بررسی مقایسه‌ای دقت پیش‌بینی مدل‌های ماشین بردار پشتیبان، شبکه بیزین و سی‌فایو در پیش-بینی قیمت‌گذاری کمتر از واقع شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار و فرابورس

محورهای موضوعی : مهندسی مالی

بیتا دهقان خانقاهی ¹ (گروه حسابداری، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران)
جمال بحری ثالث ² (گروه حسابداری، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران)
سعید جبارزاده کنگرلویی ³ (گروه حسابداری، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران)
علی آشتاب ⁴ (گروه حسابداری، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران)

تاریخ دریافت : 1398/11/18 تاریخ پذیرش : 1399/01/29 تاریخ انتشار : 1399/07/01

کلید واژه: عرضه عمومی اولیه, قیمت‌گذاری کمتر از واقع, مدل‌های طبقه‌بندی, یادگیری ماشین,

چکیده مقاله :

پژوهش‌های پیشین در زمینه عملکرد کوتاه‌مدت عرضه عمومی اولیه، بیانگر این واقعیت است که سهام تازه عرضه شده در کوتاه‌مدت، عملکرد بهتری نسبت به بازار دارد. مدل‌های آماری توانسته‌اند پیش‌بینی‌های خوبی در مورد عملکرد این‌گونه سهام ارائه دهند ولی مفروضات محدودکننده برخی از این مدل‌ها بر اثربخشی‌شان موثر بوده است. بنابراین، روش‌های دیگری برای مقابله با این محدودیت‌ها و بهبود پیش‌بینی‌ها معرفی شدند. از آن‌جایی که عرضه عمومی اولیه موضوع بااهمیتی در بازار سرمایه است، در این پژوهش به بررسی مدل‌های طبقه‌بندی مختلف برای دست‌یابی به مدلی که از کارایی و دقت بالایی در پیش‌بینی قیمت‌گذاری کمتر از واقع سهام عرضه عمومی اولیه برخوردار است، پرداخته شد. به‌منظور دست‌یابی به این هدف، ۸۴ شرکت بورسی و ۵۴ شرکت فرابورسی طی سال‌های 1382 تا 1396 به‌روش حذف سیستماتیک جهت تحلیل در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که مدل‌های ماشین بردار پشتیبان، شبکه بیزین و سی‌فایو از دقت بالایی در پیش‌بینی قیمت‌گذاری کمتر از واقع برخوردارند. همچنین نتایج نشان داد که متغیرهای مهم تاثیرگذار شامل رشد دارایی‌ها، دوره تصدی حسابرس، تخصص حسابرس در صنعت، نسبت فعالیت‌های تامین‌مالی، نسبت قیمت به سود هرسهم، بازده دارایی‌ها، نسبت فعالیت‌های عملیاتی، اندازه موسسه حسابرسی، فرصت‌های رشد و نوسانات قیمت سهام هستند.

چکیده انگلیسی:

Previous research into the short-term performance of the initial public offering reflects the fact that short-term stocks perform better than the market in the short run. Statistical models have been able to make good predictions about the performance of new stocks, but the limiting assumptions of some of these models have been effective! So, other ways to deal with these limitations and improve forecasting performance were introduced. Since initial public offering is an important issue in the capital market, in this study, we investigate different classification models to achieve a model that has high efficiency and accuracy in predicting underpricing of initial public offering (IPO) stocks. To achieve the research goal, systematic elimination sampling method is considered to select 84 companies among all listed companies at Tehran Stock Exchange (TSE) and 54 companies among all listed companies at Over the Counter (OTC) from 2003 to 2017. The results showed that support vector machine (SVM), Bayesian Network and C5 decision tree models are highly accurate in predicting underpricing. The results also showed that the influential variables included assets growth, auditor tenure, auditor specialty in the industry, financing ratio, P/E, CFO ratio, ROA, stock price fluctuate, growth opportunity and audit firm size.

منابع و مأخذ:

. اسماعیلی زهرا، عباسی ابراهیم، فلاح میرفیض (۱۳۹۷). پیش­بینی عملکرد کوتاه­مدت عرضه عمومی اولیه سهام با استفاده از مدل­های نزدیک­ترین همسایگی و ماشین بردار پشتیبان، چشم­انداز مدیریت مالی، شماره ۲۱، 27-9.

۲. حق­شناس نوید (1397). ارتباط بین اطمینان بیش از حد مدیریتی و کمتر قیمت­گذاری سهام در عرضه­های عمومی اولیه، پایان­نامه کارشناسی ارشد حسابداری، موسسه آموزش عالی مولوی

۳. حیدری مهدی، قادری بهمن، هم­خانی سعید (1396). بررسی نقش میانجی عدم تقارن اطلاعاتی در تبیین رابطه بین کیفیت حسابرسی و سیاست­های تامین مالی. فصلنامه راهبرد مدیریت مالی، سال پنجم، شماره 19، 126-93.

۴. رهنمای­رودپشتی فریدون، سیم­بر فرشید، طوطیان صدیقه (1384). تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر بازده سهام شرکت های سرمایه­گذاری پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهشنامه اقتصادی، دوره پنجم، شماره 17، پیاپی 2، 236-209.

۵. سیاه­تیری محسن (1389). بررسی تاثیر نسبت­های مالی موثر بر بازدهی غیرعادی کوتاه­مدت عرضه­های اولیه سهام در بورس اوراق بهادار تهران، پایان­نامه کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی، دانشگاه سیستان و بلوچستان.

۶. شهاب­نوایی شاهد (1396). بررسی تاثیر عدم اطمینان محیطی بر قیمت­گذاری کمتر از واقع بر عرضه­های عمومی اولیه سهام در شرکت­های بورس اوراق بهادار ایران، پایان­نامه کارشناسی ارشد حسابداری، موسسه آموزش عالی آمل.

۷. صالحی حمید (۱۳۹۵). تاثیر عوامل موثر بر ارزش­گذاری سهام در عرضه­های عمومی اولیه در بورس اوراق بهادار تهران با رویکرد معادلات ساختاری، پایان­نامه کارشناسی ارشد مدیریت مالی، دانشگاه آزاد اسلامی شهرقدس.

۸. صنیعی آباده محمد، محمودی سینا، طاهرپرور محدثه (۱۳۹۴). داده­کاوی کاربردی (ویراست دوم)، انتشارات نیاز دانش.

۹. فلاح شمس میرفیض، کردلویی حمیدرضا، رشنو مهدی (۱۳۹۱). بررسی دست­کاری قیمت­ها در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از مدل ماشین بردار پشتیبان، تحقیقات مالی، دوره چهارده، شماره ۱، ۸۴-۶۹.

10. مفاخری سعید (۱۳۹۷). مقایسه تکنیک­های درخت تصمیم و شبکه­های عصبی در طبقه­بندی و ارزش­گذاری مشتریان بانکی و انتخاب عوامل بهینه با استفاده از داده­کاوی، هشتمین همایش سالانه بانکداری الکترونیکی و نظام­های پرداخت.


11. نجفی­مقدم علی (1397). بررسی عوامل ساختاری بر بازدهی غیرمتعارف عرضه­های اولیه در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه علمی پژوهشی دانش سرمایه­گذاری، سال هفتم، شماره 25، 15-1.


12. Aggarwal, R., Leal, R., and Hernandez, L. (1993). “The aftermarket performance of initial public offerings in Latin America”. Financial Management, 22(1), PP: 42-53.

۱3. Baba, Boubekeur. Sevil, Guven. (2019). "Predicting IPO initial returns using random forest". Journal Pre-proof, https://doi.org/10.1016/j.bir.2019.08.001.

14. 1 Basti, Eyub. Kuzey, Cemil. Dursun, Delen. (2015). "Analyzing initial public offering’s short-term performance using decision trees and SVMs". Decision Support System, 73, pp 15-27.


15. Chang, X., Gygax, A. F., Oon, E., & Zhang, H. F. (2008)."Audit Quality, Auditor Compensation and Initial Public Offering Underpricing". Accounting and Finance, 48(3), 391-416.


16. Clarkson, G., Jacobsen, T. E., & Batcheller, A. L. (2007). "Information asymmetry & information sharing". Government Information Quarterly. 24(4), PP. 827-839.


17. Colak, Gonul, Fu, Mengechun. (2018). "Predicting IPO failure using machine learning technique".


18. Esfahanipour, Akbar, Goodarzi, Milad, Jahanbin, Reza. (2015). "Analysis and forecasting of IPO underpricing". The Neural Computing Applications Forum, DOI: 10.1007/s00521-015-1884-1.


19. Han, Ting, (2016). "The application if data mining in the analysis of high underpricing rate of IPO".


20. Haung, Wei, Jinxian Li, Qiamg Zhang, (2019). "Information asymmetry, legal environment, and family firm governance: Evidence from IPO underpricing in China", Pacific-Basin Finance Journal, Accepted Manuscript.


21. Ibbotson, R. G. (1975). "Price performance of common stock new issues". Journal of Financial Economics, 2.


22. Ibbotson,R.G.,& Jaffe, J. (1975). "Hot issue markets". Journal of Finance, 4, PP: 1027-1042.


23. Jones, A. L. (2005). "Measuring investor sentiment in equity markets", Journal of Asset Management, 7 (3/4), 208-215.


24. Lin, Z. J., and Tian, Z. (2012). "Accounting conservatism and IPO underpricing: China evidence". Journal of International Accounting, Auditing and Taxation. 21(2), PP: 127-144.


25. Ljungvist, Alexander, (2004). "Handbooks in Finance: Empirical Corporate Finance", chapter III.4: IPO Underpricing.


26. Nawadali Rathnayake, Dilesha, Louembo, Pierre Axel., Francois Kassi, Diby, Sun, Gang, Ning, Ding. (2019). "Are IPOs underpriced or overpriced? Evidence from an emerging market". Accepted Manuscript. Research in International Business and finance.


27. Peng, X., Xiongyuan, W., Kam, C. (2018). "Does customer concentration disclouse affect IPO pricing?” Finance Research Letters, Article in press, Elsevier, 1-7.


28. Rock, K., 1986, "Why new issues are underpriced". Journal of Financial Economics, 15, PP: 187-212.


29. Su, D., & Fleisher, B.M. (1999). "An empirical investigation of underpricing in Chinese IPOs". Pacific-Basin Finance Journal, 7(2), 173-202.


30. Yu, Ji, limg Tue, Da Wu. (2019). "Industry peer firm’s Earnings Quality and IPO Underpricing", Journal of corporate accounting & finance, published online in Wiley Online Library (wileyonlinelibrary.com).


31. Wang, Di, Qian, Xiaolin, Quek, Chai, Tan, Ah-Hwee., Miao, Chunyan, Zhang, Xiaofeng, See NG, Geok, Zhou, YOU. (2018). "An interpretable neural fuzzy inference systems for predictions of underpricing in IPOs". Accepted Manuscript, https://doi.org/10.1016/j.neucom.2018.07.036


32. Zhou, Lu (Jolliy) & Sadeghi, Mehdi. (2018). "The impact of innovation on IPO short-term performance: Evidence from the Chinese markets". Accepted Manuscript. Pacific Basin Finance Journal.

 

 

 

10. Maffakheri Saeed (2017). Comparison of decision tree techniques and neural networks in classification and valuation of banking customers and selection of optimal factors using data mining, 8th annual conference on electronic banking and payment systems.


11. Najafi Moghadam Ali (2017). Investigating structural factors on unconventional returns of initial public offerings in Tehran Stock Exchange. Scientific Research Quarterly of Investment Science, 7th year, number 25, 1-15.


12. Aggarwal, R., Leal, R., and Hernandez, L. (1993). “The aftermarket performance of initial public offerings in Latin America”. Financial Management, 22(1), PP: 42-53.

۱3. Baba, Boubekeur. Sevil, Guven. (2019). "Predicting IPO initial returns using random forest". Journal Pre-proof, https://doi.org/10.1016/j.bir.2019.08.001.

14. 1 Basti, Eyub. Kuzey, Cemil. Dursun, Delen. (2015). "Analyzing initial public offering’s short-term performance using decision trees and SVMs". Decision Support System, 73, pp 15-27.


15. Chang, X., Gygax, A. F., Oon, E., & Zhang, H. F. (2008)."Audit Quality, Auditor Compensation and Initial Public Offering Underpricing". Accounting and Finance, 48(3), 391-416.


16. Clarkson, G., Jacobsen, T. E., & Batcheller, A. L. (2007). "Information asymmetry & information sharing". Government Information Quarterly. 24(4), PP. 827-839.


17. Colak, Gonul, Fu, Mengechun. (2018). "Predicting IPO failure using machine learning technique".


18. Esfahanipour, Akbar, Goodarzi, Milad, Jahanbin, Reza. (2015). "Analysis and forecasting of IPO underpricing". The Neural Computing Applications Forum, DOI: 10.1007/s00521-015-1884-1.


19. Han, Ting, (2016). "The application if data mining in the analysis of high underpricing rate of IPO".


20. Navid Haq-Shanas (2017). The relationship between managerial overconfidence and underpricing of stocks in initial public offerings, master's thesis in accounting, Molavi Institute of Higher Education


21. Haung, Wei, Jinxian Li, Qiamg Zhang, (2019). "Information asymmetry, legal environment, and family firm governance: Evidence from IPO underpricing in China", Pacific-Basin Finance Journal, Accepted Manuscript.


22. Ibbotson, R. G. (1975). "Price performance of common stock new issues". Journal of Financial Economics, 2.


23. Ibbotson,R.G.,& Jaffe, J. (1975). "Hot issue markets". Journal of Finance, 4, PP: 1027-1042.


24. Jones, A. L. (2005). "Measuring investor sentiment in equity markets", Journal of Asset Management, 7 (3/4), 208-215.


25. Lin, Z. J., and Tian, Z. (2012). "Accounting conservatism and IPO underpricing: China evidence". Journal of International Accounting, Auditing and Taxation. 21(2), PP: 127-144.


26. Ljungvist, Alexander, (2004). "Handbooks in Finance: Empirical Corporate Finance", chapter III.4: IPO Underpricing.


27. Nawadali Rathnayake, Dilesha, Louembo, Pierre Axel., Francois Kassi, Diby, Sun, Gang, Ning, Ding. (2019). "Are IPOs underpriced or overpriced? Evidence from an emerging market". Accepted Manuscript. Research in International Business and finance.


28. Peng, X., Xiongyuan, W., Kam, C. (2018). "Does customer concentration disclouse affect IPO pricing?” Finance Research Letters, Article in press, Elsevier, 1-7.


29. Rock, K., 1986, "Why new issues are underpriced". Journal of Financial Economics, 15, PP: 187-212.


30. Su, D., & Fleisher, B.M. (1999). "An empirical investigation of underpricing in Chinese IPOs". Pacific-Basin Finance Journal, 7(2), 173-202.


31. Heydari Mehdi, Kadri Bahman, Saeed Hamkhani (2016). Investigating the mediating role of information asymmetry in explaining the relationship between audit quality and financing policies. Financial Management Strategy Quarterly, Year 5, Number 19, 93-126.


32. Yu, Ji, limg Tue, Da Wu. (2019). "Industry peer firm’s Earnings Quality and IPO Underpricing", Journal of corporate accounting & finance, published online in Wiley Online Library (wileyonlinelibrary.com).


33. Wang, Di, Qian, Xiaolin, Quek, Chai, Tan, Ah-Hwee., Miao, Chunyan, Zhang, Xiaofeng, See NG, Geok, Zhou, YOU. (2018). "An interpretable neural fuzzy inference systems for predictions of underpricing in IPOs". Accepted Manuscript, https://doi.org/10.1016/j.neucom.2018.07.036


34. Zhou, Lu (Jolliy) & Sadeghi, Mehdi. (2018). "The impact of innovation on IPO short-term performance: Evidence from the Chinese markets". Accepted Manuscript. Pacific Basin Finance Journal.


35. Roudpashti Fereydoun, Simbar Farshid, Tutian Siddigeh (2004). The effect of macroeconomic variables on stock returns of investment companies listed in Tehran Stock Exchange. Economic research journal, fifth period, number 17, 2 series, 209-236.


36. Siah-Tiri Mohsen (1389). Investigating the impact of effective financial ratios on the abnormal short-term returns of IPOs in Tehran Stock Exchange, Master's Thesis of Business Administration, University of Sistan and Baluchistan.


37. Shahab Nawai Shahid (2016). Investigating the impact of environmental uncertainty on underpricing on IPOs in Iran Stock Exchange companies, Master of Accounting thesis, Amol Institute of Higher Education.


38. Salehi Hamid (2015). The effect of factors affecting stock valuation in initial public offerings in Tehran Stock Exchange with structural equations approach, master's thesis in financial management, Islamic Azad University of Shahr Quds.


39. Saniei Abadeh Mohammad, Mahmoudi Sina, Tahirparvar Mohaddeh (2014). Applied data mining (second edition), Niaz Danesh publications.


40. Fallah Shams Mirfaiz, Kordloui Hamidreza, Rashno Mehdi (2019). Investigating price manipulation in Tehran stock exchange using support vector machine model, Financial Research, Volume 14, Number 1, 69-84.

Esmaili Zahra, Abbasi Ebrahim, Fallah Mirfaiz (2017). Forecasting the short-term performance of initial public offering of shares using nearest neighbor models and support vector machine, Persandam Financial Management, No. 21, 9-27.