بررسی میزان و چگونگی پوشش اخبار آموزشی در تلویزیون ایران )مطالعه موردی: اخبار 21 شبکه یک ، 30/22 شبکه دو و 13 شبکه خبر سازمان صداو سیما )

محورهای موضوعی : فصلنامه فرهنگ ارتباطات(علمی و ترویجی )

اکبر نصراللهی ¹ ( )
علی اکبر خسروی بابادی ² ( )
مریم عزیزی ³ ( )

تاریخ دریافت : 1395/08/03 تاریخ پذیرش : 1395/08/03 تاریخ انتشار : 1392/10/01

کلید واژه: برجسته‌سازی, پوشش خبری, صدا و سیما, اخبار آموزشی, گزینشگری,

چکیده مقاله :

آموزش اساس و محور همه تحولات از جمله مهمترین رکن توسعه در ابعاد فردی و اجتماعی است و بی تردید رسانه ها بویژه تلویزیون و خبر نقش موثری در این زمینه دارد.اهمیت رسانه در آموزش به حدی است که در کنار مراکز رسمی آموزشی(دانشگاه ها و مدارس) نقش آموزش موازی برای آن درنظرگرفته شد.با توجه به اهمیت و همچنین تاکید برمقوله آموزش درگفتمان مقام معظم رهبری و اسناد بالادستی از جمله سند چشم انداز 1404 ایرانمیزان و چگونگی پوشش اخبار آموزشی در بخش های خبری سیما (13:00 شبکه خبر،21:00 شبکه یک و 22:30 شبکه دوسیما) به روش تحلیل محتوا بررسی شد. جامعه آماری این تحقیق، اخبار شش ماه نخست 1393 به شیوه تمام شماری و انتخاب این بخش های خبری با توجه به اینکه مهمترین بخش های خبری مشــروح شبکه های خبر،یک و دو سیما هستند هدفمند بوده است. شناخت میزان پوشش اخبار آموزشی،چینش، قالب، جهت گیری، ارزش های خبری برجسته شده و... بر اساس نظریه های گزینشگری،نیازجویی مخاطبان برجسته سازی از جمله اهداف این پژوهش بود که مهمترین نتایج آن نشان داد که دروازه بانان بخش های خبری مورد بررسی از مجموع 5554 خبر که در باره مورد بررسی انتخاب و پخش کردند ، فقط 101 خبر (4/5 درصد) رابه اخبار آموزشی اختصاص دادند. همچنین 75 درصد از اخبار آموزشی در سه بخش خبری به لحاظ چینش در اولویت پنجم تا دهم بود. 54 درصد از اخبار آموزشی صرفا در قالب خبر انعکاس داشته است. همچنین 68 درصد از اخبار آموزشی پخش شده در سه بخش خبری کمتر از یک دقیقه بود. درمجموع میزان و نحوه انعکاس اخبار آموزشی در هر سه بخش خبری به لحاظ زمان اختصاص یافته چینش خبــر و قــالب نشان داد که به لحاظ نظریه بــرجسته سازی نیز خبــرهای آموزشی در بخش هـای خبری تلویزیون ایران پوشش داده نشدند، بنابراین تجدید نظر جدی در این خصوص ضرورت دارد. با وجـود این جهت گیری 48 درصد از اخبار آموزشی پخش شده مثبت بود.

منابع و مأخذ:

 

1)      سورین ،تانکارد، جیمز. ورنر.(1386).  نظریه­های ارتباطات. ترجمه علیرضا دهقان. تهران. انتشارات دانشگاه تهران.

2)      دادگران، محمد. (1388). مبانی ارتباطات جمعی .نشر فیروزه تهران.

3)      دانایی، نسرین.( 1389 ). رسانه شناسی.تهران.انتشارات مبنای خرد .

4)      دفلور،ملوین و دنیس، اورت.(1385). شناخت ارتباطات جمعی. ترجمه سیروس مرادی، دانشگاه صدا و سیما .

5)      ساروخانی،باقر.(1385). جامعه‌شناسی ارتباطات، تهران، اطلاعات، چاپ هفدهم.

6)      سانتراک، جیمز.دبلیو.(2001) . روانشناسی تربیتی. ترجمه مرتضی امیدیان، 1385، چاپ اول، یزد: دانشگاه یزد.

7)      شکرخواه، یونس.(1381 ).خبر.نشر  مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ها. تهران.

8)      کاستلز، مانوئل.(1999).عصر اطلاعات. ترجمه احمد عقیلیان، 1380، چاپ اول، تهران: طرح نو.

9)      قاسمی، حمید.(1392). نظریه ها و مبانی ارتباط جمعی. چاپ سوم، تهران: دانشگاه پیام نور.

10)   معتمدنژاد، کاظم. (1385).  وسایل ارتباط جمعی، تهران، دانشگاه علامه طباطبایی.

11)   مک کوایل ، دنیس. (1382). درآمدی بر نظریه ارتباطات جمعی ، ترجمه پرویز اجلالی ، تهران ، مرکز مطالعات و تحقیقات   رسانه ها .

12)   ویندال، سورین ودیگران. (1376 )."کاربرد نظریه­های ارتباطات" ترجمه فرانک پیروز فر. فصلنامه رسانه،سال 2،4، تهران  سازمان چاپ و وانتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

13)   مهدیزاده،سید محمد. (1389).نظریه های رسانه : اندیشه های انتقادی و دیدگاه­های انتقادی ،انتشارات همشهری ، چاپ اول.

 

ب ) لاتین

1)      Dearing .James W and Rogers Everett. (2009). Applying Diffusion of Innovation Theory to Intervention.   Published in final edited form as: Res Soc Work Pract. 2009 September 1; 19(5): 503–518. doi: 10.1177/1049731509335569 PMCID: PMC2957672

2)      Gerbner, G., Gross, L., Morgan, M., Signo rielli, N., & Shanahan, J. (2002). Growing up with television: Cultivation processes. In J. Bryant & D. Zillman (Eds.) Media Effects: Advances in Theory and Research. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.

3)      Griffin, E. (2000). A first look at communication theory (4th Ed.). Boston, MA: McGraw-Hill. 

4)      McQuail, D. (2010). Processes and models of media effects. In Development. McQuail (Eds.), McQuail’s Mass Communication Theory (6 ed., housandOaks, CA: Sage.

5)      Patrick Rossler and Michael Schen. (2000). "Cognitive bonding and the German reunification:Agenda-setting and persuasion effects of mass media",International Journal of Public Opinion Research , 12, 1.