فتح الله خان شیبانی و مقامه نویسی

محورهای موضوعی : مطالعات نقد ادبی

زهرا اسدی ¹

1 - استادیار دانشگاه ازاد اسلامی واحد پرند

تاریخ دریافت : 1394/02/30 تاریخ پذیرش : 1394/02/30 تاریخ انتشار : 1391/06/01

کلید واژه: بیانات شیبانی, مقامه, مقامه نویسی, مؤلف, پند و نصیحت,

چکیده مقاله :

فتح الله خان شیبانی از نویسندگان و شاعران بزرگ قرن 13 و 14 (1308-1241 هـ . ق) و از منتقدان بزرگ دربار پادشاهان قاجار است. وی دارای آثار متعددی در نظم و نثر فارسی چون گنج گهر، تنگ شکر، درج درر، لآلی مکنون، زبدة آلاثار، کامرانیه، یوسفیه، بیانات شیبانی لامتثال فرمان سلطانی و ... است. اغلب این آثار به شکل نسخة خطی در کتابخانه های بزرگی چون کتابخانه ملی و مجلس نگهداری می¬شود.کتاب درج درر شیبانی در 1300 ق/ 1261 ش به چاپ رسیده است. در زمان حیات شاعر منتخبی از اشعار او به خواست خودش چاپ شده و هم اکنون با عنوان دیوان ابونصر فتح الله خان شیبانی در تعدادی از کتابخانه¬ها چون کتابخانه ملی و مجلس و مجتبی مینوی موجود است. همچنین این دیوان در 1371 ش درتهران چاپ شده است. در این مقاله به یکی از آثار ارجمند وی به نام بیانات شیبانی که نگارندة این مقاله آن را از شکل نسخة خطی به صورت متن روان و یک دست درآورده، پرداخته شده است. از آنجا که اثر مذکور به شکل مقامه نوشته شده، در بارة مقامه و مقامه نویسی و چند و چونی بیانات شیبانی از دیدگاه مقامه نویسی سخن می¬گوییم.