., & Lybaer, N., (2017), The effect of intrafamily agency conflicts on audit demand in private family firms: The moderating role of the board of directors, Journal of Family Business Strategy, 8 (1), 13-28.


• Datar, S., & Alles, M., (1999), The formation and role of reputation and litigation in the auditor-manager relationship, Journal of Accounting, Auditing, and Finance, 14 (4): 401-428.


• R. A., & Neu, D., (١٩٩٣), A Note on Association Between Audit Firm Size and Audit Quality, Contemporary Accounting Research, 9(٢), ٤٧٩- ٤٨٨.


• DeAngelo, L. E., (1981), Auditor Size and Audit Quality, Journal of Accounting and Economics, 3 (3): 183-199.


• Dechow, P., Sloan, R. & Sweeney, A., (1995), Detecting Earnings Management, Accounting Review, 70(2): 193-225.


• DeFond, M.L., Raghunandan, K., & Subramanyam, K.R., (2002), Do non-audit service fees impair auditor independence? Evidence from going concern audit opinions, Journal of Accounting Research, 40 (4): 1247-1274.


• DeFond, M., & Zhang, J., (2014), A review of archival auditing research, Journal of Accounting and Economics, 58 (2-3), 275-326.


• Ding, S., Jia, C., Wilson, C., & Wu, Z., (2015), Political connections and agency conflicts: the roles of owner and manager political influence on executive compensation, Review of Quantitative Finance and Accounting, 45 (2): 407-434.


• Dopuch, N., & Simunic, D., (١٩٨٢), Competition in auditing: An assessment, Fourth Symposium on Auditing Research, University of Illinois.


• Faccio, M., (2006), Politically-connected firms, American Economic Review, 96 (1):369-386.


• Faccio, M., (2010), Differences between politically-connected and non-connected firms: A cross country analysis, Financial Management, 39 (3): 905-928.


• Faccio, M., Masulis, R.W., & McConnell, J.J., (2006), Political Connections and Corporate Bailouts, Journal of Finance, 61, 2597-2635.


• Fan, J.P.H., Wong, T.J., & Zhang, T., (2007), Politically-connected CEOs, corporate governance and post-IPO performance of China’s newly partially-privatized firms, Journal of Financial Economics, 84 (2): 330-357.


• Fan, J. P.H., & Wong, T.J., (2005), Do external auditors perform a corporate governance role in emerging markets?: Evidence from East Asia, Journal of Accounting Research, 43(1): 35-72.


• Fossung, M.F., Mukah, S.T., Berthelo, K.W., & Nsai, M.E., (2022), The Demand for External Audit Quality: The Contribution of Agency Theory in the Context of Cameroon, Accounting and Finance Research, 11(1):13-23.


• Elkelish, W.W., (2018), Corporate governance risk and the agency problem, Corporate Governance, The International Journal of Business in Society, 18 (2): 254-269. 


• Gist, W.E., & Abdul Wahab, E.A., (2020), Political Patronage, Audit Quality and the Properties of Analysts' Earnings Forecasts in Malaysia, Journal of International Accounting Research, 19-77


• Gramling, A.A., & Stone, D.N., (2001), Audit Firm Industry Expertise: A Review and Synthesis of The Archival Literature, Journal of Accounting Literature, 20, 1-29.


• Guedhami, O., Pittman, J.A., & Saffar, W., (2014), Auditor Choice in Politically Connected Firms, Journal of Accounting Research, 52 (1): 107-162.


• Gul, F. A., (٢٠٠٦), Auditors' Response to Political Connections and Cronyism in Malaysia, Journal of Accounting Research, ٤٤ (٥):٩٣١-٩٦٣.


• Habib, A., Muhammadi, A.H., & Jiang, H., (2017), Political Connections and Related Party Transactions: Evidence of Indonesia, The International Journal of Accounting, 52 (1): 45-63.


• He, K., Pan, X., & Tian, G.G., (2017), Political Connections, Audit Opinions, and Auditor Choice: Evidence from the Ouster of Government Officers, Auditing: A Journal of Practice & Theory, 36 (3), 91-114.


• Hope, O., & Langli, J.C., & Thomas, W.B., (2012), Agency conflicts and auditing in private firms, Accounting, Organizations and Society, 37 (7): 500-517.


• Hu, Y., Wang, C., Xiao, G., & Zeng, J., (2020), The agency cost of political connections: Evidence from China's File 18, Pacific-Basin Finance Journal, 64, 101426.


• Imen, K., Hichem, K., & Ines, A., (2022), Political connections, political corruption and auditing: a literature review, Journal of Financial Crime, 29 (1), 159-170


• Bottom of Form


• Jensen, M.C., & Meckling, W.H., (1976), Theory of the Firm: Managerial Behavior, Agency Costs and Ownership Structure, Journal of Financial Economics, 3 (4): 305-360.


• Kend, M., (2008), Client industry audit expertise: towards a better understanding, Pacific Accounting Review, 20 (1), 49-62.


• Khalil, M., Harianto, S., & Guney, Y., (2022), Do Political Connections Reduce Earnings Management?, Review of Quantitative Finance and Accounting, Accepted and in Press.


• Kim, J., Chung, R., & Firth, M., (2003), Auditor Conservatism, Asymmetric Monitoring and Earnings Management, Contemporary Accounting Research, 20 (2): 323- 359.


• Knechel, R., Krishnan, G., Pevzner, M., & Shefchik, L., (2013), Audit Quality: Insights from the Academic Literature, Auditing: A Journal of Practice & Theory, 32 (1), 385-421.


• Krishnamurthy, S., Zhou, J., & Zhou N., (2006), Auditor reputation, auditor independence, and the stock-market impact of Andersen's indictment on its client firms, Contemporary Accounting Research, 23 (2): 465-490.


• Kwon, S.Y., Lee, N.R., & Ki, E., (2014), Effects of agency costs on the relationship of corporate governance with audit quality and accounting conservatism in the Korean audit market, Asia-Pacific Journal of Accounting & Economics, 21 (2), 157-185.


• Lam, K.C. (1998), Risk Adjusted Audit Pricing: Theory and Empirical Evidence, Ph.D Dissertation, University of Toronto.


• Lennox, C.S., (1999), Audit quality and auditor size: An evaluation of reputation and deep pockets hypotheses, Journal of Business Finance & Accounting, 26 (7-8): 779-805.


• Liu, Y., Li, X., Zeng, H., & An, Y., (2017), Political connections, auditor choice and corporate accounting transparency: evidence from private sector firms in China, Accounting and Finance, 57 (4): 1071-1099.


• Mayhew, B.W., Schatzberg, J.W., & Sevcik, G.R., (2001), The effect of accounting uncertainty and auditor reputation on auditor objectivity, Auditing: A Journal of Practice and Theory, 20 (2): 49-70.


• McKnight, P.J., &Weir, C., (2009), Agency costs, corporate governance mechanisms and ownership structure in large UK publicly quoted companies: A panel data analysis. The Quarterly Review of Economics and Finance, 49 (2): 139-158.


• Owusu, A., & Weir, C., (2018), Agency costs, ownership structure and corporate governance mechanisms in Ghana, International Journal of Accounting, Auditing and Performance Evaluation, 14 (1): 63-84.


• Shleifer, A., & Vishny, R.W., (1994), Politicians and firms, The Quarterly Journal of Economics, 109 (4): 995-1025.


• Shu, S.Z., (2000), Auditor resignations: Clientele effects and legal liability, Journal of Accounting and Economics, 29 (2): 173-205.


• Skinner, D.J., & Srinivasan, S., (2012), Audit quality and auditor reputation: Evidence from Japan, The Accounting Review, 87 (5): 1737-1765.


• Song, Y., Wei, X., Zhou, Y., & Jacobsen, B., (2022), Politically Connected Enterprises: Business Strategy or Agency Problem?, Available at http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.4021378


• Srinidhi, B., Zhang, H., & Zhang, T., (2012), Auditor Choice and Earnings Quality in Politically Connected Firms: Evidence from Private Sector Firms in China, Working Paper, Department of Accountancy, University of Hong Kong.


• Tessema, A., (2020), Audit quality, political connections and information asymmetry: evidence from banks in gulf co-operation council countries, International Journal of Managerial Finance, 16 (5), 673-698.


• Utamaningsi, L., (2019), Political Connection, Auditor Selection, Audit Fee & Audit Report Lag: A Review in Indonesia, International Journal of Progressive Science and Technologies, 13 (2): 167-173.


• Wallace, W.A., (2004), The Economic Role of the Audit in Free and Regulated Markets: A Look Bach and a Look Forward, Research in Accounting Regulation, 17: 267-298.


• Watts, R.L., & Zimmerman, J.L., (1983), Agency problems, auditing and the theory of the firm: some evidence, Journal of Law and Economics, 26 (3): 613-633.


• Weber, J., Willenborg, M., & Zhang, J., (2008), Does auditor reputation matter?, The case of KPMG Germany and ComROAD AG, Journal of Accounting Research, 46 (4): 941-972.