همبستگی شرطی پویای نوسانات قیمت نفت و بازار سهام کشورهای حوزه خلیج فارس با تاکید بر سرایت بحران مالی
محورهای موضوعی : اقتصاد مالیمجتبی کریمی 1 , فاطمه صراف 2 , قدرت اله امام وردی 3 , علی باغانی 4
1 - دانشجوی دکتری مالی، گروه مالی- بیمه، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - استادیار گروه حسابداری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
3 - استادیار گروه اقتصاد، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
4 - استادیار گروه حسابداری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
کلید واژه: بحران مالی, بازار سهام, سرایت, نوسانات قیمت نفت, همبستگی شرطی پویا,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر به بررسی همبستگی شرطی پویای متقارن و نامتقارن بین نوسانات قیمت نفت و بازار سهام کشورهای حوزه خلیج فارس در شرایط سرایت بحران مالی پرداخته است. برای این منظور از مدل DCC[i] وADCC[ii] طی دوره زمانی هفته اول سال 2004 تا هفته چهل و هفتم سال 2019 استفاده شده است. نتایج حاصل از این مطالعه بیانگر وجود همبستگی شرطی پویای نامتقارن بازار سهام ایران و دبی و همبستگی شرطی پویای متقارن بازار سهام عربستان با نفت اوپک می باشد، همچنین نتایج تحقیق بیانگر وجود همبستگی شرطی پویای متقارن بازار سهام قطر و دبی و همبستگی شرطی پویای نامتقارن بازار سهام عربستان با نفت برنت می‌باشد. تفسیر مالی وجود همبستگی‌های متقارن و نامتقارن بین شاخص بازدهی نفت برنت و بازدهی‌های سهام بازارهای دبی، قطر و عربستان حاکی از این است که مدیران ریسک باید کاملاً نسبت به این حقیقت آگاه باشند که این بازارها در مقابل شوک‌های خارجی مصونیت ندارند. نتایج نشان می‌دهد که بازارسهام دبی و ایران در مقابل شوک‌های داخلی (نفت اوپک) آسیب‌پذیر بوده و بازار سهام دبی جزء پرریسک‌ترین بازارهای حوزه خلیج فارس می‌باشد. Abstract The present study evaluates the symmetric and asymmetric dynamic conditional correlations between volatilities of oil prices and stock markets in Persian Gulf region, in the event of financial crisis contagion. To do so, Dynamic Conditional Correlation (DCC) and Asymmetric Dynamic Conditional Correlation (ADCC) models are used during the 1st week of 2004 to 47th week of 2019. The results indicate asymmetric dynamic conditional correlation between Iran and Dubai stock markets, and symmetric dynamic conditional correlation between Saudi Arabia stock market and OPEC crude oil prices. Moreover, the results show symmetric dynamic conditional correlation between Qatar and Dubai stock markets, and asymmetric dynamic conditional correlation between Saudi stock market and Brent crude oil. Interpretation of these results, that there is symmetric and asymmetric correlations between oil return index and stock returns of Dubai, Qatar and Saudi Arabia implies that risk managers should be fully aware of the fact that these markets are not immune from external shocks. Furthermore, the results suggest that Dubai and Iran stock markets are vulnerable to internal shocks (OPEC oil), and that Dubai stock market is among the riskiest markets of Persian Gulf region. [i] Dynamic Conditional Correlation [ii] Asymmetric Dynamic Conditional Correlation
1) امام وردی، قدرت اله و سیده محبوبه جعفری، اثر بحران های مالی بر انتقال تکانه و سرریز نوسان میان بازارهای مالی توسعه یافته و ایران، فصلنامه اقتصادمالی، سال سیزدهم، شماره 47، تابستان1398، صفحه 63 تا 84.
2) بردبار، نوشین، حیدری، ابراهیم (1395)، اثر نوسانات قیمت جهانی نفت بر بازده سهام صنایع انرژی بر در ایران، فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی
3) بت شکن، محمدهاشم (1396)، سرریز نوسان و همبستگی پویای شرطی نرخ ارز بر شاخص سهام گروه بانکی، فصلنامه پژوهش های پولی – بانکی، سال دهم، شماره 31، بهار 1396.
4) پایتختی اسکویی، سیدعلی، شافعی، احسان (1394)، بررسی تأثیر نوسانات قیمت نفت بر تغییرات شاخص قیمت سهام در ایران، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، سال دهم، شماره 43، زمستان 1393، صفحات 229-205.
5) خطیب سمنانی، محمدعلی، شجاعی، معصومه و غیاثی خسروشاهی، مسعود (1393)، بررسی اثر نوسانات قیمت نفت خام بر شاخص بازدهی بورس اوراق بهادار تهران.
6) فتاحی، شهرام و مرتضی سحاب خدامرادی ومیثاق ایوتوند، بررسی رابطه همبستگی شرطی بین بازارهای مالی ایران با تأکید بر اثر حافظه بلندمدت و عدم تقارن، فصلنامه اقتصادمالی، سال یازدهم، شماره 40، پائیز 1396، صفحه 25 تا 51.
7) فطرس، محمدحسن، هوشیدری، مریم (1395)، بررسی تأثیر نوسانات قیمت نفت خام بر نوسانات بازدهی بورس اوراق بهادار تهران رویکرد GARCH چندمتغیره، پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، سال پنجم، شماره 18، صفحات 177-147.
8) صرافی زنجانی، محمد، مهرگان، نادر (1397)، اثر نامتقارن ریسک نرخ ارز بر شاخص سهام صنایع صادرات محور با استفاده از مدل NARDL،فصلنامه تحقیقات مدل سازی اقتصادی، شماره 33، پاییز97
9) صادقی شاهدانی، مهدی (1394)، تعامل پویای بازار سهام و نفت: شواهدی از کشورهای منتخب، فصلنامه پژوهش های سیاستگذاری و برنامه ریزی انرژی، سال اول، شماره 1، زمستان 94، صفحات 184-157.
10) کریمی، محمدشریف و مریم حیدریان و شهرام دهقان جبارآبادی، تحلیل اثرات سرریز بین بازارهای نفت و بورس اوراق بهادار در طول مقیاس های چندگانه زمانی؛ (با استفاده از مدل VAR-GARCH-BEKK بر پایه موجک)، فصلنامه اقتصادمالی، سال دوازدهم، شماره 42، بهار 1397، صفحه 25 تا 46.
11) گل خندان، ابوالقاسم (پاییز 1395)، تأثیر تکانه های مثبت و منفی قیمت نفت بر شاخص قیمت سهام در ایران (آیا این اثرگذاری نامتقارن است؟)، فصلنامه سیاست های مالی و اقتصادی، سال چهارم، شماره 15، پاییز 1395، صفحات 114-89.
12) عباسی، ابراهیم، هادی نژاد، منیژه و کریمی، جعفر (زمستان 1394)، فصلنامه روند، سال بیست و دوم، شماره 72، صفحات 127-105.
13) میرهاشمی دهنوی، سیدمحمد (پاییز 1394)، آثار نامتقارن شوک های قیمت نفت بر بازار سهام: مطالعه موردی کشورهای صادرکننده نفت، فصلنامه سیاستهای مالی و اقتصادی، سال سوم، شماره 11، صفحات 108-85.
14) Akoum, l., Graham, M., Kivihaho, J., Nikkinen, J. and Omran, M. (2012) ‘Comovement of oil and stock prices in the GCC region: A wavelet analyses, The Quarterly Review of Economics and Finance, 52(4), pp. 385-394.
15) Arouri, M.E. H., Lahiani, A., & Nguyen, D.K. (2011). Return and Volatility transmission between world oil prices and stock marks of the GCC Countries. Economic Modeling. 28(4), pp. 1815-1825.
16) Arouri, M.E.H and Rault, C. (2012) ‘Oil prices and stock markets in GCC Countries: empirical evidence from panel analysis’, International Journal of Finance and Economics, 17(3), pp.242-253.
17) Arouri, M. E. H., & Ngunyen, D. k. (2010). Oil prices, stock markets and portfolio investment: evidence from sector analysis in Europe over the last decade. Energy Policy, No.38, pages 4528-4539.
18) Arago, V., & Fernandez, M.A. (2007), “Influence of structural changes in transmission of information between stock markets: A European Empirical Stud”, Journal of Multinational Financial Management, 17(1), PP. 112-124.
19) Apergis, N., and Miller, S.M. (2009) ‘Do structural oil- market shocks affect stock prices? Energy Economics, 31(4), pp. 569-575.
20) Balli, F., Basher, S. A. and Louis, R. J. (2013) 'Sectorial equity returns and portfolio
diversification opportunities across the GCC region', Journal of International Financial
Markets, Institutions and Money, 25, pp.33–48.
21) Balcilar, M. and Genc, I. (2010) 'The links between crude oil prices and GCC stock
markets: The time varying Granger causality tests', EMU Economic Research Center Working Papers, (2010-001).
22) Bernanke, S.B. (2006), “The Economic Outlook. Remarks before the National Italian American Foundation”, New York, November28.
23) Bollerslev, T. (1990) ‘Modeling the coherence in short- run nominal exchange rates: a multivariate generalized ARCH model’, The Review of Economics and Statistics, pp. 498-505.
24) Broadstock. D.C., Filis, G. (2014), Oil price shocks and stock market returns: New evidence from the United States and China, Journal of International Financial Markets, Institutions and Money 33, 417-433.
25) Bjornlan, C.H. (2009), “Oil Price Shocks and Stock Market Booms in an Oil Exporting Country”, Scottish Journal of Political Economy, Vol. 2(5), pp. 232-254.
26) Boffelli, s. URGA, G. “Financial Econometrics Using Stata”, Stata press, Stata Crop LP College Station, Texas (2016)
27) Cappiello, L., Engle, R.F. and Sheppard, K. (2006) ‘Asymmetric dynamics in the correlations of global equity and bond returns’, Journal of Financial econometrics, 4(4), pp. 537-572.
28) Ciner, C. (2012) ‘Oil and stock returns: Frequency domain evidence’, Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 23, pp.1-11.
29) Chiou, Jer-Shino & Lee, Yen-Hsien (2009), Jump dynamics and volatility: Oil and the stock markets, Energy. pp 788-796.
30) Chiang, T. C., Jeon, B. N. and Li, H. (2007) ‘Dynamic correlation analysis of financial contagion: Evidence from Asian markets’, Journal of International Money and Finance, 26(7), pp. 1206-1228.
31) Dahiru Abdullahi, (2017) ‘Stock markets volatility spillovers during financial Crises: A DCC -MGARCH with skewed-t density approach, Journal of Borsa Istanbul Review 17(1), pp25-48.
32) Ewing, B.T., & Malik, F. (2013), “Volatility transmission between gold and oil futures under structural breaks” International Review of Economics and Finance, 25(3), PP.113–121.
33) Fang, C.R. (2010), The Impact of oil Price Shocks on the Three BRIC Countries Stock Price, Department of Economics, National Cheng – Chi University, Taiwan, 1-27.
34) Engle, R. (2002) ‘Dynamic conditional correlation: A simple class of multivariate generalized autoregressive conditional heteroscedasticity models’, Journal of Business and Economic Statistics, 20(3), pp. 339-350.
35) Filis, G., Degiannakis, S. and Floros, C. (2011)’Dynamic correlation between stock market and oil prices: The case of oil-importing and oil-exporting countries’, International Review of Financial Analysis, 20(3), pp.152-164.
36) Fayyad, A., and Daly, K. (2011). The Impact of Oil Price Shocks on Stock Market Returns: Comparing GCC Countries with the UK and USA. Emerging Markets Review, Vol 12, Issue1, pp61-78.
37) Gupta, R. and Donleavy, G. (2009) ‘Benefits of diversifying investments into emerging markets with time-varying correlations: An Australian perspective’, Journal of Multinational Financial Management, 19(2), pp.160-177.
38) Gupta, R. and Guidi, F. (2012) ‘Conintegration relationship and time varying comovements among Indian and Asian developed stock markets’, International Review of Financial Analysis,21, pp. 10-22.
39) Hamilton, J.D.(2011a) ‘Nonlinearities and the macroeconomic effects of oil prices’, Macroeconomic Dynamics, 15(3), pp. 364-378.
40) Hamilton, J. D. (2011b) ‘Historical oil shocks’, (No. w16790). National Bureau of Economic Research.
41) Hamilton, J. D. (1983) ‘Oil and the macro economy since world war II’, The Journal of Political Economy, 91(2), pp.228-248.
42) Hammoudeh, S. and Li, H. (2008) ‘sudden changes in volatility in emerging markets: the case of Gulf Arab stock markets. International Review of Financial Analysis’, 17(1), pp. 47-63.
43) Hammoudeh, S. and Aleisa, E. (2004) ‘Dynamic relationships among GCC Stock markets and NYMEX oil futures’, Contemporary Economic Policy, 22(2), pp.250-269.
44) Inclan, C., and Tiao, G.C. (1994) ‘Use of cumulative sums of squares for retrospective detection of changes of variance’, Journal of the American Statistical Association, 89(427), pp.913-923.
45) Kang, S.H., & Cheong C., & Yoon, S.M. (2011), “Structural changes and volatility transmission in crude oil markets”, Physical A, 390(4), PP. 4317-4324.
46) Leblanc, M. & D.M. Chinn (2004), “Do High Oil Prices Presage Inflation? The Evidence from G5 Countries”, Business Economics, Vol. 34, pp. 38-48.
47) Lee, Yen-Hsien., Huang, Ya-Ling. and Chun-Yu Wu. (2014) 'Dynamic Correlations and Volatility Spillovers between Crude Oil and Stock Index Returns: The Implications for Optimal Portfolio Construction', Applied econjournals, vole 4, pp.327-336
48) Magheyereh, A., and Al-Kandari, A. (2007). Oil Prices and Stock Markets in GCC Countries: New Evidence from Nonlinear Cointegration Analysis. Managerial Finance, Vol.33, Issue.7, pp449-460.
49) Maghyereh, A. (2004) ‘Oil price shocks and emerging stock markets: a generalized VAR approach’, International Journal of Applied Econometrics and Quantitative Studies, 1(2), pp.27-40.
50) Malik, F. and Hammoudeh, S. (2007) ‘Shock and volatility transmission in the oil, US and Gulf equity markets’, International Review of Economics and Finance, 16(3), pp. 357-368.
51) Mohanty, S. K, Nandha, M., Turkistani, A. Q. and Alaitani, M.y. (2011) ‘Oil price movements and stock market returns: Evidence from Gulf Cooperation Council (GCC) Countries’ Global Finance Journal, 22(1), pp. 42-55.
52) Park, J., Ratti, R.A. (2008), Oil price shocks and stock markets in the U.S. and 13 European countries, Energy Economics30, 2587-2608.
53) Patrick Olufemi Adeyeye(2018), “The Global Financial Crisis and Stock Price behavior: time evidence from Nigeria”, Global Business and Economics Review 20(3), pp 373-387.
54) Sanso, A., & Arago, V., & Carrion, J.Ll. (2004), “Testing for changes in the unconditional variance of financial time series”, Revista de Economía Financiera, 4(4), PP. 32–53.
55) Veysel Eraslan. (2018) ' Volatility of Dynamic Correlations between Brent Oil and Stock Prices', Borsa İstanbul, vol 2
56) Walid Mensi . (2019) 'Global financial crisis and co-movements between oil prices and sector stock markets in Saudi Arabia: A VaR based wavelet' Borsa Istanbul, Review 19-1, pp. 24 _ e38
یادداشت‌ها
