نقش رسانه های جمعی و اجتماعی در تغییرات فرهنگی با تأکید بر تعلق به هویت ملی (مطالعه موردی نوجوانان شهر اردبیل)

محورهای موضوعی : رسانه

غلامعلی فرج زاده خیاوی ¹ (دانشجوی دکتری علوم ارتباطات، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران)
اصحاب حبیب زاده ² (دانشیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران.)
علی جعفری ³ (دانشیار گروه علوم ارتباطات، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران)
محمد سلطانی فر ⁴ (ستاد دانشگاه و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات)

تاریخ دریافت : 1401/05/22 تاریخ پذیرش : 1401/11/23 تاریخ انتشار : 1401/12/01

کلید واژه: هویت ملی, رسانه‌های جمعی, احساس تعلق, رسانه‌های اجتماعی, تغییرات فرهنگی,

چکیده مقاله :

هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی مقایسه ای نقش رسانه های جمعی و اجتماعی در تغییرات فرهنگی با تأکید بر تعلق به هویت ملی بود. روش تحقیق علّی-مقایسه ای بود. جامعه آماری تحقیق مشتمل بر کلیه نوجوانان (13تا 17 سال) شهر اردبیل به تعداد 50000 که از بین آنها 380 نفر به عنوان نمونه به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب گردید. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته برای رسانه ها و پرسشنامه استاندارد سلگی و همکاران (1394) برای احساس تعلق به هویت ملی استفاده شد. برآورد روایی صوری و محتوایی پرسشنامه ها از نظر متخصصان و اساتید و برآورد پایایی پرسشنامه ها از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که این مقدار برای پرسشنامه ها بالاتر از 0.7 به دست آمد. داده ها از طریق آزمون های t تست و تحلیل واریانس چند متغیره (مانوا) در نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد رسانه های جمعی و اجتماعی نقش متفاوتی در احساس تعلق به هویت ملی و ابعاد آن (اجتماعی، تاریحی، فرهنگی و سیاسی) در بین نوجوانان دارند (0.01>P). به طوری که احساس تعلق به هویت ملی و ابعاد آن در بین نوجوانانی که مصرف رسانه ای آنان از نوع اجتماعی است کمتر از نوجوانانی است که از نوع جمعی می باشد. 5.7 درصد از تعلق فرهنگی، 7.7 درصد از تعلق تاریخی، 9.7 درصد از تعلق سیاسی و 14.7 درصد از تعلق اجتماعی نوجوانان از طریق تفاوت در اثر نوع رسانه (جمعی و اجتماعی) تبیین می شود. بنابراین نتیجه گرفته می شود که نوع رسانه نقش مهمی در تغییرات فرهنگی نوجوانان در شکل عام و احساس تعلق به هویت ملی در شکل خاص دارد.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this research was to compare the role of mass and social media in cultural changes with an emphasis on belonging to the national identity of teenagers. The research method was causal-comparative. The statistical population of the research consists of all adolescents (13-17 years old) of Ardabil city, numbering 50,000, of which 380 people were selected as a sample by cluster random sampling. To collect data, a researcher-made questionnaire for the media and a standard questionnaire by Selgi et al. (2014) were used for the feeling of belonging to the national identity. Cronbach's alpha coefficient was used to estimate the form and content validity of the questionnaires from the experts' and professors' point of view, and the Cronbach's alpha coefficient was used to estimate the reliability of the questionnaires, which was higher than 0.7 for the questionnaires. Data were analyzed through t-test and multivariate analysis of variance (MANOVA) in SPSS software. The results showed that mass and social media play a different role in the feeling of belonging to the national identity and its dimensions (social, historical, cultural and political) among teenagers (P<0.01). So that the feeling of belonging to the national identity and its dimensions among the teenagers whose media consumption is of a social type is less than the teenagers who are of a collective type. 5.7% of cultural belonging, 7.7% of historical belonging, 9.7% of political belonging and 14.7% of social belonging of teenagers are explained through the difference in the effect of the type of media (collective and social). Therefore, it is concluded that the type of media plays an important role in the cultural changes of teenagers in general and the feeling of belonging to the national identity in particular.