بررسی مؤلفه‌های ادبیات روستایی در رمان سیاسی"یحدث فی مصر الآن" نوشته یوسف القُعیّد

محورهای موضوعی : مطالعات نقد ادبی

علیرضا اله بخشی ¹ (دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات عرب، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)

تاریخ دریافت : 1399/12/25 تاریخ پذیرش : 1400/07/03 تاریخ انتشار : 1400/06/01

کلید واژه: واقع‌گرایی, فقر, ادبیات روستایی, یوسف القُعیّد, یحدث فی مصر الآن,

چکیده مقاله :

ادبیات روستایی در کشورهای مختلف همواره به مثابه یکی از زیر شاخه‌های مهم ادبیات داستانی مطرح است و نویسندگان بزرگی رمان هایی در این زمینه نگاشته اند. اهمیت این شاخه از ادبیات داستانی در جوامع عربی تا بدان جاست که مفهومی به نام الأدب الریفی به عنوان بخشی از ادبیات رمان نویسی جایگاه خاصی به خود اختصاص داده است. تأثیر ورود این نوع ادبی به ادبیات داستانی انکارناپذیر است. در پرتو اهمیت مسأله، مقاله حاضر با بهره‌گیری از نقد اجتماعی می کوشد تا با الهام گیری از مضامین و درون مایه های زندگی روستایی مفهوم ادبیات روستایی را تبیین نماید و به عنوان نمونه، رویکرد یوسف القُعیّد (1944م) نویسنده توانمند مصری از روستا و زادگاه خود را در رمان "یحدث فی مصر الآن" مورد بررسی قرار دهد. نتایج تحقیق حاکی از این است که نویسنده با بهره گیری از محیط روستا به عنوان یک نماد و جزء از کل ، در رمان خود ناهنجاری های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه مصر را بصورت واقع گرایانه و به دور از افراط و تفریط به تصویر کشیده و آنها را در طیف وسیعی از مفاهیم منفی نگاه تحقیر آمیز نسبت به روستائیان، نبود امکانات اجتماعی، فقر و تنگدستی، قدرت و فساد سیاسی، سوء استفاده از احساسات روستائیان بویژه احساسات مذهبی آنها، بی توجهی به این قشر و بازیچه قرار دادن آنان برای اغراض سیاسی با استفاده از وعده ها و سیاست های پوپولیستی برشمرده است.

چکیده انگلیسی:

Rural literature in different countries has always been considered as one of the important sub-branches of fiction literature and great authors have written novels in this field. The importance of this branch of fiction in Arab societies is such that a concept called "Rural Literature" has a special place as part of the novel writing literature. The impact of this kind of literature on fiction is undeniable. In light of the importance of the issue, the present article, by using social criticism, and also being inspired by the themes of rural life, tries to explain the concept of rural literature, and as an example, to examine the approach of Yusuf al-Quaid (1944 AD) the capable Egyptian writer towards his village and birthplace in the novel "Yahdoso Fi Mesr Alaan".The results of the research indicate that the author, by using the rural environment as a symbol and synecdoche, had depicted in his novel, the social, economic and cultural anomalies of Egyptian society in a realistic way and far from extremism, and has accounted them in a wide range of negative concepts of disparaging views towards villagers, lack of social facilities, poverty, political power and corruption, the abuse of the villagers' feelings, especially their feelings towards relegion, neglecting this stratum and exploiting them for political purposes, by means of promises and populist policies.

منابع و مأخذ:

انوشه، حسن.(1380). دانشنامه ادبی فارسی؛ چاپ اول، تهران: مؤسسه فرهنگی و انتشاراتی دانشنامه.

طوسی، علی اکبر.(1398). جامعه روستایی در ادبیات معاصر ایران با تکیه بر رمان (تبیین جامعه شناختی)؛ تهران: نشر لویه.

الراعی، علی.(1991). الروایة فی الوطن العربی؛ الطبعة الاولی، القاهرة: دار المستقبل العربی.

الشکری، غالی.(1997). الثورة المضادة فی مصر. القاهرة: الهیئة المصریة العامة للکتاب. 

الشوابکة‏، سمیه سلیمان.(1999). محمد یوسف القعید روائیا؛ الجامعة الأردنیة، رسالة الماجستیر فی اللغة العربیة وآدابها.

العالم، محمود امین.(1988). التاریخ والفن فی ثلاث روایات مصریة؛ بیروت: الهیئة المصریة العامة.

القعید، یوسف.(1986). یحدث فی مصر الآن؛ القاهرة: دار المستقبل العربی.

الموسوی، محسن جاسم.(1990). روایة النص خطاباً نقدیّاً فی الکتابة العربیة المعاصرة؛ العراق: الکتاب العربی.

النابلسی، شاکر.(1992). مباهج الحریة فی الروایة العربیة؛ بیروت: الموسسة العربیة للدراسات والنشر والتوزیع.

وادی، طه.(1996). الروایة السیاسیة؛ الطبعة الاولی، القاهرة: ‏دار النشر للجامعات المصریة.

الیسوعی، کامبل، الاب روبرت ب.(1996). اعلام الادب العربی المعاصر؛ المجلد الثانی، الطبعة الاولی، بیروت: الشرکة المتحدة للتوزیع.

Dickinson, William B.; Cross, Mercer.(1973). Watergate: chronology of a crisis, Polsky, Barry.