ارائه ی الگوی گزارشگری پایداری با رویکرد تئوری داده بنیاد در شرکت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران

محورهای موضوعی : اقتصاد مالی

رضا محمودی ¹ , قدرت اله طالب نیا ² , حمیدرضا وکیلی فرد ³ , فائق احمدی ⁴ , خسرو مرادی شهدادی ⁵

1 - گروه حسابداری، واحد قشم، دانشگاه آزاد اسلامی، قشم، ایران
2 - گروه مدیریت مالی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - گروه مدیریت مالی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
4 - گروه حسابداری، واحد قشم، دانشگاه آزاد اسلامی، قشم، ایران
5 - گروه مدیریت مالی، واحد قشم، دانشگاه آزاد اسلامی، قشم، ایران

تاریخ دریافت : 1402/04/26 تاریخ پذیرش : 1402/06/09 تاریخ انتشار : 1402/07/01

کلید واژه: C8, B62, واژه‌های کلیدی: گزارشگری پایداری, رویکرد تئوری داده بنیاد, بورس اوراق بهادار تهران. طبقه بندی JEL : B20,

چکیده مقاله :

چکیده هدف از اجرای این پژوهش ارائه ی الگوی گزارشگری پایداری با رویکرد تئوری داده بنیاد در شرکت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران بود. این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر داده ها آمیخته اکتشافی و از نظر روش اجرا از نوع داده بنیاد است. جامعه آماری در بخش کیفی 12 نفر از خبرگان به روش نمونه گیری گلوله برفی و در بخش کمی 2184 نفر از مدیران و کارشناسان بود که به روش نمونه گیری تصادفی ساده 317 نفر انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری داده‌‌ها در بخش کیفی مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمی پرسشنامه بود. نتایج علی بخش کیفی شامل 5 مولفه الزامات محیطی، مشوق‌های محیطی، فشارهای محیطی، ویژگی‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی کشور و ویژگی‌های محیط بین‌الملل، نتایج زمینه ای بخش کیفی شامل 4 مؤلفه ویژگی‌های محیط شرکت، ویژگی‌های اقتصادی کشور، مشوق‌های مالی و محیط حسابداری و مالی کشور، نتایج مداخله‌گر بخش کیفی شامل 6 مولفه ویژگی‌های ساختاری شرکت، ویژگی های حاکمیت شرکتی، رقابت در صنعت، ویژگی‌های رفتاری مدیران و ویژگی‌های عملکردی، نتایج راهبردهای بخش کیفی شامل 6 مؤلفه استقرار نظام کنترل داخلی، آموزش مقوله پایداری، مشخص‌کردن نهاد مسئول پایداری، تدوین اصول و استانداردهای پایداری، تقویت و استفاده از فناوری‌های نوین و تشکیل کمیته پایداری در شرکت ها و نتایج پیامدهای بخش کیفی شامل 5 مؤلفه حفظ محیط زیست برای نسل‌های آتی، افزایش اعتماد اجتماعی، کیفیت گزارشگری مالی، کیفیت گزارشگری مالی، ارتقاء کیفیت زندگی انسا‌ن‌ها و رشد بازار سرمایه بودند. در بخش کمی بالاترین رتبه مربوط به شرایط زمینه ای و کمترین شرایط مداخله گر بود.

چکیده انگلیسی:

Abstract The purpose of this research was to present a model of sustainability reporting with the foundational data theory approach in companies admitted to the Tehran Stock Exchange. This research is applied in terms of purpose, exploratory in terms of data, and foundational data in terms of implementation method. The statistical population in the qualitative section was 12 experts by snowball sampling and in the quantitative section 2184 managers and experts, of which 317 were selected by simple random sampling. The data collection tool was a semi-structured interview in the qualitative part and a questionnaire in the quantitative part. The causal results of the qualitative section include 5 components of environmental requirements, environmental incentives, environmental pressures, cultural, social and political characteristics of the country and the characteristics of the international environment, the contextual results of the qualitative section include 4 components of the characteristics of the company environment, economic characteristics of the country, financial incentives and accounting environment and The country's finance, the intervention results of the qualitative sector including 6 components of the company's structural characteristics, corporate governance characteristics, competition in the industry, the behavioral characteristics of managers and performance characteristics, the results of the qualitative sector strategies including 6 components of the establishment of the internal control system, training on the category of sustainability, specifying the institution responsible for sustainability , developing principles and standards of sustainability, strengthening and using new technologies and forming a sustainability committee in companies and the results of the consequences of the qualitative sector including 5 components of environmental protection for future generations, increasing social trust, quality of financial reporting, quality of financial reporting, improvement of quality of life Humans and the growth of the capital market. In the quantitative section, the highest rank was related to background conditions and the lowest to intervention conditions.

منابع و مأخذ:

 فهرست منابع

• احتشام مهر، حسین، کامیابی، یحیی، خلیل پور, مهدی. (1400)، رابطه کسب و کار هوشمند و گزارشگری یکپارچه و تاثیر آن بر عملکرد مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه اقتصاد مالی، 15 (57).


• بهبهانی نیا، پریسا. (1396)، کیفیت گزارشگری مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره بحران مالی جهانی، نشریه راهبرد مدیریت مالی، شماره 18.


• رستمی، نرگس، طالب نیا، قدرت اله. (1392)، بررسی رابطه بین ضرایب مالیاتی و میزان افشاء گزارشات مالی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، پژوهشنامه مالیات (نشریه علمی)، شماره 21، ص 115 تا 138.


• ستایش، محمدحسین؛ مهتری، زینب. (1397)، چارچوبی برای کلیات مبانی نظری گزارشگری یکپارچه در ایران. پژوهش های حسابداری مالی: 10 (36): 85-106.


• طالبی انزاب، صمد، مهربان پور، محمدرضا، جهانگیرنیا، حسین، بنی مهد، بهمن. (1401)، تبیین تاثیر روانشناسی در قالب اقتصاد رفتاری بر گزارشگری مسئولیت اجتماعی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه اقتصاد مالی، 16 (59)، 1-22.


• عبدی، مصطفی، کردستانی، غلامرضا، رضازاده، جواد. (1398)، در پژوهشی به طراحی الگوی منسجم گزارشگری پایداری شرکت‌ها، مجله پژوهش های حسابداری مالی، دوره 11، شماره 4، ص 23-44.


• فخاری، حسین، ملکیان، اسفندیار، جفایی رهنی منیر. (۱۳۹۶)، تبیین و رتبه بندی مولفه ها و شاخص های گزارشگری زیست محیطی، اجتماعی و راهبری شرکتی به روش تحلیل سلسله مراتبی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار، فصلنامه حسابداری ارزشی و رفتاری، دوره ۲، شماره ۴، ص ۱۵۳-۱۸۷.


• کاشانی پور، محمد فتحی، محمدرضا، فرجی، امید، رحمانی، محمد. (1399)، در پژوهشی به آینده پژوهی گزارشگری پایداری با به کارگیری رویکرد سناریونویسی، دوفصلنامه حسابداری ارزشی و رفتاری، دوره ۵، شماره ۱۰، ص 56 تا 78.


• مصدق، سعید و میریان اقدم، سیدمحمد. (1397)، تاثیر اجرایی شدن استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی (IFRS) در شفافیت مالی (مطالعه موردی: شرکت های بیمه پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران)، دومین کنفرانس بین المللی مدیریت و کسب و کار.


• ملکیان، اسفندیار؛ فخاری، حسین؛ کامیابی، یحیی؛ پاکدلان، سعید .(1397)، بررسی و رتبه بندی افشای ابعاد، مؤلفه ها و شاخص های سرمایه فکری به روش سلسله مراتبی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. حسابداری ارزشی و رفتاری: 3 (6): 35-1.


• معصومی، ابراهیم. (1393)، بررسی رابطه خلاقیت مدیران با انگیزه شغلی کارکنان در شهرداری تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.


• موسوی شیری، سیدمحمود، فدایی، مرتضی، مفتونیان، محسن، بابائی کلاریجانی، مائده. (1395). بررسی پایداری جزء نقدی نسبت به جزء تعهدی سود و شناسایی سهام بیش-کم ارزش‌گذاری شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه اقتصاد مالی، 10(37), 71-92.

• Alvareza, I. G. and E. Ortas. (2017). Corporate Environmental Sustainability Reporting in the Context of National Cultures: A Quantile Regression Approach. International Business Review, Vol. 26, No. 2, pp. 337-353.


• Albitar, K. (2015). Firm Characteristics Governance Attributes and Corporate Voluntary Disclosure: A Study of Jordanian Listed Companies. International Business Research, 8(3), 1-10.


• Alavi Tabari, S. H, Abbas Tafreshi, Z. (2013). The Impact of Corporate Governance on Disclosure of Intellectual Capital. Accounting and Auditing Studies, 4(17). 18-33. (in persian).


• Bremser, Wayne G. (2014). A Growing Interest in Sustainability Paving the Way for the Next Generation of CPAs. March. THE CPA JOURNAL, pp. 15-17.


• R, Naghdi S. (2014). Impact of Corporate Governance Attributes on Voluntary Disclosure: Evidence from Iran. Journal of Accounting Knowledge, 5(16), 119-136. (in persian).


• Fakhari, H, Malekian, E; Mahnaei, M. (2017). Explaining and ranking the components and indicators of environmental, social and corporate reporting through hierarchical analysis of the companies listed on the stock exchange. Value and Behavioral Accounting, 2(4), 153-187. (in persian).


• Giannetti, B. F., Agostinho, F., Eras, J. C., Yang, Z., & Almeida, C. M. V. B. (2020). Cleaner production for achieving the sustainable development goals. Journal of Cleaner Production, 122127.


• Hernandez, Morela. (2008). Promoting Stewardship Behavior in Organizations: A Leadership Model. Journal of Business Ethics, 80(1), 121-28.


• Kanbaty, M., Hellmann, A., & He, L. (2020). Infographics in corporate sustainability reports: Providing useful information or used for impression management?. Journal of Behavioral and Experimental Finance, 26, 100309.


• Prasad, M., Mishra, T., & Bapat, V. (2019). Corporate social responsibility and environmental sustainability: Evidence from India using energy intensity as an indicator of environmental sustainability. IIMB Management Review.


• Tsalis, T. A., Nikolaou, I. E., Konstantakopoulou, F., Zhang, Y., & Evangelinos, K. I. (2020). Evaluating the corporate environmental profile by analyzing corporate social responsibility reports. Economic Analysis and Policy, 66, 63-75.