سنجش و آزمون انتقال متقابل حباب در بازار‌های بورس اوراق بهادار، ارز و طلا (مطالعه موردی: ایران با استفاده از توابع کاپولا)

محورهای موضوعی : بورس اوراق بهادار

یعقوب زاهدی ¹ (گروه مالی، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران.)
نادر رضایی ² (گروه حسابداری و مالی، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی، بناب، ایران.)
ودود نجاری ³ (گروه ریاضی، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران.)

تاریخ دریافت : 1401/11/18 تاریخ پذیرش : 1401/12/14 تاریخ انتشار : 1402/10/01

کلید واژه: حباب قیمتی, خود رگرسیون برداری, توابع کاپولا, سرایت حباب,

چکیده مقاله :

هدف اصلی این پژوهش بررسی تشکیل و سرایت حباب در بازار‌های مالی بورس اوراق بهادار، ارز و طلا با استفاده از مطالعات نیمه تجربی می‌باشد با توجه به اینکه مطالعات پیشین در این حوزه بیشتر اثر انتقال نوسان و یا اثر بازده یک دارایی بر بازده بازار دیگر را مورد مطالعه قرار داده‌اند؛ از این رو در این پژوهش ابتداً داده‌ها در بازده زمانی 1389 الی 1400 گردآوری شدند و با روش‌های آماری توصیفی و اقتصادسنجی مورد تجزیه تحلیل قرار گرفتند. نتایج تجزیه و تحلیل آزمون ریشه واحد راست دنباله نشان از وجود حباب در هر سه بازار مورد مطالعه دارد؛ و نتایج تجزیه و تحلیل آزمون‌های خود رگرسیون برداری و توابع کاپولا (مفصلی) نشان می‌دهد ساختار وابستگی بین سه بازار مالی کاملاً پویا بوده و این وابستگی زمانی که بازار در رژیم رونق می‌باشد نسبت به رژیم رکود بیشتر می‌باشد. همچنین وابستگی دنباله‌ای بین سکه طلا و نرخ ارز به‌مراتب قوی‌تر از وابستگی بین بورس و طلا می-باشد.

چکیده انگلیسی:

The main goal of this research is to investigate the formation and spread of bubbles in the financial markets of the stock exchange, currency and gold markets using semi-experimental studies, considering that previous studies in this field mostly study the effect of volatility transmission or the effect of the return of one asset on the return of another market. Therefore, no study has been done in this field or it is limited; In this study, the data was collected in the period from 1389 to 1400 and was analyzed by descriptive and econometric statistical methods. The results of the analysis of the right-sequence unit root test show the existence of bubbles in all three markets under study. It shows the results of the analysis of vector auto-regression tests and copula (joint) functions. The structure of dependence between the three financial markets is quite dynamic and this dependence is greater when the market is in a developing situation than in a recession. Also, the sequential dependence between the gold coin and the exchange rate is much stronger than the dependence between the stock market and gold.

منابع و مأخذ:

_|1) آرغا، لیلا، محنت‌فر، یوسف، رادپور، میثم و رازه، دل آرا. (1400). تاثیر تلاطم‌های ارزی در اثرگذاری سیاست‌های پولی بر تراز تجاری غیرنفتی ایران با تاکید بر تغییرات رژیمی. اقتصاد مقداری، (18)3: 187-1.
2) بناکار، مهسا، نیکومرام، هاشم، قالیباف اصل، حسن و مینویی، مهرزاد. (1400). تبیین و آزمون مدل‌ تلاطم و سرریز در بورس اوراق بهادار تهران (مبتنی بر مدل¬های خانواده کاپولا). مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، 12(47), 534-563.
3) بنی مهد، بهمن، رویایی، رمضانعلی و مشتاق کهنموئی، مسعود. (1401). عدم قطعیت اقتصادی و مدیریت سود: شواهدی از شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. تحقیقات حسابداری و حسابرسی، 14(54): 5-20.
4) بهزاد فر، بهزاد. (1399). کتاب تحلیل بنیادی طلا. تهران: انتشارات سازمان بورس.
5) حاتمی، امین، محمدی، تیمور، خداداد کاشی، فرهاد و ابوالحسنی هستیانی، اصغر. (1397). پویایی‌های نسبت بهینه پوشش ریسک در بازارهای سهام و طلا: رهیافت VAR-DCC-GARCH. اقتصاد مالی، 12(45): 73-92.
6) خانی، فاطمه، جعفری صمیمی، احمد، طهرانچیان، امیرمنصور و احسانی، محمد علی. (1400). آثار بازار پول بر بازار طلا با رویکرد پویایی‌شناسی سیستمی. مدلسازی اقتصادی، 15(54)، 1-19.
7) دهباشی، وحید، محمدی، تیمور، شاکری، عباس و بهرامی،جاوید. (1399). واکنش بازارهای ارز، سهام و طلا نسبت به تکانه‌های مالی در ایران: با تاکید بر اثرات سرریز تلاطم، پژوهشهای اقتصادی ایران، 25(83): 1-27.
8) سیف اللهی، ناصر و سیف¬اللهی انار، حامد. (1400). بررسی مکانیسم اثرگذاری نوسانات نرخ ارز، قیمت نفت و رشد اقتصادی برشاخص کل بورس اوراق بهادار، اقتصاد مالی، 15(55): 333-353.
9) میرزایی نژاد لیمویی،معصومه، رادفر، رضا، فلاح، میرفیض و فتحی هفشجانی، کیامرث. (1400). طراحی مدل پویا بازارهای مالی ایران با استفاده از پویایی شناسی سیستم. حسابداری مدیریت، 14(51):1-18.
10) نادمی، یونس و خوچیانی، رامین. (1396). هم‌حرکتی بازارهای سهام، ارز و طلا در ایران: یک تحلیل اکونو فیزیک. مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، 8(31), 149-166.
11) ناکار، مهسا، نیکومرام، هاشم، قالیباف اصل، حسن و مینویی، مهرزاد. (1400). تبیین و آزمون مدل‌ تلاطم و سرریز در بورس اوراق بهادار تهران (مبتنی برخانواده کاپولا). مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار،12(47):534-563.
12) Akkaya, M. (2021). Behavioral Portfolio Theory. In: Mercangöz, B.A. (eds) Applying Particle Swarm Optimization. International Series in Operations Research & Management Science, vol 306. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-030-70281-6_3
13) Caccioli, F., Shrestha, M., Moore, C., & Farmer, J. D. (2014). Stability analysis of financial contagion due to overlapping portfolios. Journal of Banking & Finance, 46, 233-245.
14) Campbell, J. Y., A.W. Lo, and A.C. MacKinlay (1997), The Econometrics of Financial Markets. Princeton University Press.
15) Chen, S.W.; Chen, T.c. (2012). Untangling the non-linear causal nexus between exchange rates and stock prices:New evidence from the OECD countries. Journal of Economic Studies, Vol.39 (2).
16) Dao, T. M., McGroarty, F., & Urquhart, A. (2019). The Brexit vote and currency markets. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 59, 153-164.
17) Haultfoeuille, X., Gaillac, C., & Maurel, A. (2021). Rationalizing rational expectations: Characterizations and tests. Quantitative Economics, 12 (3) , 817-842..
18) Hull, J, C. (2012). Risk Management and Financial Institutions, New Jersey 12 (1), 259–260.
19) King, M. A., and Wadhwani, S. (1990). Transmission of volatility between stock markets, Review of Financial Studies (3), pp. 5-33.
20) Liang, c.c. ;Lin, j. B. ; Hsu, H. c. (2013). Reexamining the relationships between stock prices and exchange rates in ASEAN-5 using panel Grager causality approach. Economic Modeling, vol.32 (1)
21) Morley, B. (2009). A comparison of two alternative monetary approaches to exchange rate determination over the long-run. International Econometric Review, 1 (2) , 63-76.‏
22) Phillips, P.C.B. & Shi, S. & Yu, J. (2012). Testing for Multiple Bubbles. Cowles Foundation Discussion Paper, (1843).
23) Rattanasorn, M., Liu, J., Sirisrisakulchai, J., & Sriboonchitta, S. (2016). Modelling Co-movement and Portfolio Optimization of Gold and Global Major Currencies. In International Symposium on Integrated Uncertainty in Knowledge Modelling and Decision Making (pp. 612-623).
24) Salifu, Z., Osei, K.A. and Adjasi, C.K.D. (2007), "Foreign exchange risk exposure of listed companies in Ghana", Journal of Risk Finance, Vol. 8 No. 4, pp. 380-393. https://doi.org/10.1108/15265940710777324
25) Samadi, A. H., Owjimehr, S., & Halafi, Z. N. (2021). The cross-impact between financial markets, Covid-19 pandemic, and economic sanctions: The case of Iran. Journal of policy modeling, 43 (1) , 34-55.‏
26) Smith, G. (2001). The price of gold and stock price indices for the United States. The World Gold Council, 8 (1), 1-16.‏
27) ‏Taskinsoy, J. (2022). Financial Crises Continue to Strike amid Accelerated Evolution of Risk Management. Available at SSRN 4038732.
28) Tian, T., Lai, K. H., & Wong, C. W. (2022). Connectedness mechanisms in the “Carbon-Commodity-Finance” system: Investment and management policy implications for emerging economies. Energy Policy, 169, 113195
|_