بررسی نظریه تقدم نفس بر بدن از نگاه ملاصدرا و علامه مجلسی

محورهای موضوعی :  پژوهشهای معرفت شناختی

سیده مریم کطائیان ¹ (دانش آموخته کارشناسی ارشد فلسفه و حکمت دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی)
موسی ملایری ² (دانشیار گروه فلسفه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی)

تاریخ دریافت : 1394/03/01 تاریخ پذیرش : 1394/03/01 تاریخ انتشار : 1391/07/01

کلید واژه: حدوث نفس, قدم نفس, عالم ذر, تقدم نفس بر بدن, علامه مجلسی, ملاصدرا,

چکیده مقاله :

کسب علم ودانش ازبهترین ویژگی های آدمی است که روایات متعددی تحصیل آن را واجب وسبب کمال انسان دانسته اند. اما نکته ای که قابل توجه است اینکه ازکدام دانش آغازو به کدام مجهول بپردازیم. بی شک ضروری ترین نوع معرفت برای انسان، معرفت خویشتن است که با حصول ارزش های الهی ومتعالی برای آن، همراه است. به دنبال اهمیت معرفت النفس، حکما و متفکران اسلامی به جدیت به آن پرداخته اند. از مهمترین مسائل این باب بحث حدوث وقدم نفس است. در میان فلاسفه اسلامی، ملاصدرا حدوث نفس به واسطه حدوث بدن را مطرح می نماید واز میان محدثین علامه مجلسی، بحث تقدم نفس بر بدن را بیان می دارد. درمیان نظرات این دو بزرگوار نکاتی را می توان یافت که می توانند این دو نظر فلسفی و روایی را به یکدیگر نزدیک نمایند

چکیده انگلیسی:

Acquiring knowledge and wisdom is the most important characteristic of human being which is intensely commanded by the Islamic tradition. However, from what kind of knowledge shall we start our quest? and to which unknown shall we deal with? Surely self-knowledge is the most vital knowledge which is accompanied by divine and transcendental values for men, therefore Islamic philosophers and thinkers have seriously dealt with it. One of the most significant issues, in this respect, is createdness and eternity of the self. Mulla Sadrā, among the Islamic philosophers, and ‘Allāmah Majlisī, among the traditionists, have dealt with this issue in their works. There are common points in their views by which the two streams, i.e. philosophy and tradition, could be close together.  

منابع و مأخذ:

1-    صدرا،محمدبن ابراهیم،الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة،انتشارات دار احیاءالتراث،بیروت، 1410ق.

2-    صدرا،محمدبن ابراهیم،العرشیة،مولی،تهران،1341ش.

3-    صدرا محمدبن ابراهیم،شرح اصول الکافی موسسه مطالعات وتحقیقات فرهنگی،تهران،1362ش.

4-    همو،الشواهد الربوبیة فی المناهیج السلوکیة،المرکز الجامعی للنشر،قم،1360ش.

5-    همو،مفاتیح الغیب،ترجمه محمد خواجوی،انتشارات مولی،تهران،1371ش.

6-    فیاضی،غلامرضا،علم النفس فلسفی،انتشارات امام خمینی،تهران،1389ش.

7-    مجلسی،محمد باقر مراة العقول،ناشر دارالکتب الاسلامیة،تهران،1366ش.

8-    همو،بحارالانوار،اسلامیة،تهران،1394ق.