نقش تصمیمات سیاسی در ایجاد نابرابریهای ناحیه‌ای در جنوب‌شرق ایران ( کرمان، سیستان‌وبلوچستان)

محورهای موضوعی : فصلنامه جغـرافیا

غلامحسن حیدری ¹ , زکیه آفتابی ²

1 - هیات علمی گروه جغرافیای دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز
2 - کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی و مدرس دانشگاه پیام نور

تاریخ دریافت : 1390/07/19 تاریخ پذیرش : 1391/02/23 تاریخ انتشار : 1391/02/23

کلید واژه: توسعه, سیستان و بلوچستان, مکان, فرصت‌های سیاسی, تصمیمات سیاسی,

چکیده مقاله :

در این مقاله به موضوع تحلیل نقش تصمیمات سیاسی در بروز یا تشدید نابرایریهای ناحیه‌ای در ایران به صورت موردی و مقایسه‌ای بین استان‌های کرمان و سیستان‌وبلوچستان که از نظر شاخص‌های متعدد جغرافیایی تقریباً نزدیک به هم می‌باشند ، با این تفاوت که استان کرمان زادگاه شخصیت سیاسی (رئیس جمهوری) در سالهای 1368-1375 بوده‌است، پرداخته می‌شود. ودر اینجا در پی پاسخ به این سوال‌ها می‌باشیم که آیا دسترسی به فرصت‌های سیاسی باعث استفاده از امکانات ملی در جهت توسعه موطن و زادگاه شخصیت‌های سیاسی شده‌است یا خیر ؟ و آیا فرایند تصمیمات سیاسی در بروز یا تشدید نابرابری‌های ناحیه‌ای در جنوب‌شرق ایران موثربوده است؟ با توجه به سوال‌های فوق این فرضیه مطرح گردیدکه دولت سعی می کند طرح‌های عمرانی و اعتبارات توسعه ملی را به صورت متعادل و با توجه به نیاز مناطق مختلف در اختیار آنها قرار دهد. ولی تصمیم‌گیران سیاسی با استفاده از جایگاه خود این طرح‌ها را به مکان‌های مورد نظر سوق می‌دهندو چنین استنباط می‌شود که بین تصاحب پست‌های اداری-سیاسی و توسعه زادگاه این شخصیت‌های سیاسی رابطه مستقیمی وجود دارد و شاخص‌های توسعه در این مکان‌ها نسبت به قبل و حتی در بعضی از موارد نسبت به بعد خود از شتاب بیشتری برخوردار می‌باشند. به این منظور اطلاعات و آمار شاخص‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی استان‌های فوق در دورة ریاست جمهوری مربوطه و قبل و بعد از آن جمع آوری و تجزیه و تحلیل گردیده است. نتایج تحقیق نشان داد که دسترسی به فرصت‌های اداری- سیاسی که در نهایت تصمیمات سیاسی را به همراه دارد باعث توسعه موطن این تصمیم گیران سیاسی می شود و در بروز یا تشدید نابرابریهای ناحیه‌ای در جنوب‌شرق ایران بین استانهای کرمان و سیستان و بلوچستان تاثیر زیادی داشته است .

منابع و مأخذ:

1-اداره آب و هواشناسی استان سیستان و بلوچستان.

2-اداره آب و هواشناسی استان کرمان.

 3-افشار سیستانی،ا،نگاهی به سیستان و بلوچستان،انتشارات هما،1363.

4-جکسون ،رابرت و گئورک سورنسون ، درامدی بر روابط بین الملل ، ترجکه مهدی ذاکریان ،احمد تقی زاده، حسن سعید کلاهی ،، نشر میزان ،1383.

5-حافظ نیا ، محمد رضا، جغرافیای سیاسی ایران انتشارات سمت ،1381.

6-حافظ نیا ، محمد رضا  ، مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی ، انتشارات ،1382.

7--حافظ نیا، محمدرضا و کاویانی راد ، مراد، افقهای جدید در جغرافیای سیاسی ، انتشارات سمت ،1383.

8-حیدری ، غلامحسین، جزوه درسی مکاتب جغرافیایی دانشگاه ازاد واحد تهران مرکز در مقطع ارشد، 1384 9-سازمان مدیریت و برنامه ریزی،1380،گزارش عملکرد دولت،83-1376،چاب دوم.

10-شکویی، حسین ، اندیشه های نو در فلسفه جغرافیا ، جلد نخست، انتشارات گیتا شناسی ،1377.

11-شکویی ، حسین ، جغرافیای کاربردی و مکتبهای جغرافیایی ، انتشارات استان قدس ،1379.

12-کمالی ، ع ، مقدمه ای بر جامعه شناسی نا برابریهای اجتماعی ، انتشارات سمت ،1379.

13-گرب، ادوارد ،نابرابریهای اجتماعی ، ترجمه محمد سیاهپوش و احمد رضا غروی نژاد ، انتشارات معا صر ،1377.

14-مجتهد زاده، پیروز ، جغرافیای سیاسی و سیاست جغرافیایی ، انتشارات سمت،1381 15-مرکز کرمان شناسی،1380، کرمان در یک نگاه،نشر مرکز کرمان شناسی،1380.

16-مویر، ریچارد ، درامدی نو بر جغرافیای سیاسی ، دره میر حیدر ، انتشارات سازمان جغرافیایی ،1379.

17-میر حیدر ،دره ،مبانی جغرافیای سیاسی ، انتشارات سمت ،1371.

18- میر حیدر ،دره وحمیدی نیا، حسین ،مقایسه جغرافیای سیاسی و روابط بین الملل از نظر روش شناسی و مفاهیم ، فصلنامه علمی و پژوهشی ژئو پلتیک ، انتشارات انجمن ژئوپلتیک ایران ، سال دوم ، شماره اول ،1385.

19- نصیری، معصومه و اعظمی ، هادی ،نابرابری‌های شهری تهدیدی برای امنیت اجتماعی تهران ، رویکردی در جغرافیای سیاسی ، فصلنامه علمی و پژوهشی ژئو پلتیک ، انتشارات انجمن ژئوپلتیک ایران، سال دوم ، شماره اول ،1385 .

20-یغمایی،ا،بلوچستان و سیستان،انتشارات اداره کل نگارش وزارت فرهنگ و هنر،1375.

21- یوسفی ، ماشا اله ، بررسی تطبیقی رابطه بین دسترسی به فرصت‌های سیاسی و توسعه مکانی( نمونه موردی یزد و کرمان در دوره زمانی 1380-1365) پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس ،1383.

22-مرکز آمار ایران ،سالنامه اماری کشور،1367.

23-=مرکز آمار ایران ،سالنامه اماری کشور،1368.

24-مرکز آمار ایران ،سالنامه اماری کشور،1369.

25-مرکز آمار ایران ،سالنامه اماری کشور،1370.

26-مرکز آمار ایران ،سالنامه اماری کشور،1371.

27-مرکز آمار ایران ،سالنامه اماری کشور،1372.

28-مرکز آمار ایران ،سالنامه اماری کشور،1373.

29-مرکز آمار ایران ،سالنامه اماری کشور،1374.

30-مرکز آمار ایران ،سالنامه اماری کشور،1375.

31-مرکز آمار ایران ،سالنامه اماری کشور،1376.

32-مرکز آمار ایران ،سالنامه اماری کشور،1377.

33-مرکز آمار ایران ،سالنامه اماری کشور،1378.

 

34-dikshit ramesh dutta , political geography, tata mcgraw-hillpublishing, Newdehli(1994)