بررسی تاثیر شوکهای قیمتی انرژی بر اقتصاد نفت محور ایران در قالب متد مدلسازی نئوکینزی و استفاده از معادلات تعادل عمومی پویای تصادفی The Effect of Energy Price Shocks on Iran's Oil-centric Economy base on New-Keynesian Modeling Method and Using Dynamic Stochastic General Equilibrium Equations
محورهای موضوعی : اقتصاد مالی
علی محمدی پور
1
(
گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد، واحد میانه، دانشگاه آزاد اسلامی، میانه، ایران.
)
علی سلمانپور زنوز
2
(
گروه اقتصاد، واحد مرند،دانشگاه آزاد اسلامی،مرند، ایران
)
سید فخرالدین فخرحسینی
3
(
گروه حسابداری، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی، تنکابن، ایران
)
کلید واژه: Q43, واژه‌های کلیدی: شوک قیمتی انرژی, متد تعادل عمومی پویای تصادفی نئوکینزی, اصلاح الگوی مصرف انرژی, توابع عکس‌العمل آنی و اصلاح قیمت انرژی. طبقه بندی JEL : C51, P18,
چکیده مقاله :
برخورداری از سوبسیدهای گسترده و مصرف بیرویه انرژی، لزوم اصلاح الگوی مصرف و قیمت را متبین مینماید. مطالعه حاضر بدنبال بررسی آثار اصلاح قیمت حاملهای انرژی بر متغیرهای مهم اقتصاد کلان بوده و بدین منظور یک مدل DSGE نیوکینزی باز کوچک، برای ایران کالیبره و شبیه‌سازی شده است. نتایج حاصل از تحلیل توابع عکس‌العمل آنی نشان میدهد، آثار تخریبی در میزان مصرف خانوار، سرمایهگذاری بنگاهها، تولید غیرنفتی و تولید کل در نتیجه تکانه قیمتی مثبت در حاملهای انرژی، حداقل تا 30 دوره میتواند اقتصادی ایران را بصورت منفی تحت تاثیر قرار دهد. همچنین کاهش فزاینده در میزان سرمایهگذاری طی 9 دوره و بازگشت آن به سطح با ثبات طی 25 دوره، نیز میتواند بحران ساز گردد. لذا لزوم بهرهگیری از سیاستهای مکمل برای تشویق سرمایهگذاری و مقابله با افزایش قیمتها و همچنین نقش دولت در بازتوزیع کارای یارانهها و انجام سرمایهگذاری زیربنایی، میتواند حائز اهمیت فراوان باشد.The Effect of Energy Price Shocks on Iran's Oil-centric Economy base on New-Keynesian Modeling Method and Using Dynamic Stochastic General Equilibrium EquationsAli MohammadipourAli SalmanpourzonouzS. Fakhreddin FakhrhosseiniExtensive subsidies and excessive energy consumption have necessitated the need to reform consumption pattern and price. The present study seeks to investigate the effects of energy carrier price reform on important macroeconomic variables and for this purpose, a small open New-Keynesian DSGE model has been calibrated and simulated for Iran. The results of impulse response functions analysis show that the detrimental effects on household consumption, enterprise investment, non-oil production and total output as a result of positive price shocks in energy carriers can negatively impact Iran's economy for at least 30 periods. A accelerated decline in investment over the course of nine periods and a return to a stable level over 25 periods can also be a crisis. Therefore, the need for complementary policies to encourage investment and counteract price increases, as well as the role of the government in efficient subsidies redistribution and infrastructure investment, can be extremely important.
Extensive subsidies and excessive energy consumption have necessitated the need to reform consumption pattern and price. The present study seeks to investigate the effects of energy carrier price reform on important macroeconomic variables and for this purpose, a small open New-Keynesian DSGE model has been calibrated and simulated for Iran. The results of impulse response functions analysis show that the detrimental effects on household consumption, enterprise investment, non-oil production and total output as a result of positive price shocks in energy carriers can negatively impact Iran's economy for at least 30 periods. A accelerated decline in investment over the course of nine periods and a return to a stable level over 25 periods can also be a crisis. Therefore, the need for complementary policies to encourage investment and counteract price increases, as well as the role of the government in efficient subsidies redistribution and infrastructure investment, can be extremely important.
فهرست منابع
اسماعیل نیا، علی اصغر و وصفی اسفستانی، شهرام، (1394)، "بررسی اثرات اصلاح قیمت حاملهای انرژی بر تولید و قیمت در بخش کشاورزی"، فصلنامه اقتصاد مالی، سال 9، شماره 32، صص 45-63.
امیرخانلو، منیره، (1397)، "بررسی مسائل روز اقتصاد ایران"، مرکز تحقیقات و بررسیهای اقتصادی، معاونت اقتصادی، اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی ایران، تهران، صص 1-75.
پدرام، مهدی، بصیرت، مهدی و امیری، مریم، (1394)، "بررسی اثرات تکانه های اقتصادی بر رشد بهره وری انرژی (مطالعه موردی کشورهای صادرکننده نفت2000-2011)"، فصلنامه اقتصاد مالی، سال 9، شماره 33، صص 135-148.
حسین زاده یوسف آباد، سید مجتبی، مهر آرا، محسن و توکلیان، حسین، (1396)، "نقش صندوق توسعه ملی در کاهش نوسانات اقتصادی ایران رویکرد (DSGE)"، فصلنامه اقتصاد مالی، سال یازدهم، شماره 41، صص 1-41.
فرازمند، حسن، آرمن، سیدعزیز، افقه، سید مرتضی و قربان نژاد، مجتبی، (1395)، "ارزیابی اثرات اصلاح قیمت انرژی بر اقتصاد کلان ایران: رویکرد الگوهای تعادل عمومی تصادفی پویا (DSGE)"، فصلنامه نظریههای کاربردی اقتصاد، سال سوم، شماره 2، صص 49-76.
فرجی، مریم و افشاری، زهرا، (1394)، " تکانههای قیمت نفت و نوسانات اقتصادی در ایران در چارچوب مدل اقتصاد باز کینزی جدید"، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره 76، صص 83-113.
Abeysinghe, T., (2001), "Estimation of Direct and Indirect Impact of Oil Price on Growth", Economic Letter, 73, 147-153.
Adolfson, M., Laseen, S. & Linde, J., (2007), "Bayesian Estimation of an Open Economy DSGE Model with Incompelete Pass-Through", Journal of International Economics, Volume 72, Issue 2, 481-511.
Alege, P., Oye, Q. & Adu, O., (2019), "Renewable Energy, Shocks and the Growth Agenda: A Dynamic Stochastic General Equilibrium Approach", International Journal of Energy Economics and Policy, 9(1), 160-167.
Allegret, Jean Pierre & Benkhodja, Mohamed Tahar, (2011), "External Shocks and Monetary Policy in a Small Open Oil Exporting Economy", UMR CNRS and Universite Paris Ouest Nanterre La Defense, Bureau R130 15, pp. 11-39.
Anand, M. K., (2012), "Diesel Pricing in India: Entangled in Policy Maze", Working Paper No. 2012-108, National Institute of Public Finance and Policy, 1-41.
Anand, R., Coady, D., Mohammad, A., Thakoor, V. & Waish, J.P., (2013), "The Fiscal and Welfare Impacts of Reforming Fuel Subsidies in India", IMF Working Paper, WP/13/128, Asia and Pacific Department, International Monetary Fund, 1-30.
Bacon, R., (2005), "The Impact of Higher Oil Prices on Low Income Countries and on the Poor", Energy Sector Management Assistant Program, World Bank, 1-4.
Benchimol, J. & Fourcans, A., (2012), "Money and risk in a DSGE framework: A Bayesian application to the Euro zone", Journal of Macroeconomics, 34, 95-111.
Berg, A., Portillo, R., Unsal, D. F., (2010), "On the Optimal Adherence to Money Targets in a New-Keynesian Framework; An Application to Low-Income Countries", IMF Working Papers, WP/10/134, International Monetary Fund, 1-31.
Blanchard, O. J. & Gali, J., (2007), "The Macroeconomic Effects of Oil Price Shocks: Why are the 2000s so Different from the 1970s?", NBER Program(s):The Economic Fluctuations and Growth Program, Manuscript, MIT, 1-77.
Brown, S. & Yucel, M., (2002), "Energy Prices and Aggregate Economic Activity: An Interpretative Survey", Quarterly Review of Economics and Finance, 42(2), 193-208.
Cunado, J.; Jo, S., and Gracia, F.P., (2015), "Macroeconomic Impacts of Oil Price Shocks in Asian Economies", Energy Policy, Elsevier, vol. 86(C), 867-879.
Dagher, J., Gottschalk, J. & Portillo, R., (2010), "Oil Windfalls in Ghana; A DSGE Approach", IMF Working Papers, WP/10/116, International Monetary Fund, 1-36.
De Miguel, C.; Manzano, B.; ..., (2003), "Oil Price Shocks and Aggregate Fluctuations", The Energy Journal, 24 (2), 47-61.
De Miguel, C.; Manzano, B.; and Martin-Moreno, J.M, (2005), "Oil Shocks and the Business Cycle in Europe", Estudios Sobre La Economia Espanola, FEDEA, Issn: 1696-6384, 1-18.
Dhawan, Rajeev & Jeske, Karsten, (2008), "Energy Price Shocks and the Macroeconomy: The Role of Consumer Durables", Journal of Money, Credit and Banking, Vol. 40, No. 7, pp. 1357-1377.
Du, L.; He, Y., and Wei, C., (2010), "The Relationship between Oil Price Shocks and China’s Macroeconomy: An Empirical Analysis", Energy Policy, 38(8), 4142-4151.
Erceg, C. and A. Levin, (2003), "Imperfect credibility and inflation persistence", mimeo, Journal of Monetary Economics 50, pp. 915–944.
Finn, M.G., 2000, "Perfect Competition and the Effects of Energy Price Increases on Economic Activity", Journal of Money, Credit and Banking 32, pp. 400–416.
Ftiti, Z.; Guesmi, K., & et al., (2016), "Relationship between crude oil prices and economic growth in selected OPEC countries", The Journal of Applied Business Research, Volume 32, Number 1, 11-27.
Hamilton, J.D., (2003), "What Is an Oil Shock?", Journal of Econometrics, 113, 363-398.
Hamilton, J.D., (2005), "Oil and Macroeconomy", Prepared for: Palgrave Dictionary of Economics, Department of Economics, University of California, 1-16.
Hamilton, J.D., (2009), "Causes and Consequences of the Oil Shock of 2007-08", Brookings Papers on Economic Activity, 2009(1), 215-261.
Hayer, Sarabjeet, (2017), "Fossil Fuel Subsidies", Policy Department A: Economic and Scientific Policy, Directorate general for internal Policies, European Parliament, European Union, 1-24.
Ireland, Peter N., (2001), "Sticky-price models of the business cycle: Specification and stability", Journal of Monetary Economics, Volume 47, Issue 1, 3-18.
Justiniano, Alejandro & Preston, Bruce, (2010), "Can structural small open-economy models account for the influence of foreign disturbances?", Journal of International Economics, Elsevier, Vol. 81(1), pages 61-74.
Kilian, L., (2009), "Not All Price Shocks are Alike: Disentangling Demand and Supply Shocks in the Crude Oil Market", American Economic Review, 99(3), 1053-1069.
Kollmann, Robert, (2001), "The exchange rate in a dynamic-optimizing current account model with nominal rigidities: A quantitative investigation", Journal of International Economics, Vol 55, pp. 243-262.
Leduc, S., Sill, K., (2004), "A quantitative analysis of oil-price shocks, systematic monetary policy, and economic downturns", Journal of Monetary Economics 51 , 781–808.
Lescaroux, F., and Mignon, V., (2008), "On the Influence of Oil Prices on Economic Activity and other Macroeconomic and Financial Variables", OPEC Energy Review, 32, 343-380.
Merrill, L., Bridle, R., Klimscheffskij, M. & et al. (2017), " Making the Switch: From fossil fuel subsidies to sustainable energy", Nordic Council of Ministers, Nordic co-operation, TemaNord 2017:537, Rosendahls, Denmark, 1-81.
Monacelli, T., (2005), "Monetary Policy in a Low Pass-Through Environment", Journal of Money, Credit and Banking, 37(6), pp. 1047-1066.
Tan, B.H., (2012), "RBC Model with Endogenous Energy Production", School of Economics, Singapore Management University, 1-36.
Tuttle, C. & Beatty, K.M., (2017), "The Effects of Energy Price Shocks on Household Food Security in Low-Income Households", Economic Research Report No. ERR-233, Department of Agriculture, 1-32.
Unalmis, D., Unalmis, I. & Unsal, F., (2012), "On the Sources and Consequences of Oil Price Shocks: The Role of Storage", Research and Monetary Policy Department, Central Bank of the Republic of Turkey, Istiklal Caddesi No.10, 1-39.
Walsh, C., (2017), "Monetary Theory and Policy", The MIT Press, 4th Edition, Massachusetts Institute of Technology, London, 1-115.
Wang, S.L. & McPhail, L., (2014), "Impacts of energy shocks on US agricultural productivity growth and commodityprices: A structural VAR analysis", Energy Economics, Volume 46, 435-444.
پیوست 1- ادامه جزئیات مدلسازی در بخش بنگاهها
در هر دوره ، هدف بنگاههای تولیدی سه بخش داخلی آن است که ارزش حال جریان سود مورد انتظار دوره‌های آینده را با توجه به تابع تقاضا برای محصول که از سوی تولید کنندگان نهایی انجام میشود، حداکثر میکنند، یعنی
فرمول 1
مفهوم آن است که یک واحدکالای مصرفی دوره چه قدر برای خانوارها در دوره t ارزش دارد. در واقع مطلوبیت نهایی درآمد اسمی در دوره بوده که برای بنگاههای واسطهای برون‌زا است. از آنجائی که خانوارها مالک بنگاهها هستند، لذا سود بنگاه با استفاده از عامل تنزیل بر حسب مطلوبیت نهایی دوره برای دوره t بیان میشود.
با جایگزیی قید منحنی تقاضا در تابع هدف، مسئله بنگاهها به صورت زیر تبدیل میشود:
پس از انجام عملیات جبری بیشتر روی معادله قبلی به رابطه زیر میرسیم:
با مشتق گیری از رابطه اخیر نسبت به قیمت بهینه بنگاه و پس از ساده سازی (حذف مقادیر ثابت از طرفین از شرط مرتبه اول) و استفاده از تعادل متقارن، مسئله بهینهیابی بنگاه را میتوان به صورت زیر خلاصه نمود:
فرمول 2
همان طور که بیان شد چون تمام بنگاهها از یک تکنولوژی تابع تولید استفاده نموده که در آن نسبت عوامل تولید بهینه در بین تمام بنگاهها یکسان است و این امر منجر به آن میشود که قیمت برای تمام بنگاهها یکسان باشد. (تعادل متقارن )
قیمتی که توسط بنگاه iام در زمان t، تعیین میشود تابعی از هزینههای نهایی مورد انتظار آینده بوده و برابر است با یک مقدار افزوده (مارک آپ) بر روی هزینههای نهایی موزون. اگر قیمتها کاملاً انعطاف پذیر باشد()، مقدار افزوده (مارک آپ) در زمان t برابر است با ( ) که در این صورت میباشد که همان شرط رقابت انحصاری در حالت انعطاف پذیری کامل قیمتها است که در آن قیمت برابر است با یک مقدار افزوده(مارک آپ) به علاوه هزینه نهایی اسمی.
ولی وقتی قیمتها چسبندگی داشته باشند( )، مقدار افزوده (مارک آپ) در طول زمان وقتی که اقتصاد با تکانه برون‌زا مواجه میشود، تغییر می‌کند.
با توجه به اینکه در هر دوره زمانی تنها درصدی از بنگاهها میتوانند قیمتهایشان را بصورت بهینه تعدیل کنند، لذا شاخص قیمت کل در زمان t براساس فرمول متوسط وزنی زیر عمل می‌کند:
فرمول 3
هر بنگاه وارداتی، j کالاهای مصرفی همگن را از بازارهای جهانی با قیمت خریداری نموده و آنها را به کالاهای وارداتی نهایی تبدیل و سپس آنها را در بازار داخلی به خانوارها می‌فروشند( شاخص کل قیمت مصرف کننده جهانی است).
واردکنندگان کالاهای مصرفی متفاوت را با استفاده از جمعگرCES به کالای وارداتی نهایی( ) به شرح زیر تبدیل میکنند:
فرمول 4
کالای مصرفی وارداتی نهایی ترکیبی پیوسته از کالاهای مصرفی وارداتی متفاوت بوده که هر کدام از آنها در داخل توسط بنگاههای متفاوت با قیمت عرضه میشود.
مشابه آنچه که در قسمت قبل در مورد بنگاههای داخلی بیان شد، بنگاه جمعگر ترکیب کالاها را به‌گونه‌ای انتخاب می‌کند که هزینه کالای مصرفی وارداتی با توجه به مقدار معین مصرف ( ) حداقل شود.
از حل شرایط مرتبه اول، تابع تقاضایی که هر کدام از واردکننده j با آن مواجه میشود، به صورت زیر میباشد:
فرمول 5
که در آن شاخص کل قیمت کالاهای مصرفی وارداتی، قیمت کالای مصرفی وارداتی jام بر حسب پول داخلی و برابر با است که در آن قیمت کالای وارداتی بر حسب دلار و نرخ ارز اسمی در بازار است که از ترکیب وزنی نرخ ارز رسمی و بازار آزاد به دست میآید. شاخص قیمت واردات برای کالاهای مصرفی:
فرمول 6
که در آن تکانه مارک آپ قیمت کالاهای مصرفی وارداتی است.
بنگاه‌هایی که فرصت تعدیل قیمت برای آنها پیش میآید، برای تعیین قیمت بهینه خود، ارزش حال جریان سود انتظاری آتی خود را حداکثر میکنند. هر بنگاه j فرض میشود که قیمت را به گونه‌ای تعیین کند که ارزش حال جریان سود انتظاری آتی زیر حداکثر شود، یعنی:
فرمول 7
که در آن هزینه نهایی بنگاههای واردکنند کالاهای مصرفی برای هر برابر است با:
فرمول 8
یعنی هزینه نهایی بر حسب قیمتهای حقیقی برابر است با هزینه نهایی اسمی (قیمت جهانی کالاهای وارداتی ضرب در نرخ ارز) تقسیم بر شاخص قیمت کالاهای وارداتی بر حسب قیمتهای داخلی.
با توجه به اینکه در هر دوره تنها درصد از بنگاههای وارد کننده موفق به تعدیل قیمتهای خود میشوند، لذا قاعده تغییرات شاخص قیمت واردات را میتوان به صورت زیر نوشت:
فرمول 9
رابطه پویایی‌های نرخ تورم وارداتی را به صورت لگاریتم- خطی، میتوان به صورت زیر خلاصه نویسی کرد:
فرمول 10
عبارت بیانگر میزان انحراف قیمت جهانی کالاهای وارداتی از قیمت آن در بازار داخلی میباشد و به عنوان معیاری برای انحراف از قانون قیمت واحد میباشد که در ادبیات به عنوان شکاف قانون قیمت واحد تعبیر میکنند (موناسی‌لی(2005)). پارامتر درجه انتقال اثر نرخ ارز بر قیمت واردات را نشان میدهد. در حالتی که است، به معادله قانون قیمت واحد تبدیل میشود.
همانند کالاهای وارداتی مصرفی، واردکنندگان کالاهای سرمایهای و نهادهای متفاوت را با استفاده از جمعگرCES به کالای وارداتی نهایی به شرح زیر تبدیل میکنند:
فرمول 11
بنگاه جمعگرترکیب کالاها را به‌گونه‌ای انتخاب می‌کند که هزینه کالای مصرفی وارداتی با توجه به مقدار معین مصرف حداقل شود.
از حل شرایط مرتبه اول، تابع تقاضایی که هر کدام از واردکننده j با آن مواجه میشود، به صورت زیر میباشد:
فرمول 12
که در آن شاخص کل قیمت کالاهای سرمایهای و نهادهای وارداتی، قیمت کالای سرمایهای و نهادهای وارداتی j ام بر حسب پول داخلی و برابر با است که در آن قیمت کالای وارداتی بر حسب دلار و نرخ ارز اسمی در بازار آزاد است. شاخص قیمت واردات برای کالاهای سرمایهای و نهاده:
فرمول 13
که در آن تکانه مارک آپ قیمت کالاهای سرمایهای و نهاده ای وارداتی است.
رابطه پویایی‌های نرخ تورم وارداتی را به شکل لگاریتم- خطی را میتوان به صورت زیر بیان کرد:
فرمول 14
پارامتر درجه انتقال اثر نرخ ارز بر قیمت واردات را نشان میدهد.
طبق تعریف رابطه نرخ ارز حقیقی را می توان به صورت زیر (برحسب لگاریتم-خطی) نوشت:
فرمول 15
که در آن ، و به ترتیب بیانگر انحراف شاخص کل قیمت مصرف کننده ایران، شاخص قیمت واردات، شاخص کل قیمت مصرف کننده کشورهای خارجی از سطح تعادلی بلند‌مدت خود و انحراف نرخ ارز اسمی در بازار آزاد از سطح تعادلی بلند‌مدت خود میباشد.
پیوست 2- ادامه جزئیات مدلسازی در بخش خانوار
از حل شرایط مرتبه اول، میتوان توابع تقاضا برای انرژی نفتی و سایر انرژیها به صورت زیر به دست آورد:
فرمول 1
فرمول 2
فرمول 3
فرمول 4
فرمول 5
فرمول 6
فرمول 7
که در آن بیانگر شاخص کل قیمت انرژی میباشد.
کالاهای مصرفی غیر انرژی نیز از ترکیب از کالاهای تولیدی داخلی() و وارداتی () تشکیل شده است که از طریق جمعگر دیگسیت و استیگلیتز (1997) با هم ترکیب میشوند:
فرمول 8
که در رابطه فوق، و به ترتیب سهم کالاهای تولید داخلی و وارداتی را در سبد مصرفی غیرانرژی خانوارها بیان داشته و کشش جانشینی بین کالاهای تولیدی داخلی و وارداتی را نشان میدهد.
خانوارها در مرحله سوم، برای انتخاب ترکیب بهینه کالاهای تولیدی داخلی و وارداتی، مسئله زیر را حل میکنند:
فرمول 9
که در رابطه فوق، و به ترتیب شاخص قیمت کالاهای تولیدی داخلی و وارداتی است.
از حل شرایط مرتبه اول، میتوان توابع تقاضا برای کالاهای تولیدی داخلی و وارداتی از سوی خانوارها را به دست آورد.
با جایگزینی تقاضای انرژی و کالاهای مصرفی غیر انرژی، در سبد مصرفی خانوارها و جایگزینی روابط تقاضای تقاضا برای هر یک از حاملهای انرژی در
و روابط تقاضا برای کالاهای تولیدی داخلی و وارداتی در سبد مصرفی کالاهای غیر انرژی به ترتیب روابط بین شاخص کل قیمت مصرفکننده ()، شاخص کل قیمت مصرفکننده انرژی () و شاخص قیمت مصرف کننده غیر انرژی() با اجزای آن به دست میآید، یعنی
فرمول 10
فرمول 11
فرمول 12
قیمت عرضه حاملهای انرژی در داخل کشور از طریق فرایندهای سیاسی دولت تعیین میشود. متوسط قیمت حامل انرژی مصرفی در داخل از فرایند تصادفیAR(1) تبعیت مینماید:
فرمول 13
که هفت حامل انرژی ذکر شده میباشد.
بعد از اینکه ترکیب بهینه کالاها در مرحله اول و دوم تعیین شد، در مرحله سوم، هدف خانوارها این است که تابع مطلوبیت مورد انتظار خود را نسبت به قید بودجه بین دورهای حداکثر کنند.
قید بودجه بین دورهای خانوارها را بر حسب قیمتهای حقیقی:
فرمول 14
که در رابطه فوق، میزان سرمایهگذاری، اوراق مشارکت، بیانگر نرخ بهره اسمی اوراق مشارکت، مالیات خانوارها (مالیات مستقیم، غیر مستقیم و ارزش افزوده)، پرداختهای یارانهای دولت میباشد و خانوارها ثروت خود را بصورت مانده واقعی پول و اوراق مشارکت نگهداری میکنند و بیانگر درآمد خانوارها میباشد که بصورت زیر تعریف میشود:
فرمول 15
درآمد کل خانوارها از محل دستمزد نیروی کار()، اجاره سرمایه() منهای هزینه مربوط به تغییرات در نرخ بهرهبرداری از ظرفیت سرمایه() و سودهای تقسیم شده بنگاههای تولید کننده کالاهای واسطهای و بانکها به دست میآید. دستمزد اسمی، نرخ بازدهی حقیقی سرمایه و شدت استفاده(نرخ بهره برداری) از ظرفیت سرمایه و هزینه بهرهبرداری از سرمایه میباشد. فرایند انباشت سرمایه از طریق معادله زیر انجام میشود:
فرمول 16
که در آن نرخ استهلاک سرمایهگذاری، سرمایهگذاری ناخالص بخش خصوصی و تابع هزینه تعدیل سرمایهگذاری میباشد که تابعی مثبت از تغییرات در سرمایهگذاری میباشد. در حقیقت مسئله خانوارها حداکثر کردن تابع مطلوبیت نسبت به قید بودجه است:
فرمول 17
که در آن ضریب فزاینده مربوط به قید بودجه و ضریب فزاینده مربوط به موجود سرمایهای است.
معادله تقاضای برای پول خانوارها:
فرمول 18
مانده حقیقی پول با مصرف رابطه مثبت و کشش آن برابر است ولی با نرخ سود(بهره) سپردهها رابطه منفی دارد.
رابطه عرضه نیروی کار خانوارها به صورت زیر بیان میشود:
فرمول 19
پیوست 3- نمونهای از پارامترهای کالیبره شده مدل و نسبتهای محاسبه شده در این تحقیق بر اساس دادههای اقتصاد ایران ذیلاً ارائه میگردد:
پارامتر مقدار منبع
gama_enBbar نسبت شاخص قیمت بنزین به شاخص قیمت مصرف کننده 1150/1 یافتههای پژوهشگر
gama_ecnBbar نسبت شاخص قیمت بنزین به شاخص قیمت تولید کننده 6660/0 یافتههای پژوهشگر
gama_B سهم قیمت بنزین در سبد مصرفی خانوار 1519/0 یافتههای پژوهشگر
i_ybar نسبت کل سرمایهگذاری به تولید 3210/0 یافتههای پژوهشگر
txnoybar نسبت صادرات غیر نفتی به تولید 1050/0 یافتههای پژوهشگر
pe_xx_frbar نسبت صادرات غیر نفتی به خالص دارائیهای خارجی بانک مرکزی 5125/0 یافتههای پژوهشگر
ضریب فرایند خودرگرسیون تکانة گاز مایع 1500/0 یافتههای پژوهشگر
ضریب فرایند خودرگرسیون تکانة بنزین 1500/0 یافتههای پژوهشگر
ضریب فرایند خودرگرسیون تکانة نفت سفید 1500/0 یافتههای پژوهشگر
ضریب فرایند خودرگرسیون تکانة نفت گاز 1500/0 یافتههای پژوهشگر
ضریب فرایند خودرگرسیون تکانة نفت کوره 1500/0 یافتههای پژوهشگر
درجه پایداری عادات 3000/0 فخرحسینی و همکاران(1391: 1-30)
عکس کشش جانشینی بین دورهای مصرف 8000/0 کاوند(1389: 1-130)
عکس کشش نیروی کار نسبت به دستمزد واقعی 9200/2 طائی(1385: 93-112)
ضریب سرمایه در تولید 4200/0 شاهمرادی و ابراهیمی(1389: 30-56)
درجه شاخص بندی قیمت 5110/0 رهبر و سلیمی(1394: 219-243)
کشش جانشینی بین کالاهای مصرفی و وارداتی در داخل 0500/1 پارسا و همکاران(1394: 107-131)
ضریب اهمیت تولید در تابع عکس‌العمل سیاست پولی 7000/1- شاه‌حسینی و بهرامی(1391: 55-83)
ضریب فرایند خودرگرسیون در تابع عکس‌العمل ارزی بانک مرکزی 9000/0 منظور و تقی پور(1394: 7-44)
منبع: یافتههای پژوهشگر و منابع ذکر شده در مقابل هر پارمتر
_||_
