آسیب‌شناسی و ارائه الگوی توسعه پایدار در بانک‌های دولتی ایران

محورهای موضوعی : اقتصاد مالی

محمد علی جعفری گرجی ¹ , رضا نجف بیگی ² , ابوالحسن فقیهی ³ , محمد جواد کاملی ⁴

1 - گروه مدیریت دولتی ، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - گروه مدیریت دولتی ، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
3 - گروه مدیریت دولتی ، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
4 - گروه مدیریت دولتی ، دانشگاه علوم انتظامی، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1402/07/17 تاریخ پذیرش : 1402/09/19 تاریخ انتشار : 1402/10/01

کلید واژه: G10, پایداری, توسعه پایدار, E63, بانک‌ها, واژه‌های کلیدی: توسعه, روش نظریه داده بنیاد. طبقه بندی JEL : O21,

چکیده مقاله :

چکیدهپژوهش حاضر که با هدف آسیب شناسی و ارائه الگوی توسعه پایدار در بانک های دولتی ایران اجرا شد، بنیادی و از نوع آمیخته بود. برای تحلیل داده های کیفی از تحلیل داده بنیاد و برای تحلیل داده های کمی از مدلسازی معادلات ساختاری استفاده شد. جامعه آماری در بخش کیفی اعضاء هیات مدیره و مدیران ارشد بخش اعتباری و منابع انسانی بانک‌های دولتی بودند که 18 نفر از آنان بصورت هدفمند برای مصاحبه نیمه ساختاریافته انتخاب شدند و در بخش کمی کارکنان و مدیران ستادی و کارشناسان بانک های دولتی بودند که 291 نفر از آنان بر اساس فرمول کوکران بصورت تصادفی برای پرکردن پرسشنامه به روش پیمایشی انتخاب شدند. یافته ها نشان داد که الگوی توسعه پایدار بانک های دولتی ایران متشکل از 421 مفهوم اولیه حاصل از کدگذاری باز، مفاهیم 41 مقوله خرد و 17 درونمایه اصلی هستند. همچنین عوامل علی، مداخله‌گر و زمینه‌ای بر مقوله ها، مقوله ها، عوامل‌ مداخله‌گر و زمینه‌ای بر راهبرد‌ها و راهبرد‌ها بر پیامدها تاثیر دارد.

چکیده انگلیسی:

AbstractThe present study was conducted with the aim of pathology and providing a model of sustainable development in Iranian governmental Bank which was basic research of the mixed method. For qualitative data analysis, grounded theory and for quantitative data analysis, structural equations were used. The statistical population of the qualitative section consisted of members of the board of directors and senior managers of credit and human resources departments of state-owned banks, 18 of whom were purposefully selected for semi-structured interviews. The statistical population of the quantitative section consisted of staff and staff managers and experts of state banks, 291 of whom were randomly selected for relationships between variables based on Cochrane's formula. The results showed that the sustainable development model in Iranian state banks consists of 421 primary concepts derived from open coding, 41 concepts of wisdom and 17 main. The results of quantitative analysis show that causal factors and Confounding factors and underlying factors have an impact on the category. Also, categories, confounding factors and underlying factors have an impact on strategies. Finally, strategies affect the outcomes.

منابع و مأخذ:

فهرست منابع

• ابوترابی، محمدعلی.، فلاحی، محمدعلی.، سلیمی‌فر، مصطفی. و حسینی، سیدمحمد. (1394). «اثر مالکیت دولتی بانک‌ها بر رابطة علّی توسعة مالی‌ـ رشد اقتصادی در ایران». پژوهش‌های رشد و توسعة پایدار (پژوهش‌های اقتصادی). ۱۵(۴)، 126-99.


• انصاری، ایمان. و صادقی مقدم، محمدرضا. (1393). «شناسایی، تعیین روابط و سطح‌بندی محرک‌های مدیریت زنجیرة تأمین سبز با رویکرد مدل‌سازی تفسیری ساختاری». فصلنامة علمی‌ـ پژوهشی مطالعات مدیریت صنعتی. 12(35)، 150-123.


• برزگر، صادق. (1350). بانکداری تهران.


• پیردستان، مسعود.،هرسج، فاطمه.، صادق پور، محبوبه. و رجائی، یداله. (1399). «ارائه مدل یک‌پارچه برنامه‌ریزی بهینه چند هدفی زنجیره تامین سبز در شرایط عدم قطعیت و حل مدل با استفاده از الگوریتم‌های فرا ‌ابتکاری و ارائه چارچوب مفهومی مناسب در بانک سپه»، مجله نخبگان علوم و مهندسی. 24، 36-14.


• حجاران، فاطمه.، دیواندری، علی.، فدایی، داود. (1400). «شناسایی مولفه­های بانکداری سبز نوآور مبتنی بر اخلاق زیستی برای کسب مزیت رقابتی پایدار»، مجله اخلاق در علوم و فناوری. 16(1):42-36.


• حمیدی، غلامرضا. و جوانمرد، مهدی. (1394). «مروری بر بانکداری سبز، فنّاوری اطلاعات و مزیت‌های رقابتی». دومین همایش ملی مهندسی رایانه و مدیریت فنّاوری اطلاعات. تهران: گروه پژوهشی بوعلی.


• خادمی، سیدرضا.، فلیحی پیربست، نعمت.، دالمن­پور، محمد. نقی­لو، احمد. (1399). بررسی اثرات متغیرهای خاص بانکی و کلان اقتصادی بر سودآوری بانک­ها (مقایسه مکاتب نئوکلاسیک و پست کینزین). فصلنامه اقتصاد مالی. 14(53)، 246-213.


• خنیفر، حسین. و مسلمی، ناهید. (1399). اصول و مبانی روش­های پژوهش کیفی، جلد اول. تهران: نگاه دانش.


• دانایی فرد، حسین.، الوانی، سیدمهدی. و آذر، عادل. (1398). روش­شناسی پژوهش کیفی در مدیریت: رویکردی جامع. تهران: اشراقی (صفار).


• رحیمی، غلامرضا. و ایمان‌پور، قربانعلی. (1397). «بررسی نقش پاسخگویی و تأثیر آن بر مدیریت توسعة پایدار». فصلنامة علمی‌ـ تخصصی رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری. 2(4)، 123-115.


• سلیمی‌فر، مصطفی. رزمی، محمدجواد. و ابوترابی، محمدعلی. (1389). «بررسی رابطة علّی شاخص‌های توسعة مالی و رشد اقتصادی در ایران». فصلنامة اقتصاد مقداری. 7، 103-75.


• شاهبندرزاده، حمید.، کبگانی، محمدحسین. و شجاع‌الدین، سیده نعیمه. (1395). «ارائة مدل و تحلیل کمّی خدمات پولی و مالی بانک‌ها بر مبنای ابعاد عملکردی در بانکداری سبز». راهبرد مدیریت مالی. 4(3)، 67-49.


• شعبانی، احمد.، حبیبی، رضا. و علیزاده، مصطفی. (1397). «بررسی تأثیر مسئولیت اجتماعی بانک‌ها بر نگرش و رفتار مشتریان». نشریة تحقیقات مالی اسلامی. 9(1)، 144-111.


• عیدان ترک­زاده، خدیجه.، رضایی، فرزین. و صیقلی، محسن. (1400). ارائه مدل پول هوشمند در بازار سهام ایران مبتنی بر تئوری داده بنیاد. فصلنامه اقتصاد مالی. 15(4)، 127-107.


• فلاحی، محمدعلی. و ابوترابی، محمدعلی. (1392). «بررسی مقایسه‌ای نقش سیستم بانکی و بازار سهام در رشد اقتصادی. مطالعة موردی: کشورهای منا». فصلنامه اقتصاد پولی، مالی. 20(6)، 47-29.


• کاظمی، رسول. (1387). «تجزیه‌وتحلیل عملکرد مالی بانک‌های دولتی ج.ا.ا. و مقایسة آن با بانک‌های اسلامی کشورهای حوزة خلیج فارس». دانش مالی تحلیل اوراق بهادار. 1(3)، 50-23.


• کردنوری، امیرحسین.، عدالتیان شهریاری، جمشید.، عزیزی، محمد. و کاباران زاده قدیم، محمدرضا. (1399). «طراحی مدل مفهومی کسب­وکار در بانک­های توسعه­ای با رویکرد کارآفرینی بین­المللی». فصلنامه اقتصاد مالی. 14(53)، 172-157.


• مطاعی، تهمینه.، حسینخانی، حکیمه. و پارسا، الهام. (۱۳۹۵). «فعالیت‌ها و اهداف بانک مسکن در راستای توسعة پایدار». دومین کنفرانس ملی توسعة پایدار در سیستم‌های مهندسی انرژی، آب و محیط‌زیست. تهران: دانشگاه علم و صنعت ایران.


• مقدسی‌نیا، حسین. (1395). «تأثیر بانکداری سبز بر رفتار مصرف‌کنندگان خدمات بانکی جهت دستیابی به توسعة پایدار؛ مطالعة موردی: بانک صادرات کرمانشاه». سومین کنفرانس بین‌المللی اقتصاد سبز. بابلسر: شرکت پژوهشی صنعتی طرود شمال.


• ملک‌زاده لیلی، بهزاد. و جعفرپور گلرودباری، حسین. (1395). «نقش مسئولیت اجتماعی شرکتی در توسعة پایدار صنعت بانکداری کشور». نخستین کنفرانس سراسری پیشرفت‌های نوین در مهندسی صنایع، مدیریت، اقتصاد و حسابداری. شیراز: پردیس بین‌الملل توسعة ایدة هزاره.


• نجف‌بیگی، رضا. (1397). «نگاهی به مدیریت توسعة پایدار و توسعه در ایران». تهران: ترمه.


• نوری، علی.، شفیع‌آبادی، عبدالله .، دلاور، علی. و فرح‌بخش، کیومرث. (1397). «ساخت مقیاس آسیب‌شناسی سازمانی بر اساس مدل سه‌شاخگی و بررسی آسیب‌های سازمانی در شرکت‌های صنایع غذایی». پژوهش‌های مشاوره. 17(65)، 149-126.


• ـــــــــ . (1397). «اقتصاد سبز، ابزار و راهکار اجرایی». وزارت امور اقتصادی و دارایی. معاونت امور اقتصادی، دفتر مدل‌سازی و مدیریت اطلاعات اقتصادی.

• Akin, A. & Yilmaz, İ. (2016). «Drivers of corporate social responsibility disclosures: Evidence from Turkish banking sector». Procedia Economics and Finance. 38, 2-7.


• Aras, G., Tezcan, N. & Furtuna, O.K. (2018). «Multidimensional comprehensive corporate sustainability performance evaluation model: Evidence from an emerging market banking sector». Journal of cleaner production. 185, 600-609.


• Bihari, S.C. & Pandey, B. (2015). «Green banking in India». Journal Economics and International Finance. 7(1), 1-17.


• Bouma, J.J., Jeucken, M. & Klinkers, L. (2019). «Sustainable banking: The greening of finance. Green Leaf Publishing Limited». Sheffield, UK.


• Catherin, T.C. & Jeba Melvin, C.L. (2022). «Need of the Hour: Awareness on Green Banking Products». Studies of Applied Economics, 40(2), 1133-3197.


• Charmaz, K. (2060). «Grounding grounded theory: a practical guide through qualitative analysis». London: Sage Publications Ltd.1-148.


• Creswell, J.W. (2005). «Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches». Sage publications.


• Dialysa, F. (2015). «Green banking: One effort to achieve the principle of good corporate governance (GCG)». International Conference on Economics and Banking (iceb-15). Atlantis Press.


• Domazet, I. & Kovačević, M. (2018). «The role of green marketing in achieving sustainable development». Sustainable Growth and Development in Small Open Economies. Centre for Economic and Regional Studies of the Hungarian Academy of Sciences, Budapest, 57-72.


• Fortunski, B. (2011). «Does the environmental management standard Iso 14001 stimulate sustainable development? », Manegment of Environmental Quality. 2, 1-31.


• Goulding, H. (2000) . «Grounded Theory Methodology and Consumer Behavior, Procedures, Practice and Pitfalls». Advances in Consumer Research. 27, 261-267.


• Grimm, J.H., Hofstetter, J.S. & Sarkis, J. (2014). «Critical factors for sub-supplier management: A sustainable food supply chains perspective». International Journal of Production Economics. 152, 159-173.


• Harrison, M.I. (2014). «Diagnosing organizations: Methods, models and processes». Sagc Publication.


• Kolk, A. (2016). «The social responsibility of international business: From ethics and the environment to CSR and sustainable development». Journal of World Business. 51(1), 23-34.


• Kumar, K. & Prakash, A. (2019). «Examination of sustainability reporting practices in Indian banking sector». Asian Journal of Sustainability and Social Responsibility. 4(1),2.


• Lalon, R.M. (2015). «Green banking: Going green». International Journal of Economics, Finance and Management Sciences. 3(1), 34-42.


• Meriac, J.P. & Gorman, C.A. (2016). «Work ethic and work outcomes in an expanded criterion domain». Journal of Business and Psychology. 32(3), 273-282.


• Musvoto, C., Nortje, K., De Wet, B., Mahumani, B.K. & Nahman, A. (2015). «Imperatives for an agricultural green economy in South Africa». South African Journal of Science. 111(1-2), 01-08.


• Nandini Prabhu, G. & Aithal, P.S. (2021). «A Review-Based Research Agenda on Green Banking Service Practices through Green CSR Activities». International Journal of Management, Technology, and Social Sciences (IJMTS), 6(2), 204-230.


• Narayanan, M. & Chandrasekaran, (2021). «Effectiveness of Green Banking Initiatives – A Special Reference Towards Public Sector and Private Sector Banks in Tamilnadu». International journal of innovative research in technology. 8(7), 2349-6002.


• Prakash Pillai, R. & Praveen Raj, D. (2019). «Perspective and Usage Patterns of Green Banking Services: A Cross-Sectional Analysis of Customers from Selected Banks in Kerala». Research review international journal of multidisciplinary, 4(2), 2455-3085.


• Rabinson, H.S., Anumba, C.J., Carillo, P.M. & Al-Ghassani, A.M. (2006). «STEPS: A Knowledge management maturity roadmap for corporate social  responsibility». Business Process Management Journal. 12(6), 121-136.


• Radaideh, M.K. & Al Azam, A.N. (2015). «The application of social responsibility in Jordanian banks and its impact on the competitive feature from the point of view of banks’ employees». Arab Economic and Business Journal. 10(2), 112-129.


• Rahman, M., Ahsan, M., Hossain, M. & Hoq, M. (2013). «Green banking prospects in Bangladesh». Asian Business Review. 2(2).


• Rajesh, T. & Dileep, A.S. (2014). «Role of banks in sustainable economic development through green banking». International Journal of current research and academic Review. 2(12), 136-141.


• Rajput, N., Bharti, M., Bhutani, M.S. & Oberoi, S. (2014). «Green banking in India: way to sustainable growth». Global Journal of Enterprise Information System. 6(3), 20-25.


• Sharma, M. & Choubey, A. (2021). «Green banking initiatives: a qualitative study on Indian banking sector». Environment, Development and Sustainability. 24, 293-319.


• Tara, K., Singh, S. & Kumar, R. (2015). «Green banking for environmental management: A paradigm shift». Current World Environment. 10(3), 1029-1038.


• Weber, O. (2016). «The impact of green banking guidelines on the sustainability performance of banks: The Chinese case». Policy Brief. 79, 1-8.


• Yang, Sh. & Zhao, J. (2009). «Study on Commercial Banks Credit Risk Based on AGA and Camel Rating System. In: 2009 Second International Workshop on Knowledge Discovery and Data Mining». Date of Conference: 23-25 Jan. 2009, INSPEC Accession Number: 10468356.


• Zailani, S., Jeyaraman, K., Vengadasan, G. & Premkumar, R. (2012). «Sustainable supply chain management (SSCM) in Malaysia: A survey». International journal of production economics. 140(1), 330-340.


• Zhang, X., Wang, Z., Zhong, X., Yang, S. & Siddik, A. (2022). «Do Green Banking Activities Improve the Banks’ Environmental Performance? The Mediating Effect of Green Financing». 14, 989.