بررسی تطبیقی مرحله تحت‌نظردرآیین دادرسی کیفری ایران وفرانسه

محورهای موضوعی : تحقیقات حقوقی بین المللی

محمد آشوری ¹ ( استاد دانشگاه تهران )
روح الله سپهری ² ( دانشجوی دوره دکتری حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشگاه آزاداسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران )

تاریخ دریافت : 1394/02/07 تاریخ پذیرش : 1394/03/25 تاریخ انتشار : 1394/06/01

کلید واژه: دادرسی کیفری, نگهداری تحت‌نظر, حقوق شخص مظنون, استثناات, جرائم سازمان یافته و امنیتی,

چکیده مقاله :

چکیده عبارت نگهداری تحت‌نظر ‌ترجمه‌ای تحت اللفظی از عبارتla gardeà vue در زبان فرانسه است که در قانون آ.د.ک مصوب 1378 ولایحه آ.د.ک عنوان گردیده و ناظر به مرحله‌ای است که مظنون به ارتکاب جرم در بازداشت نیرو‌های پلیس به سر می‌برد. این مرحله به دلیل شرایط خاص حاکم بر آن، نسبت به حقوق متهم از اهمیت فوق العاد‌ه‌ای برخوردار است. تجربه نشان داده است که حقوق متهم در این مرحله نسبت به سایر مراحل دادرسی کیفری بیشتر درمعرض تضییع قرار می‌گیرد. از این لحاظ است که درچند دهه اخیر، توجه مقنّن به این مرحله از رسیدگی کیفری افزایش یافته و تشریفات قانونی متعددی درجهت تضمین حقوق متهم وضع گردیده است. از طرفی با توجه به این‌که نگهداری فرد نزد نیرو‌های پلیس جهت انجام تحقیقات اولیه و سرعت عمل در حفظ دلایل و آثار جرم و جلوگیری از تبعات گسترده جرم ارتکابی بخصوص در مورد جرائم سازمان یافته و امنیتی ضروری است، حقوق متهم دراین مرحله درمعرض استثنائات فراوانی قرار گرفته است. دراین تحقیق وضعیت قانونی کشور ایران و نیز فرانسه (با لحاظ قانون 14 آوریل 2011) دراین خصوص و ابداعات لایحه آیین دادرسی کیفری مورد بررسی قرارگرفته است.

منابع و مأخذ:

منابع

1. آشوری، محمد، آیین دادرسی کیفری، جلد 2، انتشارات سمت، 1389

2. اردبیلی، محمد علی، علوم جنایی (مجموعه مقالات در تجلیل از استاد دکتر محمد آشوری)، «نگهداری تحت‌نظر»، انتشارات سمت، تهران، 1383

3. بوریکان ژاک، آن ماری سیمون، ‌ترجمه عباس تدین، آیین دادرسی کیفری، 1389

4. تدین، عباس، قانون آیین دادرسی کیفری فرانسه، تهران، انتشارات خرسندی، 1391

5. طه فریده و لیلا اشرافی، دادرسی عادلانه، تهران، نشر میزان، چاپ اول، 1386

6. فضائلی، مصطفی، دادرسی عادلانه (محاکمات کیفری بین المللی)، چاپ اول، انتشارات شهر دانش، 1387، تهران

7. متین، احمد، (بی تا) مجموعه رویه قضایی (قسمت کیفری)، تهران، چاپخانه آفتاب

8. میرزایی، علیرضا، محشی قانون آیین دادرسی کیفری، تهران، انتشارات بهنامی، 1386

9.‌‌ هاشمی، سید محمد، حقوق بشر وآزادی‌‌های اساسی، تهران نشر میزان، چاپ اول، 1384

10.‌‌‌ هاشمی، سید حسن، «حق بردادرسی منصفانه در شرایط اضطراری (دراسناد بین المللی و ایران)»، رساله دکتری، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران،1390

11. Krocher and Moller v.Switzerland,European Commission on Human Rights,43 DR 3425(1982),no 8673/78

12. Gozzi ,Marie-Hélèn,LETERRORISM,éditionellipses,paris 2003

13.S,GuinchardetJ,Buisson,Procédurepénale;4^èmeédition,paris, éditionLitec,2008

14. Code de Procédure Pénale Français

15. Code PénalFrançais

16. http://www.legifrance.gouv.fr