بررسی برخی داستانهای کوتاه گلشیری با توجه به جریانهای فکری معاصر

محورهای موضوعی : مطالعات نقد ادبی

احمد خیالی خطیبی ¹ (استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی)
زهره یوسفی ² (دانش آموخته مقطع کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی واحد تهران مرکزی)

تاریخ دریافت : 1395/02/27 تاریخ پذیرش : 1395/05/20 تاریخ انتشار : 1395/11/01

کلید واژه: ادبیات, نثر, معاصر, گلشیری, جریانهای فکری,

چکیده مقاله :

از همان آغاز نگارش و ظهور تفکر و اندیشه، این دو در هم تاثیر و تاثر داشتند که با توجه به زمانها و مکانها، متفاوت و مختلف بوده و هست. این امر در ایران نیز کم و بیش جاری و ساری است و شاید بتوان گفت در صد و اندی سال اخیر بیشتر مشهود گردیده و اخیراً تحت عنوان جریانهای فکری جاافتاده است. بی شک در این میان، نثر جایگاه خاص خود را دارد که نویسندگان ایرانی با بهره گیری از اندیشه های خود و همچنین دیگر نویسندگان داخل و خارج جریانهای مختلف فکری، که از هر نظر متنوع و گوناگون می باشد، زمینه ی بروز افکار خود را پایه ریزی نموده و رشد و نمو داده اند و اندیشه های اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و غیره را در همان قالب فکری و به سبک داستان تعقیب نموده اند، در میان این نویسندگان مورد نظر هوشنگ گلشیری جایگاه ویژه خود را دارد که در نظر گرفتن جوانب فرهنگی، اعتقادی، سیاسی، اجتماعی موثر و متاثر او با اشاره ی کوتاهی به موقعیت های اجتماعی و سیاسی و فکری دوران قبل از او و زمان او به بررسی و تجزیه و تحلیل محتوای داستانهای او با توجه به رویکردهای فکری معاصر خواهیم پرداخت ، و مشخص خواهد شد او نیز به شدت تحت تاثیر آن جریانها بوده و همچنین او خواهد تاثیر گذار بوده است .

چکیده انگلیسی:

Since the beginning of writing and with emerging thinking in the human society,e especially in humanity sciences, the writing and thinking were intracting in different manners in various places and times. Also , this was a bit common in Iran. It could be said that this was observed for these recent hundred years and has been recently established as the thinking trends. Clearly , the way for emerging their own thoughts by using their thoughts. Additionally , they followed the political, social and cultural thoughts through the thinking frameworks through of story styles. Among the authors, Hosshang Golshiri was Specially credited. With regarding the social , Political and cultural aspects interacting on each other and with a gesture on the political, social positions of the previous periods, his stories will be analyzed in terms of the contemporary thinking  approaches.It will be clarified that he was strongly influenced by the trends while also he himself  was influencing on the trends.

منابع و مأخذ:

آل احمد ، جلال ، (1386)در خدمت و خیانت روشنفکران ، چاپ پنجم ، انتشارات فردوس

آشتیانی, منوچهر, (1370)،روشنگری وروشنفکری به نقل از روزنامه همشهری

بشریه, حسین،(1374) ، جامعه شناسی سیاسی,  تهران, انتشارات نی

بهار لو, محمد,( 1377) , داستان کوتاه ایرانی, تهران, انتشارات هما

پاینده, حسین(1390) داستان کوتاه در ایران, تهران, نیلوفر

پدرام ، مسعود ، روشنفکران دینی و مدرتیته در ایران پس از انقلاب ، 1382 ، چاپ اول ، تهران . انتشاراگام نو

حسینی نسب ، سید مصطفی ، تجدد و سنت در جریان های فکری معاصر، 1392 ، نشر کانون اندیشه جوانی

خسرو پناه ، عبدالحسین ، جریان شناسی فکری ایران معاصر ، 1391 ، چهارم ، قم ، انتشارات حکمت نوین اسلامی

زرشناس ، شهریار ، نگاهی کوتاه به تاریخچه روشنفکری در ایران ، تهران ، 1392 ، نشر کتاب صبح

سروش, عبدالکریم(1382) , انقلاب , مقر و روشنفری دینی, در گفتگو با ماهنامه « نامه»

سناپور, حسین(1378) رمان نیمه غایب, تهران, نشر چشمه

شاپور ، حسین ، هم خوانی کاتبان ، 1379 ، تهران ، چاپ نشر دیگر

شایگان ، داریوش ،سنت مدرنیته ، پست مدرن ، 1377 ، به نقل از هفته نامه راه نو ، شماره 12

طبری ، احسان ، برخی بررسی ها درباره ی جهان بینی ها و جنبش های اجتماعی در ایران ، 1348

عبد اللهیان, حمید؛(1369) . کارنامه نثر معاصر, تهران, انتشارات پایا.

گلدمن ، لوسین ، جامعه شناسی ادبیات (دفاع از جامعه شناسی رمان) ، 1371 ، ترجمه محمد جعفر پوینده ، تهران ، انتشارات هوش و ابتکار

گلشیری ، هوشنگ ، نیمه تاریک ماه ، 1382 ، انتشارات نیلوفر  

معین ، محمد ، فرهنگ فارسی ، 1383 ، چاپ چهارم تهران ، انتشارات معین

میر صادقی ، جمال ، ادبیات داستانی چهارم ، 1382 ، تهران ، انتشارات مهار

میرعابدینی ، حسن ، صد سال داستان نویسی ، 1380 ، نشر چشمه