نقش تقصیر در مسئولیت مدنی و مقایسه آن با حقوق کامن لا

محورهای موضوعی : تحقیقات حقوقی بین المللی

عیسی امینی ¹ ( استادیار حقوق دانشکده حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز )
سمیرا محمدی نژاد ² ( دانشجوی حقوق خصوصی دانشکده حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز )

تاریخ دریافت : 1391/07/03 تاریخ پذیرش : 1391/08/13 تاریخ انتشار : 1391/01/16

کلید واژه: تقصیر, مسئولیت مدنی, رابطه سببیت, نظام کامن لا,

چکیده مقاله :

حسب مادهی یک قانون مسئولیت مدنی، مسئولیت برمبنای تقصیر استوارشده است.اما قانون مدنی الزاما تقصیر خوانده را شرط تحقق مسئولیت ندانسته است . هرچنددرحقوق موضوعه ایران تقصیر مبنای منحصر مسئولیت نیست اما نقشی که درمسئولیت مدنی دارد قابل انکار نیست. نقش تقصیر در مسئولیت های مبتنی بر تقصیر،شرط تحقق مسئولیت مدنی است و در مسئولیت های مطلق، باعث می شود تا زیاندیده راه دیگری جهت اقامه دعوی بیاید و در مسئولیت هایی که قانون گذار تقصیرخوانده رامفروض می داند، زیان دیده اصولا نی ازی به اثبات تقصیر جهت مطالبهخسارت ندارد. در نظام کامن لا نیز مسئولیت مدنی مبنای منحصری ندارد. با مطالعه دراین نظام حقوقی دیده می شود گاه دادگاه ها بر اساس مسئولیت مطلق رای داده اند ودر مواردی نیز وجودتقصیر را برای تحقق مسئولیت ضروری تلقی کرده اند . نقشتقصیر در جبران خسارت، هنگا می است که خوانده مرتکب غفلت قابل اغماضمی شود وحسب قانون این اختیار به دادرس داده می شود که در میزان خسارت برایخوانده تخفیف قایل شود.

منابع و مأخذ:

منابع
اول. منابع فارسی
الف.کتاب ها
1. امیری قائم مقامی، عبدالمجید، حقوق تعهدات ، ج 1، نشر میزان ، چاپ دوم ،
تهران، 1385
2. بادینی، حسن، فلسفه مسئولیت مدنی، شرکت سها می انتشار، چاپ اول، تهران،
.1384
3. صفایی، سید حسین، مسئولیت مدنی، الزام های خارج از قرارداد، انتشارات
. سمت، تهران، 1389
4. قاسم زاده، سید مرتضی، الزام ها و مسئولیت مدنی بدون قرارداد، نشر میزان،
. تهران، 1389
5. قاسم زاده، سیدمرتضی، مبانی مسئولیت مدنی، نشر میزان، چاپ چهارم، تهران،
.1385
6.کاتوزیان، ناصر، الزامات خارج از قرارداد، مسئولیت مدنی، ج 1، انتشارات دانشگاه
. تهران، تهران، 1390
7. محقق داماد، سید مصطفی، قواعد فقه بخش مدنی، مرکز نشر علوم اسلامی ،
. تهران، 1382 ، ص 118
8. موسوی، سید مهدی، شبه جرم و مسئولیت مدنی در حقوق انگلستان ، ترجمه
. ازکتاب بیرمنگهام، ورا، خلاصه مسئولیت مدنی، نشر میزان، تهران، 1388
ب.مقالات
1. عالم زاده، محمد، اجتماع سبب و مباشر، فصل نامه فقه و مبانی حقوق، شماره
. 12 ، تهران، 1387
22 ................................تحقیقات حقوقی آزاد، سال پنجم، شماره ی هجدهم، زمستان 1391
2. کاتوزیان، ناصر، تحول مفهوم تقصیر در حقوق مسئولیت مدنی، فصل نامه حقوق
. دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 39 ، تهران، 1388
3. کاتوزیان، ناصر، مسئولیت دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی ، فصل نامه
. حقوق دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 18 ، تهران، 1354
دوم. منابع عربی
، 1. الجبعی العاملی، زین الدین ، مسالک الافهام فی شرح شرایع الاسلام، ج 2
. انتشارات دارالهدی، قم، 1363
2.الموسوی الخمینی، روح الله، تحریرالوسیله، ج 2، مکتبه العلمیه الاسلامیه ،
. تهران، 1362
3.الموسوی خویی، سید ابوالقاسم، مبانی تکمله المنهاج، ج 2، مطبعه الاداب، نجف،
.1428
، 4.نجفی، شیخ محمد حسن، جواهر الکلام فی الشرح شرایع الاسلام، ج 37
. انتشارات کتابچی، تهران، 1374
سوم. منابع انگلیسی
1.Baker,CD,Tort,Sweetand Maxwell,5th edition,London,1991.
2. Flaming , John G, Law of Torts, Law Book Co, , 4th edition
,Australia,1971.
3.Harlow,carol,UnderstandingTortLaw,Sweet&
Maxwell,London,2005.
4.Harpwood, Vivienne, Principle of Tort Law, Cavendish, 4th
edition, London, 2005.
5.Percy,R.A,Charlesworth,Negligence,Sweet&
Maxwell,London,2005.
6.Rogers,W.V.H, Winfield and Jolowicz on Tort,4th edition,
sweetandMaxwell,London,1997.