ویژگی‌های روان‌سنجی و ساختار عاملی پرسشنامه رفتار پرخطر، تکانشی و خود مخرب و انگیزش‌های عاطفی رفتار پرخطر

محورهای موضوعی : فصلنامه تحقیقات روانشناختی

هاشم جبرائیلی ¹ , رؤیا رضائی ² , شبنم داوودی زاده ³

1 - استادیار، دکتری تخصصی روانشناسی سلامت، گروه روانشناسی، دانشکده علوم اجتماعی و تربیتی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد روان شناسی عمومی، دانشکده علوم اجتماعی و تربیتی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.
3 - دانشجوی کارشناسی ارشد روان شناسی عمومی، دانشکده علوم اجتماعی و تربیتی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

تاریخ دریافت : 1401/12/06 تاریخ پذیرش : 1401/12/06 تاریخ انتشار : 1401/11/01

کلید واژه: ویژگی‌های روان‌سنجی, تکانشگری, رفتار پرخطر, انگیزش عاطفی, رفتار خود مخرب,

چکیده مقاله :

مقدمه: با توجه به پیامدهای وخیم رفتار پرخطر برای فرد و جامعه و اهمیت بررسی این رفتارها با ابزارهای معتبر، پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی و ساختار عاملی پرسشنامه رفتار پرخطر، تکانشی و خود مخرب و راه اندازه‌های عاطفی رفتار پرخطر انجام شد.روش: در یک پژوهش تحلیلی - مقطعی 401 فرد بزرگ‌سال از جمعیت عمومی شهرهای کرمانشاه (201 نفر) و سنندج (200 نفر) انتخاب و با استفاده از پرسشنامه رفتار پرخطر، تکانشی و خود مخرب و مقیاس رفتار تکانشی مورد سنجش قرار گرفتند. داده‌ها با به‌کارگیری آزمون‌های همبستگی و تحلیل عاملی تأییدی و استفاده از نرم افزارهای SPSS-26 و Mplus-7 مورد تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: آلفای کرونباخ و ضریب تنصیف سه بخش رفتار پرخطر، انگیزش عاطفی منفی و انگیزش عاطفی مثبت به ترتیب 91/0 و 91/0، 93/0 و 91/0 و 93/0 و 92/0 به دست آمد. ساختار عاملی قسمت رفتار پرخطر (RMSEA=0.02, CFI=0.98, TFI=0.98)، انگیزش عاطفی منفی (RMSEA=0.05, CFI=0.93, TFI=0.93) و انگیزش عاطفی مثبت (RMSEA=0.03, CFI=0.96, TFI=0.96) مورد تأیید قرار گفت. همبستگی‌های مثبت بین حوزه‌های رفتار پرخطر و ابعاد تکانشگری از روایی ملاکی پرسشنامه حکایت داشت.نتیجه گیری: نتایج به دست آمده از پایایی و روایی پرسشنامه حکایت داشت و با توجه به اینکه این ابزار با وجود نسبتاً کوتاه بودن دامنه گسترده‌ای از رفتارهای پرخطر را مورد سنجش قرار می‌دهد، می‌تواند ابزار مناسبی برای استفاده در پژوهش و غربالگری باشد.

چکیده انگلیسی:

Introduction: Considering the serious consequences of high-risk behavior for the individual and society and the importance of investigating these behaviors with valid tools, the present study was conducted with the aim of investigating the psychometric properties and factor structure of the high-risk, impulsive, and self-destructive behavior questionnaire and the emotional measures of high-risk behavior. Method: In a cross-sectional analytical study, 401 adults were selected from the general population of Kermanshah (201 people) and Sanandaj (200 people) and were measured using the risky, impulsive and self-destructive behavior questionnaire and the impulsive behavior scale. The data were analyzed by applying correlation tests and confirmatory factor analysis and using SPSS-26 and Mplus-7 software. Findings: Cronbach's alpha and halving coefficient of three parts of risky behavior, negative emotional motivation and positive emotional motivation were 0.91, 0.91, 0.93, 0.91, 0.93 and 0.92, respectively. The factor structure of risky behavior part (RMSEA=0.02, CFI=0.98, TFI=0.98), negative emotional motivation (RMSEA=0.05, CFI=0.93, TFI=0.93) and positive emotional motivation (RMSEA=0.03, CFI=0.96, TFI= 0.96) was confirmed. Positive correlations between high-risk behavior domains and impulsivity dimensions indicated the criterion validity of the questionnaire. Conclusion: The obtained results indicate the reliability and validity of the questionnaire, and considering that this tool measures a wide range of high-risk behaviors despite being relatively short, it can be a suitable tool for use in research and screening.