زیباشناختی واژگان قرآنی در پرتو ادبیات تازی وپارسی با موضوع آرایه تشخیص personification

محورهای موضوعی : مطالعات نقد ادبی

حسین قدمی ¹ ( استادیار دانشگاه آزاداسلامی واحدتاکستان )

تاریخ دریافت : 1397/08/27 تاریخ پذیرش : 1398/01/19 تاریخ انتشار : 1398/06/01

کلید واژه: قرآن مجید, بلاغت, تشخیص, زیباشناختی, ادبیات تازی وپارسی,

چکیده مقاله :

درپژوهش های بلاغی با محوریت دانش بیان قرآن کریم که از وجوه اعجاز می باشد،واژه در پیکره ی آیات سبحانی عنصر تشکیل دهنده است و در انتقال مفاهیم به مخاطب بسیار تاثیر گذار می باشد.زیبایی این الفاظ از حیث آرایه تشخیص وانسان واره شدن واژگان جامد با لذت بردن از شنیدن نغمه ها و بهره مندی هوش وگوش از لذت عاطفه و تناسب این آرایه با قرار گرفتن در قالب آیات موضوعی روان شناختی است.در این نوع بیانی الفاظ الهی ،خود را با جان بخشی و خردگراکردن جامدات می آرایند و زیباشناختی آنها علاوه بر یک فن بلاغی در هنر بافتی نیز تجلی می یابند.این آرایه گمنام ودیر نام به دستاوردهاوآثار بزرگان بلاغت تکیه دارد و بارویکرد به فرهنگ معاصر بلاغی نامی نوین باعنوان تشخیص به خودگرفته و پیشینه ای قبل از نزول قرآن دارد ودر آیات الهی جلوه بیشتری یافت و موضوعی در ادبیات تازی وپارسی گشت.این موضوع ادامه مباحث بلاغیون در استعاره از نوع مکنیه تخییلیه است و کاملا با آنیمیسم (جان دار پنداری)متفاوت است چون شناخت مشارکت واژه در فن تشخیص با روشنگری دقیق در تعاریف قابل دست یابی است وسبب اقناع عقلانی وتاثیر بر احساس وعاطفه خواهدبود.این نوشتار بر بلندای قله ای از تواضع و خشوع می کوشد تازیباشناختی واژگان وحیانی را در هنر وصنعت تشخیص به ادب دوستان تقدیم کند .

چکیده انگلیسی:

In rhetorical studies by focusing on rhetorical knowledge which is a miraculous aspect, in divine verses is an organizer element and is very impressive to convey the meanings to the audiences. The beauty of these vocabularies come from personified and humanized words with pleasure of hearing melodies, enjoyment of intelligence and ear, emotional joy and suitability of verses in psychological verses. In such expression divine vocabularies arrange themselves by personifying and making creatures wise. And in addition to their aesthetic rhetorical expressions, they appear in weaving art, too. This unknown late-named literary term rely on achievements and works of great rhetoricians and by working on contemporary rhetorical culture gets new name, personification. Its background goes before revelation of Qoran. And it shows itself more in divine verses and become a subject for Persian and Arabic Literature. This topic is the continuation of rhetoricians’ discussions about metaphor and it is completely different from animism. Because recognizing the participations of word in personification, by making the meanings clear is achievable. It has rational satisfaction and has effect on emotion and sentiment. This article with humility and respect tries to present the aesthetic inspired words in art and personification respectfully to friends.

منابع و مأخذ:

ابن الاثیر، ضیاءالدین نصرالدین محمد.(بی­تا). المثل السائر فی ادب الکاتب والشاعر، تحقیق احمدالحوفی وبدوی طبانه، القاهره، مصر: دار نهضه للطباعه والنشر والتوزیع، الفجاله.

ابن قتیبه الدینوری، ابومحمدبن عبدالله بن مسلم.(بی­تا). تأویل مشکل القرآن، تحقیق ابراهیم شمس الدین، بیروت، لبنان: دارالکتب العلمیه.

ابوالسعود العمادی، محمدبن محمد.(بی­تا). تفسیرابی السعود، ارشادالعقل السلیم الی مزایا الکتاب الکریم،  بیروت، لبنان: داراحیاءالتراث العربی.

اعتصامی، پروین.(1394). دیوان پروین اعتصامی، تهران: انتشارات سبزرایان گستر.

بکری، شیخ امین.(1973). التعبیرالفنی فی القرآن، بیروت، لبنان: دارالشروق.

بهار، ملک الشعراء.(1382). دیوان ملک الشعراء بهار، تهران: انتشارات آزادمهر.

پی­یر، گاستالا.(1336). زیباشناسی تحلیلی، ترجمه علی نقی وزیری، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

ترجانی زاده احمد.(1390). شرح معلقات سبع، تهران: انتشارات سروش.

التفتازانی سعدالدین مسعودبن عمر.(1425). المطول، تصحیح احمد عزو عنایه، بیروت، لبنان:  داراحیاءالتراث العربی.

جبور عبدالنور.(1979). المعجم الادبی، بیروت، لبنان: دار العلم للملایین.

الجرجانی عبدالقاهر.(1370). اسرار البلاغه، ترجمه دکتر جلیل تجلیل، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

جمعه حسین.(1391). بررسی زیباشناختی وسبک شناسی تقابل در قرآن، تهران: انتشارات سخن.

حافظ شیرازی.(1382). دیوان حافظ، نسخه محمد قزوینی و قاسم غنی، تهران: انتشارات خانه فرهنگ وهنرگویا.

الحسینی السید جعفر السید الباقر.(1392). کتاب الباء شرح مفردات نهج البلاغه، قم: انتشارات بوستان کتاب.

همو.(1389). کتاب الالف شرح مفردات نهج البلاغه، قم: انتشارات بوستان کتاب.

همو.(1387). اسالیب البیان  فی القرآن، قم: انتشارات بوستان کتاب.

الخفاجی الحنفی المصری شهاب الدین احمد بن محمد.(بی­تا). حاشیه الشهاب علی تفسیرالبیضاوی، بیروت: دارصادر.

درویش محیی الدین بن احمد.(1415). اعراب القرآن وبیانه، حمص، سوریا: دارالارشاد للشئون الجامعیه.

الراغب الاصفهانی.(1416). مفردات الفاظ القرآن، تحقیق صفوان عدنان داوودی، دمشق، سوریه: دارالقلم.

الراغب عبدالسلام، احمد.(1387). کارکرد تصویر هنری در قرآن کریم، ترجمه دکتر سیدحسین سیدی، تهران: انتشارات سخن.

الزحیلی، دوهبه بن المصطفی.(1418). التفسیرالمنیر فی العقیده والشریعه والمنهج، دمشق:  دارالفکر المعاصر.

الزمخشری، ابوالقاسم محمود بن عمر.(1418).  الکشاف عن حقائق التنزیل، تصحیح الشیخ احمد عادل احمد عبدالوجود والشیخ علی محمد معوض، الریاض: مکتبه العبیکان.

سپهری، سهراب.(1375). شعرزمان ما، اهتمام محمدحقوقی، تهران: انتشارات نگاه.

السکاکی، ابویعقوب.(بی­تا). مفتاح العلوم، تحقیق حمدی محمدی قابیل، القاهره، مصر: المکتبه التوفیقیه.

سیستانی، فرخی.(1371). گزیده اشعار فرخی سیستانی، بهمن حمیدی، تهران: انتشارات هیرمند.

السیوطی، ابوبکر عبدالرحمن.(1969). معترک الاقران فی اعجاز القرآن، تصحیح علی محمد البجاوی، قم: دارالفکر العربی.

شفیعی کدکنی، محمدرضا.(1383). صورخیال در شعرفارسی، تهران: انتشارات آگاه.

شمیسا سیروس.(1386). نقد ادبی، تهران: نشرمیترا.

همو.(1392). بیان، تهران: نشرمیترا.

صالح، صبحی.(1425). نهج البلاغه، مصر: دارالکتاب المصری.

ضیف، شوقی.(1383). تاریخ وتطور علوم بلاغت، ترجمه دکتر محمدرضاترکی، تهران: انتشارات سمت.

عراقی، فخرالدین شیخ ابراهیم.(1373). دیوان عراقی، تهران: انتشارات نگاه.

عطار نیشابوری، فریدالدین ابوحامد محمد.(1389). تذکره الاولیاء، تصحیح مجتبی رضوانی، قم: چاپ نویداسلام.

عفاره، علی احمد.(1433). التشخیص فی القرآن الکریم، السوریه: جامعه البعث السوریه.

العلوی یمنی، یحیی بن حمزه بن علی بن ابراهیم.(1423).  الطراز، تحقیق د. عبدالحمید هنداوی، قم: انتشارات ذوی القربی.

القاسمی، محمد جمال الدین بن محمد سعید.(1418). محاسن التأویل، تحقیق محمد باسل عیون السود، لبنان، بیروت: دارالکتب العلمیه.

القزوینی، الخطیب.(1425).  الایضاح فی علوم البلاغه، تحقیق غرید الشیخ محمد وایمان الشیخ محمد،  بیروت، لبنان: دار الکتاب العربی.

قطب سید.(1423). التصویرالفنی فی القرآن، القاهره، مصر: دارالشروق.

کواز، محمد کریم.(1386).  سبک شناسی اعجاز بلاغی قرآن، ترجمه دکتر حسین سیدی،  تهران: نشر سخن.

لاهوری، اقبال.(1389). کلیات دیوان اقبال، تهران: انتشارات زوار.