ادّعای حقوق فکری شخص ثالث نسبت به مبیع در حقوق‌ایران، مصر، انگلیس و کنوانسیون بیع بین المللی (1980 وین)

محورهای موضوعی : تحقیقات حقوقی بین المللی

سید حسین صفایی ¹ ()
محسن پورعبدالله ² ()

تاریخ دریافت : 1390/05/24 تاریخ پذیرش : 1390/06/24 تاریخ انتشار : 1390/07/01

کلید واژه: ضمانت اجرا, ادعای شخص ثالث, حقوق مالکیت فکری, نقض حق,

چکیده مقاله :

یکی از موارد نقض[1] حقوق مالکیت فکری(معنوی)[2]، فروش کالای تقلبی و تقلیدی است که به صورت غیر مجاز براساس محصول فکری شخص ثالث، تولید و فروخته شده است. ادعای شخص ثالث نسبت به مبیع در چنین مواردی، در واقع اعتراض به‌این نقض حق است که در قالب "عقد بیع" رخ داده است. مدعی ثالث در ‌این‌گونه موارد ممکن است خود، مالک نخستین حق فکری بوده و ممکن است شخصی باشد که مجوز بهره‌برداری از آن حق را از مالک تحصیل نموده است. نظامهای مختلف حقوقی، علاوه بر بیان شرایط‌ایجاد مسئولیت برای فروشنده در‌این موارد، ضمانت اجراهای متعدد مدنی و کیفری و نیز اقدامات تامینی و احتیاطی در برابر‌ این نوع نقض حق پیش بینی کرده‌اند. در حقوق‌ایران، قانون ثبت اختراعات طرحهای صنعتی و علایم تجاری مصوب 1386 و‌ آیین نامه اجرایی آن مصوب 1387 در باب مالکیت‌های صنعتی، و قانون حمایت از حقوق مولفان و مصنفان مصوب 1348 در باب مالکیت‌های ادبی و هنری، مقرراتی را در‌این خصوص مطرح کرده است. وجود ابهام و تعدد آرا در ماهیت "حقوق مالکیت فکری" از حیث عینی بودن‌ یا نبودن آنها از ‌یکسو، و نیز ابهام در ماهیت حقوقی قراردادهای اعطای مجوز بهره‌برداری از حقوق ‌یاد شده (مانند قرارداد لیسانس) از جهت بیع‌ یا اجاره ‌یا انتفاع‌ یا وکالت بودن آنها از سوی دیگر، باعث شده تا مقررات موضوعه در رابطه با نقض حقوق معنوی به ویژه ماده 60 قانون ثبت اختراعات جدید، از شفافیت لازم برخوردار نبوده و تفسیر آنها را دچار اشکال نماید. بررسی تطبیقی حقوق کشورهای مصر و انگلیس به عنوان نمایندگان شناخته شده‌ی دو نظام حقوقی بزرگ رومی- ژرمنی و کامن لا، و نیز کنوانسیون وین 1980 به عنوان مهمترین معاهده‌ی موجود در زمینه بیع بین المللی، می‌تواند تا حدودی به رفع ابهامات در‌این زمینه کمک نماید. 1- Infringement 2- Intellectual Property Rights

منابع و مأخذ:

الف) فارسی:

1. اصلانی، حمیدرضا، حق اختراع با لحاظ موافقت نامه جنبه‌های مرتبط با تجارت حقوق مالکیت فکری ((TRIPS، پایان نامهفوق لیسانس دانشگاه تربیت مدرس،1381


2. انصاری، باقر و دیگران، مسئولیت مدنی و رسانه‌های همگانی، انتشارات معاونت پژوهش، تدوین و تنقیح قوانین و مقررات ریاست جمهوری، چاپ اول، تهران، 1381


3. جعفری لنگرودی، دکترمحمد جعفر، مبسوط در ترمینولوژی حقوق، جلد 3، تهران گنج دانش، چاپ دوم 1381


4. جمعی از نویسندگان، تفسیری بر حقوق بیع بین‌المللی جلد2، ترجمه دکتر مهراب داراب پور، گنج دانش، تهران1374


5. صابری، روح الله، قراردادهای لیسانس، موسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهر دانش، چاپ اول 1387


6. صادقی، محمود و مریم شیخی، مقاله "اقدامات تامینی و ضمانت اجرای مدنی حقوق مالکیت صنعتی، مطالعه تطبیقی"، فصلنامه‌ی حقوق مجله‌ی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، شماره 3 پائیز 1388


7. صفایی، سید حسین، دوره‌ی مقدماتی حقوق مدنی جلد اول (اشخاص و اموال)، نشر میزان، چاپ سیزدهم 1390


8. صفایی، سید حسین و نویسندگان، حقوق بیع بین‌المللی با مطالعه‌ی تطبیقی، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، چاپ اول 1384


9. صفری، محسن، قرارداد بهره برداری از علامت تجاری (فرانچایز)،انتشارات جنگل، چاپ اول 1389


10. میرحسینی، سید حسن، مقدمه‌ای بر حقوق مالکیت معنوی، نشر میزان، چاپ دوم 1385


11. میر حسینی، سید حسن، حقوق اختراعات، بنیاد حقوقی میزان، چاپ اول 1387


12. محمدی، پژمان، قراردادهای حقوق مؤلّف، نشر دادگستر، چاپ اول 1386


13. نیسی، سعید، مجموعه نظریه‌های مشورتی اداره حقوقی دادگستری در امور مدنی، انتشارات بهنامی، چاپ اول 1385

 

ب) عربی:

1. ابوالسعود، رمضان، شرح احکام القانون المدنی العقود المسماه البیع، الایجار، المقایضه، التامین، منشورات الحلبی الحقوقیه، الطبعه الاولی،2010


2. حمادی الجبوری، میثاق طالب عبد، النظام القانونی لعقد الترخیص باستعمال العلامه التجاریه (دراسه مقارنه)، رساله تقدم بها الی مجلس کلیه القانون جامعه بابللنیل درجه الماجستیر، باشراف الاستاذ المساعد الدکتور صفاء تقی عبد نور العیساوی، 2009، (www.uomisan.edu.iq/massagetr/16.pdf)


3. السنهوری، عبدارزاق، الوسیط فی شرح القانون المدنی الجدید، ج6، کتاب الایجار، منشاه المعارف، الاسکندریه2004


4. السید عرفه، عبدالوهاب، الوسیط فی حمایه حقوق الملکیه الفکریه وفقا للقانون رقم 82 لسنه  2002 و لائحته التنفیذیه، الطبعه الاولی، مصر دار المطبوعات الجامعیه، 2003


5. القلیوبی، سمیحه، الملکیه الصناعیه، الطبعه الخامسه، دارالنهضه العربیه، القاهره 2005


6. مرقص، سلیمان، الوافی فی شرح القانون المدنی، ج3فی العقود المسماه المجلدالاول عقدالبیع، الطبعه الثانیه، عالم الکتب، القاهره1984

 

ج) انگلیسی:

1- Cornish, W.R-Cases and Materials on Intellectual Property,Second Edition, Sweet&Maxwell-(1996)

2- Honnold, John O, Uniform Law for International Sales under the 1980 United Nation Convention, Kluwer Law    and Taxation Publisher , 1982

3- P.S. Atiyah, The Sale of Goods, Pearson Education, Tenth Edition -2001

4- Peter J Groves, Sourcebook on Intellectual Property Law, Cavendish Publishing Limited- London.Sydney,First published, 1997

5- Schlechtriem Peter& butler Petra - UN Law on International Sales - Springer-2009

6 -Wipo ,Intellectual Property Handbook:Policy Lawand Use, second edition 2004

7- Http://en.wikipedia.org.wiki.franchising

8-Law Cases Available in:

8-1) http://cisgw3.law.pace.edu/cases/000217f1.html

8-2) http://cisgw3.law.pace.edu/cases/021113f1.html

8-3) http://cisgw3.law.pace.edu/cases/060912 a 3.html

8-4) http://cisgw3.law.pace.edu/cases/020319f1.html

8-5) http: //cisgw3.Law.pace.edu/ cases/960521n1.html