ارائه مدل اندازه‌گیری انعطاف‌پذیری مالی متناسب با شرایط محیطی ایران (با تأکید بر نوع مؤلفه‌ها)

محورهای موضوعی : حسابداری مالی و حسابرسی

حمید خالقی مقدم ¹ (استادیار گروه حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران)
یحیی حساس یگانه ² (- استاد گروه حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.)
مقصود امیری ³ (استاد گروه مدیریت صنعتی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران)
جلال شیره زاده ⁴ (استادیار گروه حسابداری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1398/04/07 تاریخ پذیرش : 1398/06/10 تاریخ انتشار : 1398/07/15

کلید واژه: Capital Structure, Cash Holding, انعطاف‌پذیری مالی, ساختار سرمایه, نگهداشت وجه نقد, ظرفیت بدهی, اندازه بازار سرمایه.Financial Flexibility, Debt Capacity, Capital Market Size,

چکیده مقاله :

انعطاف‌پذیری مالی به عنوان پلی بین تئوری و عمل تأمین مالی و تعیین ساختار سرمایه شرکت‌ها (مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده)، توان آن‌ها در تأمین منابع مالی جهت عکس‌العمل مناسب در برابر رویدادها و موارد پیش‌بینی نشده، برای حداکثر کردن ارزش شرکت را فراهم می‌نماید. هدف اساسی تحقیق ارائه مدلی برای اندازه‌گیری انعطاف‌پذیری مالی شرکت‌ها) متناسب با شرایط و وضعیت محیطی ایران) است. با توجه به هدف تحقیق، مطالعه و جستجوی اکتشافی در متون تخصصی و تدوین پرسشنامه بر مبنای مطالعات مذکور، نظرات خبرگان مالی شامل صاحب‌نظران دانشگاهی و بازار سرمایه در قالب روش دلفی جهت کسب شناخت و درک دیدگاه‌های آنان، اعتبار چارچوب نظری و مشخص ساختن ابعاد، مؤلفه‌ها، شاخص‌ها و عوامل تعیین‌کننده انعطاف‌پذیری مالی شرکت‌ها اخذ گردید. در بخش اول تحقیق با اجماع نظر خبرگان و با استفاده از آزمون‌های آماری میانگین، تحلیل عاملی تأییدی (CFA) و ضریب هماهنگی کندال به ارائه مدل پیشنهادی انعطاف‌پذیری مالی متناسب با شرایط و وضعیت محیطی ایران پرداخته است. مطابق اجماع نظر خبرگان، مدل فوق دارای دو بعد"انعطاف‌پذیری مالی درونی" و "انعطاف‌پذیری مالی بیرونی" و سه مؤلفه اساسی " ظرفیت بدهی"،"نگهداشت وجه نقد"و" اندازه بازار سرمایه" است. هریک از مؤلفه‌ها نیز از طریق شاخص‌ها و عوامل تعیین‌کننده متعددی قابل محاسبه و اندازه‌گیری هستند. به گونه‌ای که از دیدگاه خبرگان مجموعاً 16 شاخص برای محاسبه و 15 عامل تعیین‌کننده برای اندازه‌گیری مؤلفه‌ها، کلیدی تشخیص داده شدند. در بخش دوم تحقیق، بعد از ارائه مدل پیشنهادی مورد اجماع خبرگان، بررسی وضعیت انعطاف‌پذیری مالی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و نتایج آزمون مدل‌های اندازه‌گیری مؤلفه‌های سه گانه با استفاده از تکنیک‌های آماری رگرسیون چند متغیره و تحلیل عاملی تأییدی (CFA) حاکی از تأثیر چهار عامل تعیین‌کننده بر مؤلفه نگهداشت وجه نقد (هشت عامل مورد اجماع خبرگان) و سه عامل بر مؤلفه ظرفیت بدهی (هفت عامل مورد اجماع خبرگان) بودند. همچنین، بررسی ماهیت شاخص‌های نقد شوندگی سهام (پنج شاخص مورد اجماع خبرگان) و ضرایب آنان در مدل، نشان از نقدشوندگی پایین سهام و به تبع آن عدم اتکای شرکت‌ها به مؤلفه اندازه بازار سرمایه انعطاف‌پذیری مالی دارد Financial flexibility as a bridge between theory and financing and the determination of corporate capital structure (the most important determinant factor), their ability to provide financial resources to respond appropriately to events and unforeseen events, to maximize the value of the corporate. The main objective of the research is to provide a model for the financial flexibility of the corporates accepted in the Tehran Securities Exchange (according to the environmental conditions of the corporates).According to the purpose of the research, exploratory research and compilation of questionnaires based on the above studies, experts' opinions The finance includes academic scholars and investors in the Delphi methodology to gain insight into their views, validate the theoretical framework, and identify the dimensions, components, indicators and determinants of corporate financial flexibility. In the first part of the study, with the consensus of experts and using the mean statistical variables, CFA approved the Kendal coordination approach to present a proposed financial flexibility model appropriate to the conditions of the corporates accepted in Tehran Securities Exchange.According to the consensus of the polls, the above model has a two-dimensional "internal financial flexibility" and "external financial flexibility" and one of the main components of "debt capacity", "cash holdings" and "capital market size". Each of the components can be calculated and measured by several determinants and determinants. From the experts' point of view, a total of 16 indicators were used to calculate and15 key determinants were used to measure the components. In the second part of the research, after presenting the proposed model of the consensus of experts, the study of the financial flexibility of the corporates accepted in the Tehran Securities Exchange and the results of testing the models of the three components, using multivariate regression and confirmatory factor analysis (CFA), the effect of the four factor on cash holding (eight factors of consensus among experts) and the three factor on the component of debt capacity (the seven factors were consensus experts) were determined. Also, the nature of equity liquidity indices (five indicators of consensus among experts) and their coefficients in the model, show low stock liquidity and, consequently, the lack of reliance on firms to the capital market size has financial flexibility.

منابع و مأخذ:

1)     افلاطونی، عباس، (1396)، "تجزیه‌وتحلیل آماری با ایویوز در تحقیقات حسابداری و مدیریت مالی"، (چاپ سوم)، تهران، انتشارات ترمه.

2)   افلاطونی، عباس، (1394)، "بررسی تأثیر ریسک ورشکستگی شرکت و نوسان‌های سیستماتیک و ویژهبازده سهام بر میزان نگهداشت وجه نقد"،فصلنامه علمی_پژوهشی بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، شماره 1، سال بیست و دوم، صص 21_40.

3)     باباجانی، جعفر، (1393)، "حسابداری و مسئولیت پاسخگویی در بخش عمومی"، (چاپ سوم)، تهران، انتشارات ترمه.

4)     بیگلر، کیومرث، (1394)، "الگوی مذاکره برای حل‌وفصل اختلاف‌نظرهای حسابرس با صاحب‌کار در ارتباط با نحوه گزارشگری مالی"، رساله دکتری رشته حسابداری، تهران، دانشگاه علامه طباطبایی.

5)   بنی مهد، بهمن، مهدی عربی و شیوا حسن پور، (۱۳95)، "پژوهش‌های تجربی و روش‌شناسی در حسابداری"، (چاپ اول)، تهران، انتشارات ترمه.

6)   جعفری صمیمی احمد، ایوب خزایی و جلال منتظری شورکچالی، (1392)، "بررسی اثر روش تأمین مالی بر رشد سودآوری بنگاه‌ها در ایران"،فصلنامه علمی_پژوهشی راهبرد اقتصادی، شماره 7، سال دوم، صص 81_106.

7)   دولو، مریم و مرضیه شاکر اردکانی، (1395)، "توان توضیحی نقد شوندگی با تأکید بر سنجه‌های مختلف"، فصلنامه دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، شماره 31، سال نهم، صص 35_52.

8)   زندی، آناهیتا و محسن تنانی، (1396)، "رابطه هزینه فرصت وجه نقد و انعطاف‌پذیری مالی با عملکرد شرکت"،فصلنامه پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، سال نهم، شماره 35، صص 1_22.

9)     سرمد، زهره، عباس بازرگان و الهه حجازی، (۱۳84)، "روش‌های پژوهش در علوم رفتاری"، (چاپ یازدهم)، تهران، انتشارات آگاه.

10) سلیمی، محمد جواد، (1390)، "مدلی برای رتبه‌بندی حاکمیت شرکتی در ایران"، رساله دکتری رشته حسابداری، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.

11) شعری آناقیز، صابر و ناهید قربانی، (1394)، "رابطه انعطاف‌پذیری مالی با عملکرد شرکت‌های سرمایه‌گذاری در ایران از منظر بازار"، فصلنامه علمی_پژوهشی پژوهش‌های تجربی حسابداری، شماره 15، سال چهارم، صص 165_180.

12) قالیباف اصل، حسن و فریده ولی زاده، (1395)، "بررسی رابطه بین سیاست تقسیم سود با عدم تقارن اطلاعاتی و نقد شوندگی سهام"، فصلنامه راهبرد مدیریت مالی، شماره 14، سال چهارم، صص 1_23.

13) محسنی ملکی رستاقی، بهرام، (1394)، "انعطاف‌پذیری مالی و تصمیمات مربوط به ساختار سرمایه"، رساله دکتری رشته حسابداری، تهران، دانشگاه علامه طباطبایی.

14) مرادی، محمد، مهدی جباری نوقابی و نعیمه بیات، (1396)، "رابطه بین مازاد نقدینگی پایدار و ارزش نهایی وجه نقد"،فصلنامه پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، سال نهم، شماره 33، صص 81_105.

15) مهرانی، ساسان، محمد مرادی، هدی اسکندر و میر محمد جواد هاشمی، (1394)، "مالکیت نهادی و انعطاف‌پذیری مالی"،فصلنامه پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، سال هفتم، شماره 28، صص 43_56.

16) نیکبخت، محمدرضا و مهرداد ابراهیمی، (1392)، "بررسی تأثیر کیفیت گزارشگری مالی بر نقد شوندگی سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"، فصلنامه پژوهش‌های تجربی حسابداری مالی، شماره 3، سال دوم، صص 9_28.

17) هومن، حیدر علی، (1393)،"مدل یابی معادلات ساختاری با کاربرد نرم‌افزار لیزرل"، (چاپ ششم)، تهران، انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).

18) یوسفی اصل، فرزانه، مهناز ملانظری و غلامرضا سلیمانی امیری، (1395)، "ارزیابی الگوی شفافیت گزارشگری مالی پیشنهادی بر مبنای نقد شوندگی سهام"،فصلنامه علمی_پژوهشی دانش حسابداری، سال هفتم، شماره 24، صص 113_136.

19)   Acharya, V, Almeida, H, and Campello, M, (2007), “Is Cash Negative Debt? A Hedging Perspective on Corporate Financial Policies”, Journal of Financial Intermediation, 16(4), PP. 515-554.

20)   Bancel, F, and Mittoo, U, R, (2011), “Financial Flexibility and the Impact of Global Financial Crisis: Evidence from France”, International Journal of Managerial Finance, 7(2), PP. 179-216.

21)   Bates, T,Kahle, K, Stulz, R, (2009), “Why Do U,S, Firms Hold so Much More Cash than They Used to?”,The Journal of Finance, 64 (5), PP. 1985-2021.

22)   Brounen,D,Jong,A, d, and Koedijk, K, (2004), “Corporate Finance in Europe: Confronting Theory with Practice”, Financial Management, 33(4), PP. 71-101.

23)   Byoun,S, (2011), "Financial Flexibility and Capital Structure Decisio”,www,SSRN,com.

24)   Campello, M, Giambona, E, Graham, J. R, and Harvey, C. R, (2011), “Liquidity Management and Corporate Investment During a Financial Crisis”, The Review of Financial Studies, 24(6), PP. 1944-1979.

25)   Chun,M,Yanbo,J, and Heng, Y, (2015), “Firm’s Financial Flexibility: Driving Factors, Flexibility Degree and Economic Results:A Comparison of America and China”, International Journal of Economics and Finance, PP. 11,52_61.

26)   DeAngelo,H, and Roll,R, (2015), “How Stable Are Corporate Capital Structures?”, Journal of Finance, Vol. 1, PP. 373-418.

27)   Denis,D, J, and McKeon, S, B, (2012), “Financial Flexibility and Capital Structure Policy: Evidence from Pro-active Leverage Increases”, Review of Financial Studies,25(6), PP. 1897-1929.

28)   Fama, E,F, and French, K, R, (2012), “Capital Structure Choices”, Critical Finance Review, Vol. 1, PP. 59–101.

29)   Ferrando,A, Marchica,M,and Mura,R, (2017), “Financial Flexibility and Investment Ability Across the Euro Area and the UK”, European Financial Management, Vol. 23, PP. 87-126.

30)   Gamba,A, and Triantis, A, (2008), “The Value of Financial Flexibility”, Journal of Finance, 63 (5), PP. 263-296.

31)   Graham,J,R,and Harvey,C,R, (2001), “The Theory and Practice of Corporate Finance: Evidence from the field”, Journal of Financial Economics, Vol. 60, PP. 187-243.

32)   Hasbrouck, J, (2009), "Trading Costs and Returns for US Equities: The Evidence from Daily Data", www.SSRN.com.

33)   Inderst,R, and Vladimirovy,V, (2013), "Building up Financial Flexibility", www,SSRN,com.

34)   Kim, S, (2017), "Cash, Financial Flexibility, and Product Prices: Evidence from a Natural Experiment in the Airline Industry", www,SSRN,com.

35)   Lameijer, M, (2016), " Financial Flexibility, Bidder’s M&A Performance, and the Cross-Border Effect", PhD Thesis, University of Uppsala.

36)   Leary, M, T, and Roberts, M, R, (2010), “The Pecking Order, Debt Capacity, and Information Asymmetry”, Journal of Financial Economics, Vol. 95, PP. 332-355.

37)   Lemmon, M, L, Roberts, M, R, and Zender, J, F, (2008), “Back to the Beginning: Persistence and the Cross-Section of Corporate Capital Structure”, The Journal of Finance, 63(4), PP. 1575-1608.

38)   Lemmon,L, and Zender, F, (2010), “Debt Capacity and Tests of Capital Structure Theories”, Journal of Financial and Quantitative Analysis, Vol. 45, PP. 1161-1187.

39)   Lipson,M,L, and Mortal, S, (2009), “Liquidity and Capital Structure”, Journal of Financial Markets, Vol. 12, PP. 611-644.

40)   Mura,R, and Marchica, T, (2010), “Financial Flexibility, Investment Ability and Firm Value: Evidence from Firms with Spare Debt Capacity”, Financial Management, 39 (4), PP. 1339– 1365.

41)   Opler,T,Pinkowitz,L,Stulz,R,and Williamson,R, (1999), “The Determinants and Implications of Corporate Cash Holdings”, Journal of Financial Economics, 52(1), PP. 3-46.

42)   Rapp,M, S, Schmid, T, and Urban, D, (2014), “The Value of Financial Flexibility and Corporate Financial Policy”, Journal of Corporate Finance, Vol. 29, PP. 288-302.

43)   Shen,Hwee, C, (2012), "Cash holdings,Capital Structure and Financial Flexibility", PhD Thesis, University of Nottingham(UK).

44)   Sufi,A, (2009), “Bank Lines of Credit in Corporate Finance: An Empirical Analysis”, Review of Financial Studies, 22(3), PP. 1057-1088.

45)   Trahan, E, A, and Gitman, L, J, (1995), “Bridging the Theory-Practice Gap in Corporate Finance: A Survey of Chief Financial Officers”,The Quarterly Review of Economics and Finance, 35(1), PP. 73-87.

 

 

یادداشت‌ها