تحلیل تأثیرپذیری عملکرد اقتصادی ایران از فعالیت بانکهای خصوصی Analyzing the impact of private banks on Economic growth in Iran

محورهای موضوعی : اقتصاد مالی

قرشاد مومنی ¹ ( دانشگاه علامه طباطبایی )
عباس شاکری ² ( استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی )
جواد طاهرپور ³ ( استادیار دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی )
بهنام عزتی اختیار ⁴ ( دکتری اقتصاد، دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران )

تاریخ دریافت : 1400/01/04 تاریخ پذیرش : 1400/03/06 تاریخ انتشار : 1400/06/01

کلید واژه: رشد اقتصادی, بازارهای مالی, G23, N1, واژه‌های کلیدی: تامین مالی, بانکهای خصوصی, توسعه مالی. طبقه بندی JEL : G21,

چکیده مقاله :

اقتصاددانان همواره بر نقش توسعه مالی در رشد و توسعه اقتصادی تأکید کرده‌اند و موضوع ارتقاء توسعه مالی از طریق خصوصی‌سازی بانک‌های دولتی و اعطای مجوز تأسیس بانک‌های خصوصی همواره از مهمترین برنامه‌ها و استراتژی‌های رشد در کشور‌های مختلف بوده است هرچند نتایج برای کشورهای مختلف متفاوت بوده است. در اقتصاد ایران نیز پس از تجربه نه‌چندان موفق ملی شدن بانک‌ها اجازه فعالیت بانکهای خصوصی جهت فعالیت در سیستم بانکی با هدف رفع مشکلات نظام بانکداری ملی صادر شد. اینکه حضور این بانک‌ها چه اثری بر تولید اقتصادی ایران داشته است از طریق روش خودرگرسیونی با وقفه‌های توزیعی (ARDL) و برای دوره زمانی 94-1382 بر پایه داده‌های فصلی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج مطالعه نشان داد که اثر توسعه مالی بر رشد اقتصادی ایران مثبت بوده که به معنای این است که با بهبود توسعه مالی و روان‌سازی تسهیلات، تولید در کشور افزایش یافته است. اما در خصوص بحث بانکداری خصوصی و اثر آن بر رشد اقتصادی باید گفت، که با افزایش سهم بانک‌داری خصوصی از تسهیلات، که به عنوان شاخصی از حضور و سهم بانک‌داری خصوصی در نظر گرفته شده، تولید کاهش یافته است. علت این موضوع را باید در انجماد منابع در املاک و مستغلات و تسهیلات پرداختی به دولت، توزیع تسهیلات به ضرر بخش‌های صنعتی و کشاورزی، بنگاه‌داری و واسطه‌گری در بازار دارایی‌ها جستجو نمود.Analyzing the impact of private banks onEconomic growth in IranFarshad MomeniAbbas ShakeriJavad TaherpoorBehnam Ezati EkhtiarEconomists have always emphasized the impact of financial development on production and economic growth; therefore, promoting financial development through governmental banks privatization and allowing private banks to be established, has been one of the main growth strategies in different countries. However, the results are different in countries. In Iran, after negative consequences which emerged from banking sector nationalization, government decided to allow private banks to be founded in order to eradicate the problems created by governtmental banks. In order to evaluate the impact of private banks performance on economic production and growth in Iran, Autoregressive Distributed Lag (ARDL) technique has been used based on seasonal data form 1382-1394. The study indicated that the impact of financial development has been positive on economic production and growth, which means promoting financial development and facilitating financing procedures, has resulted in production increase. However, regarding private banks and their impact on economic growth, its needed to mention that in line with increasing their market share of financing in Iran, the production has decreased. The main reasons for this phenomenon are toxic assets in private banks balance sheets, accumulated government debts, financing speculative sectors in the economy, managing lots of companies and involvement in speculative markets.

چکیده انگلیسی:

Economists have always emphasized the impact of financial development on production and economic growth; therefore, promoting financial development through governmental banks privatization and allowing private banks to be established, has been one of the main growth strategies in different countries. However, the results are different in countries. In Iran, after negative consequences which emerged from banking sector nationalization, government decided to allow private banks to be founded in order to eradicate the problems created by governtmental banks. In order to evaluate the impact of private banks performance on economic production and growth in Iran, Autoregressive Distributed Lag (ARDL) technique has been used based on seasonal data form 1382-1394. The study indicated that the impact of financial development has been positive on economic production and growth, which means promoting financial development and facilitating financing procedures, has resulted in production increase. However, regarding private banks and their impact on economic growth, its needed to mention that in line with increasing their market share of financing in Iran, the production has decreased. The main reasons for this phenomenon are toxic assets in private banks balance sheets, accumulated government debts, financing speculative sectors in the economy, managing lots of companies and involvement in speculative markets.  

منابع و مأخذ:

 

• ابوترابی، محمدعلی (1393). مطالعه زیر ساختارهای تعیین‌کننده اثربخشی توسعه مالی بر رشد اقتصادی در ایران. رساله دکتری، دانشگاه فردوسی مشهد.


• خامه‌ای، انور (1356)، بانکداری خصوصی و نقش آن در رشد اقتصادی ایران، تحقیقات اقتصادی، شماره 37 و38، صص 21-35.


• دانایی، محمدحسین (1384). هنوز برای خصوصی سازی بانک ها زود است. ماهنامه بانک و اقتصاد، شماره 59، صص 30-31.


• سروش، ابوذر (1386). بررسی عملکرد بانک های دولتی پس از واگذاری به بخش خصوصی (مورد کاوی بانک های خارجی). بورس اقتصادی، شماره 65، صص 73-54.


• شاکری، عباس (1395). مقدمه‌ای بر اقتصاد ایران، نشر رافع


• شریفی، محمدرضا، حقیقت، ابراهیمی و امینی فرد (1397). ارزیابی تاثیر توسعه مالی بر اقتصاد زیرزمینی در ایران مبتنی بر چارچوب مدل TVP-FAVAR. فصلنامه اقتصاد مالی، سال سیزدهم، شماره 46، بهار 1398، صص 71-41


• صفری، سعیده و رافتی(1398). بررسی تأثیر عوامل اقتصادی بر حجم سپرده های بانک های خصوصی منتخب در ایران. فصلنامه اقتصاد مالی، سال سیزدهم، شماره 47، تابستان 1398، صص 216-199


• عصاری، عباس، ناصری، و آقایی خوندابی (1387) . توسعه مالی و رشد اقتصادی مقایسه کشورهای نفتی عضو اوپک و غیراوپک درحال توسعه با استفاده ازروش گشتاورهای تعمیم یافته(GMM). مجله تحقیقات اقتصادی.


• محرابیان، کتایون (1382). تاثیر حضور بانک های خصوصی بر بانک های دولتی. مجله بانک و اقتصاد، شماره 37، صص 54-52.


• محقق نیا، محمدجواد، دهقان دهنوی و بائی(1397). تاثیر عوامل درونی و بیرونی صنعت بانکداری بر ریسک اعتباری بانک ها در ایران. فصلنامه اقتصاد مالی، سال سیزدهم، شماره 46، بهار 1398، صص 144-127


• نورث، داگلاس (1379). ساختار و دگرگونی در تاریخ اقتصادی. تهران: نشر نی.


• نورث، داگلاس (1377). نهادها، تغییرات نهادی و عملکرد اقتصادی. تهران: سازمان برنامه و بودجه.


• هادیان، ابراهیم و عظیمی حسینی (1383). محاسبه کارایی نظام بانکی در ایران با استفاده از روش تحلیل فراگیر داده ها (DEA). فصلنامه پژوهش های اقتصادی ایران، دوره 6، شماره 20، صص 25-1


• Andrews, A. Michael. (2005). State-Owned Banks, Stability, Privatization, and Growth: Practical Policy Decisions in a World Without Empirical Proof. IMF working paper


• Barth, James R., Gerard Caprio Jr., and Ross Levine. (2000). Banking Systems Around the Globe: Do Regulation and Ownership Affect Performance and Stability? World Bank Working Paper No. 2325.


• Beck, Thorsten, Robert Cull, and Afeikhena Jerome. (2003). Bank Privatization in Nigeria. Working paper, World Bank Group, Washington, DC.


• Bekaert, Geert., Campbell R. Harvey and Christian lundblad. (2005). Does financial liberalization spur growth? Journal of Financial Economics, Vol. 77, 3-55.


• Boehmer, Ekkehart, Nash, Robert C. & Netter, Jeffry M. (2005). Bank Privatization in Developing and Developed Countries: Cross-Sectional Evidence on the Impact of Economic and Political Factors. Journal of Banking & Finance, 29, 1981–2013.


• Bonin, John P., Hasan, Iftekhar & Wachtel, Paul. (2005). Privatization Matters: Bank Efficiency in Transition Countries. Journal of Banking & Finance, 29, 2155–2178.


• Clarke, George R. G., Cull, Robert & Shirley, Mary M. (2005). Bank Privatization in Developing Countries: A Summary of Lessons and Findings. Journal of Banking & Finance, 29, 1905- 1930.


• Dietrich, Benjamin H. (2009). German Banking Structure, Pricing and Competition: Implications and International Policy Perspectives. Internationaler Verlag der Wissenschaften: Peter Lang.


• Dragomir, Larisa (2010). European Prudential Banking Regulation and Supervision: The Legal Dimension. Routledge Research in Finance and Banking Law. Routledge.


• Greenwood, Jeremy and Bruce Smith. (1997). Financial markets in development, and the development of financial markets. Journal of Economic Dynamics and Control, vol. 21, issue 1, 145-181.


• Ireland, Peter.N. (1994). Economic growth, financial evolution, and the long-run behavior of velocity. Journal of Economic Dynamics and Control, Vol.18, 815-848.


• Jung, Woo S. (1986). Financial Development and Economic Growth: International Evidence. Journal of Economic Development and Cultural Change, Vol. 34, No.2.


• King, Robert, and Ross Levine. (1993). Finance, entrepreneurship and growth: Theory and evidence. Journal of Monetary Economics, Vol.32, pages 513-542.


• Berger, Allen N., George R. G. Clarke, Robert Cull, Leora Klapperand Gregory F. Udell. (2005). Corporate Governance and Bank Performance: A Joint Analysis of the Static, Selection, And Dynamic Effects of Domestic, Foreign, And State Ownership. Policy Research Working Paper, World Bank.


• Lee, Seok Weon. (2009). Determinants of dividend policy in Korean banking industry. Banks and Bank Systems, Vol.4, issue 1.


• Levine, Ross. (1998). The legal Environment, Banks, and Long-Run Economic Growth. Journal of Money, credit and Banking, Vol.30, No.3, 596-613


• McKinnon, Ronald I. (1973). Money and Capital in Economic Development, Washington, DC: Brookings Institution.


• Meier, Gerald.M, and Dudley Seers. (1984). Pioneers in Development. New York: Oxford University Press for The World Bank.


• Rajan, Raghuram G., and Luigi Zingales. (1998). Financial Dependence and Growth, The American Economic Review, Vol. 88, No. 3


• Shaw, Edward S. (1973). Financial Deepening in Economic Development. New York, Oxford University Press.


• Singh, A. (1997). Financial Liberalization, Stock Markets and Economic Development, Economic Journal, 107(442): 771- 782.


• Stern, Nicholas. (1989). The Economics of Development: A Survey. The Economic Journal, Volume 99, Issue 397, 1 September 1989, Pages 597–685.


• Stiglitz, Joseph. (1994). The Role of the State in Financial Markets.  Washington, D.C.: The World Bank.


• Unal, Haluk and Miguel Navarro. (1999). The Technical Process of Bank Privatization in Mexico. Journal of Financial Services Research, Vol.16, 61-83.

 

 

یادداشت‌ها