تحلیل محتوای روش‌های سنجش کارایی سرمایه‌گذاری در پژوهش‌های داخلی

محورهای موضوعی : حسابداری و مالی

امیر دولت خواه ¹ , سیدعلی واعظ ² , مهدی بصیرت ³

1 - گروه حسابداری، واحد بین‌المللی خرمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، خرمشهر، ایران
2 - گروه حسابداری، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران
3 - گروه اقتصاد، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

تاریخ دریافت : 1401/07/01 تاریخ پذیرش : 1401/09/03 تاریخ انتشار : 1401/11/01

کلید واژه: کارایی سرمایه‌گذاری, مدل‌های کارایی سرمایه‌گذاری, مقالات حسابداری, واژه‌های کلیدی: تحلیل محتوا,

چکیده مقاله :

چکیدهبررسی وسیع ادبیات هر پژوهش، بینش عمیقی در موضوع آن به دست می‌آورد. بااین‌حال، زمان و منابع، گستردگی مطالعه را محدود می‌کند. ازاین‌رو، پژوهش حاضر با تمرکز به موضوع کارایی سرمایه‌گذاری، کلیه پژوهش‌های منتشر شده در پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی از سال 1388 تا 1399 را به روش تحلیل محتوای کمی و کیفی بررسی نمود تا اطلاعات جامعی به پژوهشگران این حوزه ارائه نماید. نتایج بررسی 72 مقاله مرتبط نشان داد 26 مدل با استفاده از 30 متغیر در 121 تکرار توسط پژوهشگران بکار رفته است. 55.6 درصد شامل 40 مقاله از مدل‌های مبتنی بر رشد فروش و 20.8 درصد شامل 15 مقاله از کیوتوبین استفاده کرده‌اند. از متغیر کنترل در 35 مقاله شامل 61/48 درصد استفاده‌نشده است. همچنین، مدل تک متغیره رشد فروش با سهم 32 درصد در23 مقاله پُرکاربردترین مدل است. از آنجائی که نتایج پژوهش‌های مبتنی برداده‌ نسبت به انتخاب متغیر و کیفیت داده‌ها بسیار حساس‌اند. با هدف کاهش تأثیر منفی عواملی مانند تورم،عدم تجدید ارزیابی دارایی‌ها و کارایی ضعیف بازار سهام بر کیفیت معیارهای رشد فروش و کیوتوبین، بومی‌سازی روش‌های سنجش کارایی سرمایه‌گذاری، تعدیل داده‌ها یا تفسیر نتایج با در نظر گرفتن عوامل مؤثر، پیشنهاد می‌شود.

چکیده انگلیسی:

AbstractThe researchers obtain deep insight into research by studying the literature on the subject. However, time and resources limit the scope of the study. Therefore, the current research aims to investigate and analyze the quantitative and qualitative content of methods of measuring investment efficiency. The statistical sample includes all articles published from the years 2009 to 2020 on the investment efficiency topic in the "www.sid.ir". The results showed that, IN 72 articles, 26 models have been modeled using 30 variables (in 121 repetitions). 55.6 percent (40 articles) have used models based on sales growth 15 articles (20.8 percent) have used QTOBIN. Also, 35 articles (48.61%) are without the use control variable. The dominant method is to use the univariate model of sales growth with a share of 32% (23 articles) of all articles. Because the results of data-based research are highly sensitive to variable selection and data quality, the results obtained from models based on sales growth and QTOBIN may be affected by factors such as inflation, the book value of assets, and weak market efficiency. Researchers should determine effective factors that are likely to lead to measurement error before choosing the variables of the research model.

منابع و مأخذ:

فهرست منابع

• ابراهیمی، سید کاظم و منصور احمدی مقدم، (1394)، "تأثیر اهرم مالی و محافظه‌کاری شرطی بر ناکارایی سرمایه‌گذاری شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران"، حسابداری مالی، 7(27).


• ابراهیمی، سید کاظم، علی بهرامی نسب و صدیقه پروانه، (1395)، "رقابت در بازار محصول، جریان نقد آزاد، بیش سرمایه‌گذاری و کم سرمایه‌گذاری"، مطالعات تجربی حسابداری مالی دوره 13(50)، صص 129–48.


• ابراهیمی، سید کاظم، علی بهرامی نسب و حسین سجادی نسب، (1398) ، "بررسی تأثیر ارتباطات سیاسی بر محافظه‌کاری حسابداری، کارایی سرمایه‌گذاری و هزینه‌ی تأمین مالی"، دانش حسابداری، 10(4 (پیاپی 39))، صص 89–119.


• ارضا، امیرحسین، (1399)، "بررسی نقش میانجی دارایی‌های نامشهود بر رابطه اعتماد بیش‌ازحد مدیریتی و بهره‌وری سرمایه‌گذاری‌ها"، دانش سرمایه‌گذاری 9(33)، صص 163–78.


• بادکوبه هزاوه، علیرضا و علی اسماعیل زاده مقری، (1399)، "ارزیابی رابطه عمر و مجموع دارایی های صندوق های سرمایه‌گذاری مشترک با کارایی آنها با استفاده از روش تحلیل پوششی داده‌ها"، دانش سرمایه‌گذاری، 9(36)، صص 335–


• بدری، ‌احمد، (1393، "واکاوی و نقد روش‌شناسی پژوهش‌های تجربی مالی و حسابداری در ایران"، پژوهش‌های تجربی حسابداری، 12(3)، صص 99–128.


• بیات، مرتضی، محمد نوروزی، زهرا میر اشرفی و علی‌اکبر پور موسی، (1399)، "بررسی عوامل رفتاری مدیریت بر کارایی سرمایه‌گذاری و ارزش شرکت"، پژوهش‌های تجربی حسابداری، 9(3)، صص 53–76. doi: 10.22051/jera.2018.17493.1806.


• تقی زاده خانقاه، وحید، یونس بادآورنهندی، علی‌اصغر متقی و هوشنگ تقی زاده، (1398)، "ارتباط بین بشردوستی شرکتی و کارایی سرمایه‌گذاری با تأکید بر مالکیت سرمایه‌گذاران نهادی"، حسابداری مدیریت، 12(43)، صص 1-16.


• تقی زاده خانقاه، وحید، یونس بادآور نهندی، علی‌اصغر متقی و هوشنگ تقی زاده، (1398)، "ارائه مدل سنجش کارایی سرمایه‌گذاری شرکت در بورس اوراق بهاداری تهران"، تحقیقات مالی، 2(21)، صص 237–64.


• تهرانی، رضا و رضا حصار زاده، (1388)، "تأثیر جریان‌های نقدی آزاد و محدودیت در تأمین مالی بر بیش سرمایه‌گذاری و کم سرمایه‌گذاری"، تحقیقات حسابداری و حسابرسی (تحقیقات حسابداری)، 1(3).


• ثقفی، علی، قاسم بولو و محمد محمدیان، (1390)، "کیفیت اطلاعات حسابداری، سرمایه‌گذاری بیش‌ازحد و جریان نقد آزاد"، پیشرفت‌های حسابداری (علوم اجتماعی و انسانی شیراز)، 3(2 (پیاپی 3/61)).


• ثقفی، علی و مجید معتمدی فاضل، (1390)، "رابطه میان کیفیت حسابرسی و کارایی سرمایه‌گذاری در شرکت‌های با امکانات سرمایه‌گذاری بالا"، مجله پژوهش‌های حسابداری مالی، (10)، صص 1–14.


• حجازی، رضوان، اعظم ولی زاده لاریجانی و فرزانه کیماسی، (1395)، "نقش ظرفیت بدهی در انتخاب استراتژی‌های مؤثر به‌منظور کاهش مشکلات سرمایه‌گذاری کمتر از حد"، حسابداری مالی، 8(30).


• حساس یگانه، یحیی، محمد مرفوع و معصومه نقدی، (1396)، "رابطه دقت پیش پینی سود با کارایی سرمایه‌گذاری"، فصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات تجربی حسابداری مالی، شماره 54(سال 14)، صص 45–65.


• حسنی، محمد و محسن اکبری، (1397)، "تصمیمات ناکارای سرمایه‌گذاری و محدودیت‌های مالی"، مجله پژوهش‌های تجربی حسابداری سال هفتم (شماره 27)، صص 55–79.


• حسنی، محمد و مریم میثمی، (1398)، "آزمون اثر سررسید بدهی و کیفیت گزارشگری مالی بر کم سرمایه‌گذاری و بیش سرمایه‌گذاری"، دانش مالی تحلیل اوراق بهادار (مطالعات مالی)، 12(41).


• خدامی پور، احمد، علیرضا رحیمی و عارف فروغی، (1399)، "بررسی تأثیر توانایی مدیریتی بر رابطه بین اجتناب مالیاتی و کارایی سرمایه‌گذاری"، راهبرد مدیریت مالی، 8(31).


• خدایی وله زاقرد، محمد و منیره یحیایی، (1389)، "بررسی رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار تهران"، مجله حسابداری مدیریت، (5)، صص 1–17.


• خردیار، سینا، مریم حقیقت شهرستانی و مهدی حقیقت شهرستانی، (1398)، "خلق ارزش بر اساس سطوح فرصت‌های سرمایه‌گذاری"، پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 42، صص 179–201.


• خنیفر، حسین و ناهید مسلمی، (1397)، "اصول و مبانی روش‌های پژوهش کیفی"، جلد اول. تهران: انتشارات نگاه دانش.


• داداش زاده، قادر و رضوان حجازی، (1399)، "ارزش انعطاف‌پذیری مالی، کارایی سرمایه‌گذاری و سرعت تعدیل سرمایه درگردش"، راهبرد مدیریت مالی، 8(1)، صص 177– doi: 10.22051/jfm.2018.19359.1615.


• دموری، داریوش و مریم قدک فروشان، (1397)، "سیاست‌های تأمین مالی و کارایی سرمایه‌گذاری در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران"، مجله راهبرد مدیریت مالی، 23، صص 157–75.


• دهدشتی شاهرخ، زهره و امیرحسین پورحسینی، (1392)، "ارائه الگوی تأثیر استراتژی فروش و بازاریابی بر عملکرد فروش"، مدیریت بازرگانی (دانش مدیریت)، 5(1)، صص 61–84.


• دیولیو، یوجین، (1396)، "تئوری و مسائل اقتصاد کلان"، ترجمه ارباب. ح. چاپ اول. تهران: نشر نی


• رضوی عراقی، سیدمحمدرضا، آزیتا جهان شاد و امیر مستوفی، (1397)، "تأثیر ضعف‌های عمده کنترل‌های داخلی بر ناکارایی سرمایه‌گذاری"، پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی (پژوهشنامه حسابداری مالی و حسابرسی)، 10، صص 143-167.


• رهنمای رودپشتی، فریدون و اله کرم صالحی، (1389)، "مکاتب و تئوری‌های مالی و حسابداری"، تهران: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.


• سلیمانی امیری، غلامرضا، مصطفی ایزدپور و فاطمه گرامی راد، (1399)، "تحلیل محتوای نشریه علمی ـ پژوهشی «پژوهش‌های تجربی حسابداری» طی سال‌های 1390 تا 1397"، پژوهش‌های تجربی حسابداری، 10(1)، صص 121–40. doi: 10.22051/jera.2019.21103.2093.


• سلیمانی امیری، غلامرضا و زهرا فرشی، (1391)، "بررسی تأثیر تأمین مالی از بانک‌ها و اهداف مالیاتی بر رابطه کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه‌گذاری شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران"، دانش حسابداری، 3 (11).


• صالحی، اله کرم، (1399)، "تأثیر اطلاعات غیرمالی آینده‌نگر بر کارایی سرمایه‌گذاری و محدودیت تأمین مالی"، دانش سرمایه‌گذاری، 9(36).


• صالحی، اله کرم، مهدی الهایی سحر و ادیبه سواری، (1395)، "بررسی تصمیمات سرمایه‌گذاری شرکت‌های تحت درماندگی مالی"، مجله چشم‌انداز مدیریت مالی، شماره 16، صص 49–31.


• صیادی، محمد و موسی خوش کلام خسروشاهی، (1399)، "ارزیابی پویایی بین درآمد نفتی و GDP بدون نفت ایران با تأکید بر مفهوم ناکارایی سرمایه‌گذاری؛ کاربرد مدل BVAR"، پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، 10(38)، صص 119–


• طالب نیا، قدرت اله، احمدرضا شیری و مریم ضرابی، (1392)، "بررسی تأثیر مدیریت سود و کیفیت حسابرسی بر سرمایه‌گذاری بیش‌ازحد شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران"، دانش حسابرسی، 13(53).


• طباطبایی، سید جلال، (1398)، "بررسی مسائل مرتبط با شیوه سنجش رفتار سرمایه‌گذاری شرکتی"، راهبرد مدیریت مالی، 24(7)، صص 185–217. doi: 10.22051/jfm.2018.19925.1643.


• علی پور، صفدر، اسماعیل امیری و حسن همتی، (1396)، "تأثیر شاخص‌های کیفیت حسابرسی بر ارتباط بین دست‌کاری سود و سرمایه‌گذاری بیش‌ازحد"، دانش حسابرسی، 17 (67)


• غلامی جمکرانی، رضا و رحمان عالی، (1399)، "رابطه بین بیش اعتمادی مدیران، نا اطمینانی تورم و بیش سرمایه‌گذاری"، دانش سرمایه‌گذاری، 9 (35).


• غلامی جمکرانی، رضا و سید موسی محمدی، (1397)، "تأثیر نوع مالکیت بر رابطه ویژگی‌های مدیران اجرایی و کارایی سرمایه‌گذاری"، مجله پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 10(40)، صص 89–109.


• فخاری، حسین و شادی رسولی، (1392)، "بررسی اثر محافظه‌کاری و کیفیت اقلام تعهدی بر کارایی سرمایه‌گذاری"، پژوهش‌های تجربی حسابداری، 2 (8).


• فروغی، داریوش و امین ساکیانی، (1395)، "تأثیر توانایی مدیریتی بر کارایی سرمایه‌گذاری"، فصلنامه پژوهش حسابداری، 22، صص 116–97.


• فصیحی، صغرا، سید علی حسینی و شهناز مشایخ، (1398)، "بررسی تأثیر افشای ریسک بر کارایی سرمایه‌گذاری شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران"، دانش سرمایه‌گذاری، 8(31)، صص 355–71.


• قره چه، منیژه، احمد روستا، شهریار عزیزی و مسعود جاویدانی، (1395)، "مفهوم‌پردازی استراتژی فروش برند در صنعت محصولات مصرفی تندگردش"، تحقیقات بازاریابی نوین، 6(3)، صص 22 1-17.


• گرد، عزیز، سید حسام وقفی، مهناز آهنگری و سیده سعیده هاشمی، (1397)، "تحلیل و آسیب‌شناسی پژوهش‌های حسابداری بر مبنای رویکرد تصمیم گیری چند معیاره"، فصلنامه دانش حسابداری مالی، 5(3)، صص 117–34.


• گودرزی، احمد و هانی بابازاده شیروان، (1394)، " بررسی رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و سررسید بدهی‌ها با کارایی سرمایه‌گذاری در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران"، حسابداری مدیریت، 8 (27).


• مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، (1400)، "مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی"، مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (SID). (https://www.sid.ir/fa/journal/about.aspx).


• مصلح شیرازی، علی نقی و فرشاد علمدار یولی، (1399)، "شناسایی، معرفی و بررسی مدل‌های گوناگون کسب‌وکار و استخراج مهم‌ترین عوامل تشکیل‌دهنده این مدل‌ها با استفاده از رویکرد تحلیل محتوای کمی مطالعه مروری (بازه زمانی: 1990 تا 2017)"، پژوهش‌های مدیریت در ایران، 22(4)، صص 177–202.


• مطلبیان چالش تری، مجتبی و مهدی عرب صالحی نصرآبادی، (1396)، "تأثیر ضعف کنترل‌های داخلی بر ناکارایی سرمایه‌گذاری"، بورس اوراق بهادار، 10.


• منصورفر، غلامرضا، سمیرا جودی و احسان پورسلیمان، (1399)، "نقش تعدیل‌گری ابعاد درونی و بیرونی حاکمیت شرکتی بر رابطه بین عدم تقارن اطلاعاتی و کارایی سرمایه‌گذاری"، تحقیقات مالی، 22(2)، صص 227–48.


• مهرانی، ساسان و فاطمه سمیعی، (1398)، "تأثیر محافظه‌کاری مشروط بر کارایی سرمایه‌گذاری در نیروی انسانی"، دانش حسابداری، 10پیاپی 37


• ناطقی، سمیرا، کاوه مهرانی و دکتر آرش تحریری، (1396)، "مروری بر پژوهش‌های حسابرسی در ایران"، بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی، 25(1)، صص 159–79. doi: 10.22059/acctgrev.2018.248795.1007782.


• نمازی، محمد، حسین رجب دری و اعظم روستامیمندی، (1395)، "بررسی تعداد و تحلیل محتوای مقاله‌های مرتبط با اخلاق حرفه‌ای حسابداری در ایران"، پیشرفت‌های حسابداری، 9(1)، صص 192–226. doi: 10.22099/jaa.2017.4214.


• نونهال نهر، علی‌اکبر و معصومه کاظمی نوجه ده، (1398)، "تحلیل محتوای مقالات فصلنامه بررسی‌های حسابداری و حسابرسی از ابتدای انتشار تا پایان سال 1396"، بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 26، صص 123-150


• نیک کار، جواد، (1398، "تأثیر رقابت بازار محصول بر کارایی سرمایه‌گذاری در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران"، مطالعات حسابداری و حسابرسی، 8(29)، صص 71–88.


• واعظ، سیدعلی، ابراهیم انواری و محمد بنافی، (1395)، "تأثیر ساختار مالکیت بر رابطه بین معاملات با اشخاص وابسته و کارایی سرمایه‌گذاری"، فصلنامه حسابداری مالی، سال هشتم، صص 132–101.


• هدایتی پور، مرضیه و فرزانه نصیرزاده، (1397)، "بررسی رابطه‌ی بین مدل‌های کیفیت گزارشگری مالی، زمان‌بندی تعهدات، کارایی و عدم کارایی سرمایه‌گذاری"، مطالعات تجربی حسابداری مالی، 15(58)، صص 79–105.


• یحیی زاده فر، محمود، منصوره علیقلی و فاطمه ذبیحی، (1399)، "بررسی رابطه بین نقدشوندگی و کارایی سرمایه‌گذاری با توجه به محدودیت مالی و ریسک عملیاتی"، تحقیقات حسابداری و حسابرسی (تحقیقات حسابداری)، 12.

• Biddle, Gary C., Gilles Hilary, & Rodrigo S. Verdi. (2009), “How Does Financial Reporting Quality Relate to Investment Efficiency?”, Journal of Accounting and Economics 48(2), PP. 112–31. doi: 10.1016/j.jacceco.2009.09.001.


• Chen, F., O. K. Hope, Q. Li, & X. Wang. (2011), “Financial Reporting Quality and Investment Efficiency of Private Firms in Emerging Markets”, The Accounting Review 2(48), PP. 112–31.


• Dumay, John, Charl De Villiers, James Guthrie, & Pei-Chi Hsiao. (2018), “Thirty Years of Accounting، Auditing and Accountability Journal”, Accounting، Auditing & Accountability Journal.


• Gao, Ru, & Xin Yu. (2018), “How to Measure Capital Investment Efficiency: a Literature Synthesis”, PP. 1–36. doi: https://doi.org/10.1111/acfi.12343.


• Goodman, T. H., N. Shroff, M. Neamtiu, و D. White. (2014), “Management Forecast Quality and Capital Investment Decisions”, The Accounting Review, 89, PP. 331–65.


• Lai, Shu-Miao, & Chih-Liang Liu. (2017), “Management Characteristics and Corporate Investment Efficiency”, Asia-Pacific Journal of Accounting & Economics 25(3–4), PP. 295–312. doi: https://doi.org/10.1080/16081625.2016.1266270.


• Linck, James S., Jeffry Netter, & Shu Tao. (2013), “Can Managers Use Discretionary Accruals to Ease Financial Constraints? Evidence from Discretionary Accuals Prior to Investment”, Accounting Review, Vol. 88(6).


• Naeem, Kashif, & Matthew C. Li. (2019), “Corporate Investment Efficiency: The Role of Financial Development in Firms with Financing Constraints and Agency Issues in OECD Non-Financial Firms”, International Review of Financial Analysis FINANA 1309.


• Richardson, S. (2006), “Over-Investment of Free Cash Flow.” Review of Accounting Studies, 11, PP. 159–88.


• Thompson, James, & Timothy L. McCoy. (2016), “An Analysis of Ethics Articles Published between 2000-2015",


• in the Journal of Accountancy and the Accounting Review. SSRN Scholarly Paper. ID 2810006. Rochester، NY: Social Science Research Network.


• Verdi, R. (2006), “Financial Reporting Quality and Investment Efficiency”, Faculties of the University of Pennsylvania in Partial Fulfillment