بازتاب نسل های حقوق بشر بر روابط شمال-جنوب

محورهای موضوعی : روابط بین الملل

هادی نصیری ¹ ( دانشجوی دکتری، گروه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران )
مهدی ذاکریان ² ( دانشیار، گروه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران )
عبدالعلی قوام ³ ( استاد، گروه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، دانشکده علوم اقتصاد و سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران )
علی اصغر کاظمی زند ⁴ ( استاد، گروه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران )

تاریخ دریافت : 1401/05/30 تاریخ پذیرش : 1401/09/20 تاریخ انتشار : 1401/09/01

کلید واژه: توسعه, نظام بین الملل, حقوق بشر, اعلامیه جهانی حقوق بشر, نگرش نسل های حقوق بشر, روابط شمال- جنوب,

چکیده مقاله :

سیر تکوینی حقوق بشر از یک سو و جهان شمولی این مفهوم از سوی دیگر، تاثیرات شگرفی را در نظام بین الملل از خود بر جای گذاشته است. در این سیر تکاملی شاهد حضور سه رژیم متفاوت حقوق بشر شامل حقوق مدنی، حقوق سیاسی اجتماعی و حقوق جمعی هستیم؛ نگاه عدالت محور حقوق بشر مهم ترین هدف این فرآیند در بیش از 60 سال گذشته بوده است. تاثیرات این مفهوم در روابط کشور های شمال و جنوب یکی از موضوعاتی است که در پژوهش های پیشین مغفول بوده است. در مقاله حاضر پرسش اساسی این است که با توجه به شکاف فزاینده و رو به افزایش در روابط شمال - جنوب حقوق بشر چه نقشی در همگرایی این دو حوزه داشته است. در پاسخ به این سوال، می توان این مفروض را ارائه کرد که با وجود تلقی های متفاوت و اولویت منافع خاص هر کشور (چه در شمال و چه جنوب)، توجه به جهانشمولی حقوق بشر و نسل سوم می تواند این شکاف را کاهش دهد،این مقاله سعی دارد تا مفاهیم سه گانه حقوق بشر را مورد بررسی قرار دهد و به ارتباط تنگاتنگ حقوق بشر و توسعه بپردازد تا نشان دهد که انتقال تکنولوژی می تواند فرصت های جدیدی برای کشورهای جنوب حاصل نماید.

چکیده انگلیسی:

The evolution of human rights on the one hand and the universality of this concept on the other hand have left a tremendous impact on the international system. In this evolution, we see the presence of three different regimes of human rights, including civil rights, social political rights, and collective rights; The justice-oriented view of human rights has been the most important goal of this process in the past 60 years. The effects of this concept on the relations between North and South countries is one of the topics that has been neglected in previous researches.In the present article, the basic question is "what role has human rights played in the convergence of these two areas, considering the growing gap in North-South relations". In response to this question, it can be hypothesized that "despite different perceptions and the priority of the specific interests of each country (both in the North and the South), paying attention to the universality of human rights and the third generation can reduce this gap." This article tries to examine the three concepts of human rights and the close relationship between human rights and development to show that technology transfer can bring new opportunities for southern countries.